Ortaöğretim öğrencilerinin akademik özyeterlik düzeyleri ve akademik erteleme davranışlarının öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini yordama gücü

Abstract

Bu araştırmada temel amaç, ortaöğretim öğrencilerinin yaşamlarından edindikleri tecrübeler sonucu gelişen akademik özyeterlik düzeyleri ve akademik erteleme davranışlarının öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini yordama gücünü incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde yapılan bir çalışma olup, Sivas il merkezinde 6 farklı türden ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 392 erkek, 322 kız olmak üzere 714 öğrenciden oluşan örneklem ile yürütülmüştür. Öğrencilerin akademik erteleme düzeylerini ölçmek için Çakıcı (2003) tarafından geliştirilen ?Akademik Erteleme Ölçeği?; akademik özyeterlik düzeylerini ölçmek için Türkçe' ye uyarlanması Yılmaz, Gürçay ve Ekici(2007) tarafından yapılan ?Akademik Özyeterlik? ölçeği; öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini ölçmek için Aydın(1988) tarafından geliştirilen ?Öğrenilmiş Çaresizliğe Özgü Açıklama Biçimi Ölçeği? ile araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır.Yapılan literatür taramasında ülkemizde akademik özyeterlik, akademik erteleme, öğrenilmiş çaresizlik kavramlarını birlikte ele alan araştırmalara rastlanılmamıştır. Bu durum araştırmaya olan ihtiyacı ve çalışmanın önemini artırmış, ilgili literatüre önemli katkı sağlayacağı düşünülmüştür.Elde edilen veriler SPSS 12.0 ve 17.0 paket programları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, araştırma grubunun akademik özyeterlik düzeylerinin ve akademik erteleme davranışlarının, öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini yordadığı sonucuna ulaşılmıştır (R= 0,29, R2 = 0,08, p<.01). Ancak akademik özyeterliğin, öğrenilmiş çaresizliği ters yönde yordadığı görülmüştür.Araştırmada öğrencilerin akademik özyeterlik düzeylerinin, akademik erteleme davranışlarının ve öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin bağımsız değişkenlere göre (okul türü, cinsiyet, okul ortalaması, sınıf düzeyi, baba çalışma durumu) anlamlı farklılaşmakta olup olmadığına dair bulgulara da yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Akademik özyeterlik, akademik erteleme, öğrenilmiş çaresizlik, akademik başarı.

The main aim in this study is to search high school students academic self-efficacy degrees which are gained as aresult of experiences of their lifes and learned helpnessness degree of their academic procrastination behaviours. This study is a relational scanning applied to 392 male and 322 girls, totally 714 students in 6 different high schools in Sivas city centre. To evaluate the academic procrastination of students, ?Academic Procrastination Scale? by Çakıcı(2003); to evaluate academic self-efficacy, ?Academic Self-Efficacy Scale? which is adapted in Turkish by Yılmaz, Gürçay and Ekici(2007); to evaluate the ?Learned Helpnessness Attributional Style Questionnaire? which is improved by Aydın (1988) and personal information form improved by the researchers are used.The studies in which academic self-efficacy, academic procrastination, learned helpnessness concepts are examined together arent seen during the literature scanning.this fact increased the importance and the need of this study and ıt is thought to give assistance.The gained information is analyzed with SPSS 12.0 and 17.0 packet programs. In the results of the analyzes, it is undestood that research group has predicted academic self-efficacy, academic procrastination, learned helpnessness degrees(R= 0,29, R2 = 0,08, p<.01).But it is seeen that academic self-efficacy contradicts with learned helpnessness.In the study, the indications in which students self-efficacy, academic procrastination behaviours, learned helpnessness degrees differ if according to the factors (the kind of school, gender, school average, class average, fathers job situations) are given, too.Keywords: Academic Self-Efficacy, Academic Procrastination, Learned Helplessness, Akdemik Success.