Bulanık doğrusal programlama ve bir uygulama

Abstract

Güncel hayattaki karmaşıklıklar, belirsizlik ve bilgi eksikliklerini beraberinde getirmektedir. Bu durum insan yaşamında olduğu kadar organizasyonlar için de böyledir. Karar alma süreçlerinde var olan bu belirsizlik durumları, klasik mantıkla çözümlenmek istendiğinde objektif bir sonuç elde edilememektedir. 1965 yılında Zadeh tarafından ortaya atılan bulanık küme teorisi ile bu belirsizlik ve bilgi eksikliklerinin yol açtığı karmaşıklığa çözüm getirilmiştir. Buna bağlı olarak, amaç ve kısıtların bir takım ihlaller içerebilecek şekilde tasarlanan bulanık doğrusal programlama geliştirilmiştir. Klasik mantıkta uygulanan doğrusal programlama yaklaşımının genişletilmiş hali olan bulanık doğrusal programlama modeli, bilgi eksikliği ve belirsizliklerin olduğu durumlarda en iyi kararın verilmesini sağlayan karar verme yöntemidir. Burada amaç, belirsizliklerin ve bilgi eksikliklerinin olduğu durumlarda, daha hızlı ve esnek çözümler üreterek en doğru kararın verilmesini sağlamaktır.Bu çalışmada, süt ürünleri imalatı yapan bir işletmenin verileri kullanılarak bulanık doğrusal programlama modeli oluşturulmuştur. Modelin çözümü, bulanık doğrusal programlama yaklaşımlarından biri olan Werners yaklaşımı ile gerçekleştirilmiştir.Çözüm sonucunda, işletmenin günlük karını maksimum kılabilmesi için, bulanık üretim kapasitesi, bulanık hammadde miktarı ve bulanık toplam iş gücü miktarlarına göre günde 1.500 gramlık vakumlu yoğurttan 657 adet, 15.000 gramlık köy tipi peynirden 59 adet, 200 gramlık ayrandan 30 adet üretmesi gerektiği, bunun sonucunda da firmanın günlük maksimum karının 836,3066 TL olacağı belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Bulanık Mantık, Bulanık Kümeler, Bulanık Sayılar, Bulanık Doğrusal Programlama

Complicacy of daily life leads to some ambiguities and lack of knowledges. These situations, in human life is the same as in an organization. When the situation that exists at the decision-making process is wanted to be solved with classical logic can not be achived an objective result. In 1965, fuzzy sets theory was suggested by Zadeh so caused by lack of knowledges complexisties solved. Depending on that, fuzzy linear programming is developed in a way that objectives and constraints had some violations. Fuzzy linear programming is the expanded model of classical linear programming approach which is the best decision for the decision making method where there is lack of information and uncertainty. The purpose is that to produce faster and more flexible solutions to ensure the right decision to give in the situation of lack of information and uncertainty.In this study, a milk product business datas were analiysed and fuzzy linear programming modeling had been formed. Solving of the modeling had been becomed a reality by using warners approch in fuzzy linear programming approaches.The result of the solution, according to product capasity ,fuzzy raw material and total fuzzy task force quantity ,daily 657 units from 1.500 g vacuum yogurt,59 units from 15.000 g village cheese,30 units 200 g ayran must be producted because of making maximum daily profit of the business.Result of this ,maximum daily profit of businees which has been defined 836,3066 TL.Key Words: Fuzzy Logic, Fuzzy Sets, Fuzzy Numbers, Fuzz Linear Programming