Çocuklarda bağlanma stilleri ve benlik saygısının aleksitimi üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, çocukların bağlanma stilleri ve benlik saygısının aleksitimi düzeyleri üzerindeki yordayıcı rolünün araştırılmasının yanı sıra demografik özelliklere bağlı olarak çocukların bağlanma stillerinin, benlik saygılarının ve aleksitimi düzeylerinde anlamlı bir farklılık oluşup oluşmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yapılan bir çalışma olup, 2009?2010 eğitim-öğretim yılında Tokat ili merkezinde 6. ve 7.sınıfta öğrenim gören 242 kız ve 258 erkek öğrenciden oluşan çalışma gurubu ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Rieffe ve ark. (2006) tarafından geliştirilen ve araştırmacı tarafından Türkçe'ye uyarlanan Çocuklar için Aleksitimi Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çocukların bağlanma stillerini belirlemek için Bartholomew ve Horowitz (1991) tarafından geliştirilen Sümer ve Güngör (1999) tarafından Türkçe' ye uyarlanan İlişki Ölçekleri Anketi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çocukların benlik saygısı düzeylerini belirlemek için ise Rosenberg (1963) tarafından geliştirilen Çuhadaroğlu (1986) tarafından Türkçe' ye uyarlanan Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda çocukların aleksitimi düzeyleri ile benlik saygısı, güvenli bağlanma, saplantılı bağlanma, kayıtsız bağlanma değişkenleri arasında anlamlı ilişki olduğu anlaşılmaktadır r= 0,47, r2 = 0,22, p<.01. Güvenli bağlanma sitili aleksitimi arasındaki korelasyon değeri negatif olduğundan aralarında ters yönde ilişki olduğu anlaşılmaktadır. Ancak çocukların aleksitimi düzeyleri ile korkulu bağlanma düzeyleri arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre çocukların benlik saygısı düzeylerini aleksitimi düzeylerinin anlamlı yordayıcısı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır (p<.01). Bağlanma sitilleri alt boyutlarından güvenli bağlanma, saplantılı ve kayıtsız bağlanma sitillerinin aleksitimi düzeyini anlamlı yordoyabildiği sonucuna ulaşılmıştır (p<.01). Ancak korkulu bağlanma sitilinin çocukların aleksimi düzeyini anlamlı yordamadığı ve önemli etkiye sahip olmadığı sonucuna ulaşılmıştır (p>05). Araştırmada çocukların bağlanma stilleri, benlik saygıları ve aleksitimi düzeylerinin bağımsız değişkenlere göre (cinsiyet, anne - baba eğitim durumu, ailenin ekonomik düzeyine göre, anne - baba çalışma durumu) anlamlı farklılaşma durumuna dair bulgulara da yer verilmiştir.

The attachment styles and self-esteem levels of a group of middle school students were investigated in the present study and the predictor role of these variables on alexithymia was studied. In addition, significant differences on attachment styles, self-esteem levels, and alexithymia across several demographic variables were studied. The study has been carried out in relational analysis style and with a study group that consisted of 242 girls and 258 boys studying at 6th and 7th grades in Tokat during the 2009?2010 academic year. Adapted into Turkish by the researcher, the Alexithymia Scale for Children (Rieffe et al., 2006), the Attachment Styles Scale (Bartholomew & Horowitz, 1991), and the Rosenberg Self-esteem Scale (Rosenberg, 1963) were used to collect the data in the study. Results show that there was a significant multiple correlation between attachment styles, self-esteem and alexithymia (r= 0,47, r2 = 0,22, p<.01). It has to be noted that the correlation coefficient between the secure attachment style and alexithymia is negative, there is a reverse relation between the two. However, there was no significant relationship between children?s alexithymia levels and their attachment levels. Regression analysis indicates that children?s self-respect level is a significant predictor on their alexithymia levels (p<.01). It was hypothsized that secure attachment, obsessive attachment and unconditional attachment, which are all sub-dimensions of the attachment styles, would predict alexithymia level significantly. However, the results schow that attachment style did not predict children?s alexithymia level significantly (p > .05).