Okul yöneticisi yetiştirme sürecinde mentorluğu kullanmaya ilişkin nitel bir çalışma

Abstract

Mentorluk çeşitli alanlarda personel yetiştirme yöntemi olarak kullanılmaktadır ve deneyimli bir çalışanın, işinde daha az deneyim sahibi kişinin gelişimi için katkı sağlaması olarak tanımlanmaktadır. Okul yönetici yetiştirme sürecinde de kullanılan mentorluk, farklı ülkelerde farklı şekillerde uygulanmaktadır.Bu araştırmayla, öğretim elemanlarının ve eğitim yöneticilerinin, okul yöneticisi yetiştirme sürecine dâhil edilebilecek bir sistem olabileceği düşünülen mentorluğu nasıl tanımladıkları, mentorlukla okul yöneticisi yetiştirmeyi nasıl değerlendirdikleri ve mentorluk sürecine katılma konusundaki düşüncelerinin neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.Araştırmanın katılımcıları; Tokat ve Ankara'daki devlet üniversitelerinin ?Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalları?nda görevli öğretim elemanları ile Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) merkez örgütünde görev yapan yöneticiler, Ankara ve Tokat illerinde görev yapmakta olan, Milli Eğitim Müdürlüğü (MEM) yöneticileri, eğitim müfettişleri ve okul yöneticilerinden oluşmaktadır. Araştırmaya 10 öğretim elemanı, 11 MEB merkez teşkilatında görevli yönetici, 7 MEM yöneticisi, 18 ilköğretim okul yöneticisi ve 4 eğitim müfettişi olmak üzere toplam 50 kişi katılmıştır.Araştırmada nitel veri toplama yöntemlerinden görüşme yöntemi kullanılmıştır. Görüşme formuna, uzman görüşleri ve pilot uygulama sonuçlarına göre son şekli verilmiştir. Görüşme sonucu elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin incelenmesiyle temalar oluşturulmuş, bulgular düzenlenmiş ve yorumlanmıştır.Araştırmanın sonucunda katılımcıların mentorluğu genellikle rehberlik veya deneyim aktarımı olarak tanımladıkları ve belirli çekinceleri olsa da mentorluğu olumlu buldukları ortaya çıkmıştır. Katılımcılar mentorluğun okul yöneticisi yetiştirme aşamasında Türkiye'de uygulanmasına olumlu bakmakta ve uygulanmasıyla ilgili çeşitli öneriler sunmaktadırlar. Mentorluk uygulamasının okulun bütün süreçlerini kapsayacak bir zamanlamayla ve yeni okul yöneticisi (YOY) göreve başlamadan önce uygulanması gerektiği ifade edilmiştir. Genellikle mentor olarak deneyimli okul yöneticisi görülmektedir. Mentorluk uygulamasında tarafların niteliklerinin neler olduğu belirlenmiştir. Mentorluk yapacak kişinin özellikleri olarak deneyimli ve iyi eğitimli olması gerektiği vurgulanmıştır. YOY'un sahip olması gereken niteliklerde ayrıca katılımcılar tarafından ifade edilmiştir.

Mentorship is used for training personals in different sectors and could be thought as a contribution of a more experienced worker to a training of less experienced worker. Mentoring is also used in the process of school administrator training implemented in different ways in different countries.The aim of this research is to present how academic staff and educational administrators define mentorship which could be used for the process of training of school administrators, how they evaluate mentorship in school administrator training and their idea about joining mentorship process.In this research, interview method that is one of the qualitative data collection methods was used. Interview form was developed as a result of expert opinions and sample interviews. Collected data processed by content analysis method. Themes were created after the investigation of data. After summarizing themes, findings were interpreted.Participants of the research are; academic staff that works in public universities? department of ?Educational Administration, Supervision, Planning and Economics? in Tokat and Ankara and educational administrators that works in the center of Ministry of National Education (MEB), administrators in Directorate of National Education (MEM), inspectors and school administrators in Tokat and Ankara. In this research, 10 academic staff, 11 educational administrators from MEB, 7 educational administrators from MEM, 18 school administrator and 4 inspectors are participated.As a result of the research, participants defined mentorship as a guidance and transfer of experience and although they have certain boggles, they have positive opinions about mentorship. Participants have positive opinions about mentorship application about training of school administrators in Turkey and they have some suggestion about application. It is figured that mentorship should take place during school?s all year process and should start before the mentee take position. Generally experienced school administrators seem as a mentor. Qualifications of actors in mentorship are defined by the participants of the research. Participants generally emphasized that mentor should be experienced and well educated. Qualifications of mentee were also defined by the participants.