İş tatmini, duygusal tükenmişlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi: Şırnak geçici köy koruculuğu örneği

Abstract

Geçici köy koruculuğu sistemi, kökeni 1891 yılında kurulan aşiret süvari alaylarına dayanan, 1984 yılından itibaren Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde terör örgütü olaylarının yaygınlaşmaya başlaması üzerine kurulan bir sistemdir. Sistem, yöre halkını eşkiyanın tehdit ve tecavüzlerinden korumak maksadıyla geliştirilmiştir. Benzer güvenlik sistemlerinden farklılıklar arz eden GKK sistemi, uygulama özellikleri ve GKK'ların güvenlik güçleri ve genel kollukla ilişkileri bakımından kendine özgülükleri (sui generis) bulunan başarılı ve etkin bir güvenlik organizasyonudur. Başlangıçta sayıları az olan ancak gelişen ve değişen terör ortamında gün geçtikçe miktarı artırılan GKK'ların bugün tüm bölge genelinde ulaştıkları sayıyla, terör örgütü üstünde ciddi bir baskı oluşturduğunu söylememiz mümkündür.GKK'ların iş tatmini, tükenmişlikleri ve örgütsel bağlılıkları hakkındaki veriler güvenlik bu organizasyonunun ne kadar katlanılabilir ve uğrunda ne kadar fedakârlıklar yapılabilir olduğu hakkında fikir vermektedir. Ancak bu konuda sağlıklı sonuçlara ulaşabilmek için GKK sistemine GKK'ların penceresinden bakarak yapılacak akademik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.Bu araştırma; geçici köy korucularının iş tatmini, duygusal tükenme ve örgütlerine olan bağlılık düzeylerini belirlemek; bu değişkenlerin GKK'ların demografik özelliklerine göre farklılaşma durumunu incelemek ve GKK'ların iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerinin duygusal tükenme düzeylerine etkilerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir.Amaç doğrultusunda hazırlanan anket formu Şırnak ilinde görev yapan 250 GKK'ya uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen veriler bilgisayar ortamında istatistik paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda; GKK'ların işlerinden yüksek seviyede tatmin duydukları, örgütlerine yüksek düzeyde duygusal ve devam bağlılığı hissettikleri, orta düzeyde normatif bağlılıklarının olduğu ve düşük düzeyde duygusal tükenme yaşadıkları belirlenmiştir. Araştırmada GKK'ların eğitim durumu dışında kalan tüm demografik özellikleri itibariyle (yaşları, eş ve çocuk sayıları, aylık gelir düzeyleri ve görev sürelerine göre) iş tatmini, duygusal tükenme ve örgütsel bağlılık düzeylerinde farklılaşmalar olduğu saptanmıştır. Ayrıca; GKK'ların duygusal tükenme düzeylerinin iş tatmini, devam bağlılığı ve duygusal bağlılık düzeylerinden negatif yönde etkilendiği, normatif bağlılık düzeylerinin ise duygusal tükenmeleri üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Geçici Köy Korucuları, İş Tatmini, Duygusal Tükenme, Örgütsel Bağlılık

Temporarily village guard system is a succesful and effective security system that its roots went back to 1891 with the establishment of rider unities and was developed for the aim of protecting local people from the threats and attacks of brigands since 1984 when PKK terrorist organisation events started to spread in east and southeast Anatolian regions. It presents differences from similar security organisations and has some specialities (sui generis) from the point of view that relations between other general security forces. It is possible to say that temporarily village guards, that were very few at the beginning but have increased ( approximately 40.000 today ) due to terrorist attacks, have a serious pressure on terrorist groups in whole area. Datas about temporarily village guards? job satisfactions, burnouts and organisational commitments within the system lead ideas about how bearable is the security system and if it worths sacrificing. In order to reach healthy results, it is necessary to consider the matter as the temporarily village guards do.This research has been taken in order to identify their job satisfaction, emotional exhaustion and organizational commitment levels of temporarily village guards; to examine differantiation status of these variables according to village guards? demographic characteristics and to put forth the effects of emotional exhaustion levels on village guards? job satisfaction and organizational commitment levels.A questionnaire was prepared on purpose to apply on 250 village guards who have been working in Sırnak province. Datas obtained from the questionnaire were analysed with a statistical software package.As a result of the research, it is determined that village guards have been highly satisfied with their jobs, felt a high- levelled emotional and continual commitment to thier organization, had a medium-levelled normative commitment, and lived thorough a low-levelled exhaustion. It is also determined that there are some differantiations in their job satisfaction, emotional exhaustion and organizational commitment levels due to all demographic characters (age, spouse, children, salary and years of service) except their educational status.Besides it is also identified that village guards? emotional exhaustion levels have been effected with their job satisfaction, continual and emotional commitment in a negative direction, and normative commitment levels do not have any effect on their emotional exhaustion.Key words: Temporarily Village Guards, Job Satisfaction, Emotional Exhaustion, Organizational Commitment