928 - 936 numaralı ayniyât defterlerine göre Trabzon vilâyeti

Abstract

Tanzimat sonrası dönemde, Osmanlı Devleti'nin kurumlarında bazı önemlidegisiklikler yapılmıstır. Bürokraside ortaya çıkan bu gelismeler, bürokratik kayıtlarıntutulmasına da yansımıstır. Bu dönemde Sadaret kurumunda tutulan Ayniyât defterleri merkeztasra arasındaki iliskileri aydınlatmaya yarayan önemli kaynaklardan biri olmustur. Budefterler, Sadâret Makamından nezâretlere veya bazı resmi dâireler ile vilâyetlere gönderilenyazısmaların suretlerini içermektedir. Bu yazısmalar içinde halkın talep ve sikâyetleri deönemli yer tutmaktadır. Dolayısıyla bu defterlerdeki kayıtların incelenmesi, Tanzimatsonrasında özellikle sosyal ve ekonomik alanlarda ne gibi degisikliklerin veya gelismelerinmeydana geldigini ortaya koyacaktır.Ayniyât defterlerinden Trabzon'la ilgili olan 928'den 936'ya kadar numaralanmıstoplam 9 adedini incelemis bulunmaktayız. nceledigimiz 9 defter, 1866 ? 1878 (H. 1283 ?1295) tarihleri arasındaki zaman dilimini kapsamaktadır. Cevap hanelerinin olmasındandolayı, gönderilen tezkirelere verilen cevapların inceleme esnasında çalısmamıza faydalıolacagı düsüncesiyle, 928 nolu defter esas alınarak tezimizi hazırladık. Ayrıca 929 ? 936 noludiger defterlerden de önemli gördügümüz belgeleri seçerek arastırmamıza ekledik.Çalısmamız özelde Trabzon ve yöresinin Tanzimat dönemindeki sosyal ve ekonomikyapısı olmakla birlikte, Osmanlı Devleti'nin o dönemki sosyo-ekonomik yapısını da anlamayakatkı yapacagı görüsünü tasımaktayız.

During the period after the Tanzimat Era, some important changes have been made ininstitutions of the Ottoman State. These developments seen in the bureaucracy have also beenreflected to recording of bureaucratic documents. In this period, Ayniyat registers became oneof important sources that clarify the relations between the central government and provinces.These registers include copies of correspondence records sent from the prime ministry toministries or to some governmental offices and the provinces. In these correspondences,records related to people?s demands and complaints keep an important place. Therefore, anexamination of the records in these registers will bring out into the open what kind of changesor developments took place in especially economic and social areas after the Tanzimat Era.I have searched totally 9 Ayniyat registers numbered from 928 to 936, which areconcerning with the province of Trabzon. These searched 9 registers include the periodbetween 1866 and 1878 (AH. 1283 ? 1295). We have based on the register with the number of928 in our thesis because it also included replies of correspondence records. In addition,having selected some important documents from other registers numbered from 929 to 936,we have added them to our study.While our study is specifically dealing with the social and economic structures ofTrabzon and its surrounding areas in the Tanzimat period, we also suppose that it wouldcontribute to understand the social and economic structures of the Ottoman State during thatperiod.