Ülke rekabetçiliğinde porter`ın elmas modeli

Abstract

Rekabetçililik, son yıllarda sıklıkla kullanılan çok boyutlu bir kavramdır. Bu çalışmada rekabetçilik kavramı, her açıdan anlaşılması için firma, endüstri ve ülke seviyesi olmak üzere üç grupta anlatılmıştır. Ülke seviyesindeki rekabetçiliğin genel göstergeleri anlatıldıktan sonra rekabetçilik analizi için Michael E. Porter tarafından geliştirilmiş olan elmas modeli tüm yönleriyle incelenmiştir. Elmas modelini analizinden önce rekabetçilik kavramının Adam Smith'den Michael E. Porter'a kadar olan gelişimine yer verilmiştir.Elmas modeli ulusal rekabet üstünlüğünü belirleyen faktörleri sistematik olarak ortaya koymak için küresel rekabetin unsurlarını bir sistem yaklaşımı içinde analiz eden bir yöntemdir. Porter modele 1990 yılında yayınladığı Ulusların Rekabet Üstünlüğü adlı kitabında yer vermiştir. Model yayınlandıktan sonra çeşitli açılardan diğer ekonomi uzmanlarınca eleştirilmiştir. Bu eleştiriler sonucunda elmas modeli tabanlı üç yeni model ortaya çıkmıştır. Bunlar çifte elmas modeli, genelleştirilmiş çifte elmas modeli ve dokuz faktör modelidir.Çalışmanın son bölümünde elmas modeliyle ilgili yabancı ve yerli çalışmalar anlatılmış elmas modeline katkıları üzerinde durulmuştur.

Competitiveness is a multi-dimensional concept which is used frequently in recent years. In this study competitiveness to be understood from every aspects has been studied in three extend including firm, industry and country level. After explainig the general indicators of competitiveness at country level, diamond model which is devoloped by Michael E. Porter examined with all determinants. Before analyzing the diamond model, evolution of competitiveness concept from Adam Smith to Michael E. Porter is given.Diamond model is a method which analysis determinants of global competition in a system approach to state sistematically determinants of national competitive advantage. Porter introduced the model in his book which published in 1990 named Competitive Advantage of Nations. After model was published, it was criticized under several heads by other economists. As a result of the critiques three new model which are based on diamond model has emerged. These are double diamond model, generalized double diamond model and nine factor model.In the last chapter of the study foreign and domestic studies which are related diamond model is given and stressed their contrubution to the diamond model.