İfade hürriyeti kapsamında Türkiye`de dini azınlıkların durumu

Abstract

ÖZETBatıda insan hakları ideolojisinin temelini oluş turan haklar arasında düş ünce,vicdan ve din özgürlüğü çok önemli bir yere sahiptir. Bu çalış mada, Türkiye'de diniazınlıkların ifade hürriyeti kapsamında karşı karşıya bulunduğu sorunlara değinilerek,bu konuda Avrupa Birliği sürecinde yaş anan geliş meler de ele alınmak suretiyle; diniazınlıkların sorunlarına çözüm önerileri getirebilmek hedeflenmektedir. Günümüzdeazınlık kavramı üzerinde net bir tanıma varmak mümkün olmamakla birlikte; bu konudaçeş itli kaynaklara baş vurarak, tanımlar üzerinde uzlaş mak gerekecektir. Bu bağlamdaöncelikle azınlık kavramı ve ifade hürriyeti kavramsal bir çerçeve içinde ele alındıktansonra, dini azınlıkların ve ifade hürriyetinin uluslararası hukukta düzenleniş ş ekliincelenmek suretiyle, konuya daha geniş bir perspektiften bakma imkânı sağlanacaktır.Azınlık kavramının tarihsel geliş imini ele alırken, azınlıkların uluslararası korunmasınıntarihçesi üzerinde durulacak ve bu konuda uluslararası belgelere baş vurularakuluslararası hukukta ifade hürriyeti kapsamında din ve vicdan özgürlüğünün nasıldüzenlenildiği ilgili kaynaklardan incelenecektir.Türkiye'de dini azınlıkların durumu incelenirken tarihsel süreçten bahsetmek birzorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır ve bu amaçla ?Osmanlı'da azınlıklar?,?Lozan'da Azınlıklar? ve ?Lozan'dan Günümüze Azınlıklar? baş lıkları altındaTürkiye'de dini azınlıkların geçirmiş olduğu tarihsel süreç ele alınacaktır. Türkiye'delaiklik uygulamasına değinilmeden, Türkiye'deki dini azınlıkların durumununanlaşılması mümkün değildir. Laikliğin Türkiye'de uygulanış ş ekli ele alınmaksuretiyle, Türkiye'de din ve vicdan özgürlüğü perspektifinden dini azınlıkların karşıkarşıya bulunduğu sorunlara değinilecektir. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik içinKopenhag kriterlerine uyum sürecinde kaydettiği gündemdeki en son geliş melerin nederece yeterli olduğu, artıları ve eksileriyle ele alınarak; bu konuda daha baş ka nelerinyapılması gerektiğine değinilecektir. Son olarak dini azınlıkların sorunlarına çözümönerileri getirilmeye çalışılarak çalış ma tamamlanacaktır.Anahtar Kelimeler: ifade hürriyeti, din ve vicdan Hürriyeti, dini azınlık, laiklik,Avrupa Birliği.

ABSTRACTThe right to freedom of thougt, consciense and religion are at the foundations ofwestern human rigts ideology. All of them are prequisites fort he proper functioning ofdemocracy. In this study is being aimed to find solution to problems of religiousminorities in Turkey in the contex of freedom of expression.The time now on the concept of minority is not possible to find a distinctdefinition, so different works will be investigated and come to an agreement on minoritydefinition. At first, the contex of minority and freedom of expression have been studiedin conceptual context. Than, being taking up religious minorities and freedom ofexpression will be studied in the international law. ( Universal Declaration of HumanRights, İ nternational Covenant on Civil and Political Rigts, The European Court ofHuman Rights, etc.)While the situation of religious minorities in Turkey being investigated, we willhave to studied historical process. The minorities in historical process will be clarifiedin the title of the ?Religious Minorities in Ottoman Empire?, ?Religious Minorities inLousanne Treaty? and ?Religious Minorities from Lousanne Treaty to Present?.It is not possible to understand the stuation of religious minorities in Turkeywithout being explained laicizm. The aplication of laicizm in Turkey will be touched on,so that religious minorities problems in Turkey will be understand well.Making progres of Turkey about protecting of minorities in the proces of joiningthe European Union will be studied and taken up positive and negative point of view. Atlast this study will be completed with solution to suggestion of the problems of religiousminorities.Key Words: freedom of expression, the rigth to consciense and religion, religiousminorities, laicizm, European Union.