Kadın öğretmenlerin çalışma yaşamına ilişkin okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Kadın öğretmenlerin çalışma yaşamlarının değerlendirilmesi, karşılaştıkları sorunlara çözüm üretilmesi açısından önemli görülmektedir. Bu araştırmada okul yöneticileri ve öğretmenlerin kadın öğretmenlerin çalışma yaşamına ilişkin ?olumlu, olumsuz ve toplumsal cinsiyete dayalı görüşlerinin? belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın örneklemi, 2009?2010 öğretim yılında Eskişehir ili merkez ilçeleri ile Tokat il merkezindeki ilköğretim okullarında görevli 1168 okul yöneticisi ve öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada, verilerin toplanması aşamasında, araştırmacı tarafından geliştirilen ?kadın öğretmenlerin çalışma yaşamı anketi? kullanılmıştır. Anketin geçerliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. İstatistiksel çözümlemelere geçilmeden önce, demografik değişkenler gruplandırılmış, ardından veri toplama aracı 5'li Likert sistemiyle puanlandırılmıştır. Verilerin analizinde, Kolmogorov-Smirnov, Many Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; Eskişehir ilindeki katılımcılar kadın öğretmenlere olumlu yaklaşmalarına karşın, toplumsal cinsiyet rollerini göz ardı edememektedirler. Kadın katılımcılar, erkeklerden daha olumlu tutum sergilemektedirler. Lisans mezunu katılımcılar olumlu tutumları ile öne çıkmaktadırlar. Kadın öğretmenlere, öğretmenler okul yöneticilerinden, genç katılımcılar kıdemli olanlardan, eşi çalışanlar çalışmayanlardan, eşlerinin çalışmasını onaylayanlar onaylamayanlardan daha olumlu tutum sergilemektedirler. Dört ve daha fazla çocuk sahibi olanlar kadın öğretmenlere yönelik olumsuz tutumlarının yanında, toplumsal cinsiyet rolleri ile de yaklaşmaktadırlar. Kadın öğretmenlere olumlu yaklaşım sergileyenler şiddet uygulamayacaklarını, ancak bir şekilde şiddete maruz kaldıklarını belirtmektedirler.Araştırma sonuçları, genel olarak okul yöneticisi ve öğretmenlerin kadın öğretmenlerin çalışma yaşamlarına ilişkin olumlu tutumlar sergilediklerini göstermektedir. Öğretmenlik mesleği için sergilenen olumlu yaklaşımlar, öğretmenliğin kadınlara uygun bir meslek olduğunu düşündürmektedir. Ancak, kadın öğretmenlere olumlu yaklaşıma karşın, kadın öğretmenlerin çalışma yaşamlarında karşılaştıkları sorunlar ve sorunların daha çok toplumsal cinsiyet rolleri kaynaklı olması, toplumsal cinsiyet konusunda bilinçlendirmeye gidilmesi gereğini ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler: Kadın öğretmen, Çalışma yaşamı, Toplumsal cinsiyet

Evaluation of female teachers' working lives is considered to be important to provide solutions to the problems they face. This study was aimed at determining the ?positive, negative and gender-based opinions? of school managers and teachers on female teachers' working lives.The sample of the research consists of 1168 school managers and teachers employed in elementary schools in the city centers of Eskişehir and Tokat in the 2009-2010 academic year. The ?female teachers' working lives questionnaire? developed by the researcher was used in this research during the data collection stage. Exploratory and confirmatory factor analysis was used for the validity of the research. Before statistical analyses, demographic variables were grouped and then the data collection tool was graded through the 5-point Likert system. Kolmogorov-Smirnov, Many Whitney-U and Kruskal Wallis-H tests were used in the analysis of data.According to research findings, although the participants in Eskişehir have positive attitudes towards female teachers, they are unable to ignore gender roles. Female participants exhibit more positive attitudes than males do. In addition, university graduate participants have positive attitudes. Teachers have more positive attitudes towards female teachers than school managers, young participants have more positive attitudes than elders, those whose spouses are working have more positive attitudes than those whose spouses are not, and those who agree with their spouses working have more positive attitudes than those who do not. Participants who have four and more children not only have negative attitudes towards female teachers but also approach with gender roles. Those who have positive attitudes towards female teachers reported that they would not inflict violence but they were exposed to violence in some way.Research findings demonstrate that school managers and teachers generally exhibit positive attitudes towards female teachers' working lives. These positive attitudes give rise to the thought that teaching is a suitable profession for women. However, despite the positive attitudes towards female teachers, the problems that female teachers face in their working lives and the fact that these problems are usually gender-based demonstrate the necessity to raise gender consciousness.Keywords: Female teacher, Working life, Gender