İşletmelerde finansal başarısızlık tahmin modelleri ve İMKB`de işlem gören firmalar üzerinde bir uygulama

Abstract

Günümüzde yaşanan küresel rekabet sonucunda birçok işletme finansal başarısızlıkla karşı karşıya kalmaktadır. Kuşkusuz yaşanan finansal başarısızlıklar sadece işletmeler açısından değil, kredi verenler, yatırımcılar, hissedarlar ve çalışanlar gibi bir çok çevreyi yakından etkilemektedir. Bu nedenle karşılaşılabilecek finansal sorunları önceden tahmin ederek doğru önlemler almak ülke ekonomileri açısından da önemli bir hale gelmiştir. Uzun yıllar boyunca farklı yöntemler kullanılarak finansal başarısızlığı tahmin edebilecek modeller geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu yöntemler arasında en yaygın olarak kullanılanlarından biri de çok değişkenli analiz tekniklerinden olan Faktör analizidir.Çalışmanın amacı işletmelerin gelecekte yaşayabilecekleri finansal başarısızlıkları öngörebilmektir. Faktör analizi modeli kullanılarak finansal başarısızlığın 1 yıl önceden öngörülmesi amacıyla İMKB'de Metal Eşya sektöründe işlem gören 20 işletme üzerinde bir uygulama yapılmıştır. Söz konusu işletmeler için bir erken uyarı sistemi olarak da değerlendirilebilecek bir model oluşturulurken Türkiye ve dünyada konuyla ilgili yapılmış benzer çalışmalar incelenmiştir.Uygulama sonucunda Genel Faktör değerlerine göre başarılı ve başarısız firmalar tespit edilmiştir. Ayrıca kontrol amacıyla bulgular firmaların gerçekleşen Net Kar artış yüzdesi ve Hisse Senedi getiri yüzdeleri ile karşılaştırılarak modelin uygulanabilirliği görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Finansal Başarısızlık, faktör analizi, finansal oranlar

Many enterprises faces to financial distress as the result of having a global rival business nowadays.Without doubt having financial distress affects intimately not only enterprises, credit garantors, investors, shareholders, employees but also enterpises.For this reason it becomes important to forecast the financial issues and take the correct precautions to the issues which will be encountered.Over many years, many different methodologies which helps to forecast will be tried to improve.Among these methods the most widely used method is the Factor Method which is the variate analize technic.The aim of the project is the forecasting of the enterprises which may face the financial distress in the future. A demonstration was formed on the 20 enterprises which trade on the stock exchange in the metal good sector with using a factor analize method for being seen the distress before a year.While performing a model which can be evaluated as an early alert system for the related enterprises, same actions which are about the matter were searched and a widely literature searching was done in Turkey and in the world.In the result of the application, succesful and unsuccessful business firms were ascertained according to the General Factor values. Also with the aim of controlling, model performing was acceptible when findings compared with the net profit growth percent and share yield percentage.Key Words: Financial Distress, Factor Method, Financial Ratios