Finansal oranlarla firma değeri arasındaki ilişki ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası`nda bir uygulama

Abstract

Finansal oranlar, bir işletmenin sağlık durumunu ya da bazen hastalık durumunu ölçer. Bir doktor, hastasının sağlık durumunu ölçerken onun kalp atışına, nabzına ve ateşine bakarken finansal analizci işletmenin büyümesine, cirosuna, karlılığına ve riskine bakarak yorum yapmaktadır. Daha sonra bir doktor gibi, finansal analizci yaptığı yorumları genel kabul edilen değerlerle karşılaştırarak karara varmaktadır.Firmanın amacının hissedar değerinin maksimum kılınması olarak tanımlanması finansal performansın ölçülmesinde değer kavramını ön plana çıkarmaktadır. 1900` lü yılların başlarından itibaren firma karının maksimum kılınması olarak ifade edilen firma amacı, bu yüzyılın 2.yarısından sonra kar kavramını tek başına bir anlam ifade etmediği gerekçesiyle tartışılmaya başlanmıştır. 1960'lı yıllara gelindiğinde, finans teorisi ile ilgili çalışmalar hız kazanmış, sonrasında da finansta yaşanan gelişmelerin ve yönelimlerin odak noktasını değer maksimizasyonu oluşturmuştur.Bu çalışma da, Finansal oranların (Likidite Oranları, Finansal Yapı ile İlgili Oranlar, Faaliyet Oranları, Karlılık Oranları, Borsa Performans Oranları) Firma değeri üzerindeki etkisini incelemektedir. Araştırmada İMKB 100 endeksine dahil olan, Gıda-İçki-Tütün, Enerji ve Metal Ana Sanayii sektörlerindeki firmalardan verilerine tam olarak ulaşılabilinen 36 firmanın 2002-2009 yılları arasındaki mali tablolarından elde edilen Finansal Oranları ile Firma değerleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler arasındaki ilişki, Panel Veri Analizi ile incelenmiş ve firma değeri ile finansal oranlar arasında ilişki olup olmadığı saptanmaya çalışılmıştır.Araştırmalar sonucunda finansal Oranların firma Değerine etkisi yaklaşık %20 bulunmuştur yani firma değerini artırmak isteyen bir yöneticinin, firma finansal oranlarına başvurarak bunu sağlayabileceği söylenebilir.Hangi oranların Firma Değeri ile ilişkisinin olduğuna bakılacak olursa çalışmada Firma Değeri ile Alacak Devir Hızı (ADH) arasında istatistiki olarak anlamlı pozitif bir ilişki, SDH (Stok Devir Hızı) ve ROE (Öz sermaye Verim Oranı) ile istatistiksel olarak anlamlı negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Firma değerinin, finansal oran gruplarıyla arasındaki ilişkiye bakıldığında firma değerinin sadece faaliyet oranlarıyla istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkisinin olduğu görülmüştür.

Financial ratios are measures of the relative health, or sometimes the relative sickness of a business. A physician, when evaluating a person?s health, will measure the heart rate, blood pressure and temperature; whereas, a financial analyst will take readings on a company?s growth, cost control, turnover, profitability and risk. Like the physician, the financial analyst will then compare these readings with generally accepted guidelines.The company's purpose, to be defined as the maximum shareholder value, brings to the fore the concept of value to measure financial performance. Since the early 1900s, making the maximum profit for the company, expressed as the objective of the company, after the second half of this century, the concept of profit alone does not make sense on the grounds started to be discussed. By the 1960s, studies about the theory of finance gained momentum, even after, the focus of the developments and trends in finance has created value maximization.This study examines the impact on firm value of financial ratios (liquidity ratios, leverage ratios, profitability ratios, activity ratios, stock market performance ratios). In this research, ISE 100 Index included 36 companies which can be viewed as a complete data in the Food, Beverage and Tobacco, Basic metal Industries and Electricity, Gas -Water Sectors and Financial Ratios and Firm Values obtained from the financial statements of these companies between the years 2002-2009 was used in this study. The relationship between obtained the data were analyzed by Panel Data Analysis and were performed to determine whether the relationship between the financial ratios and firm value.As a result of panel data analysis, financial ratios, the impact on the firm's value was approximately 20%, namely, the manager who wants to increase the value of the a company can increase the value of the company using financial ratios, can be said.If we look at the Financial Ratios which affect Firm Value ; A statically significant and positively directed relation was detected between Firm Value and Accounts Receivable Turnover, on the contrary, statically significant and negative directed relation was detected between Inventory Turnover, Return on Equity and Firm Value. On the other hand, if we look at the Financial Ratio Groups whic affect Firm Value ; A statically significant relation was detected between Activity Ratios and Firm Value only.