16. yüzyıl şairlerinden Bâkî, Fuzûlî ve Hayâlî Bey Divanlarında gül mazmunu

Abstract

Yazılan bu tezin amacı; Türk Edebiyatında en çok kullanılan mazmunlardan birisi olan gülün, mazmun olarak diğer çiçeklerle ilişkisini tespit etmektir. Diğer taraftan bu çiçekler hangi benzetme ve tedailerle insan unsuru için ele alınmıştır ya da bu tezde alışılagelmiş benzetmelerin dışında yeni benzetmeler var mıdır? Bu zikrettiğimiz soruları cevaplandırmaya çalışarak, bulabildiğimiz cevapları ilim âlemine kazandırmak istedik. Bu konunun; gülün, Türk Edebiyatında ve Türk kültüründeki önemini anlatmak için bir basamak olduğunu düşündük ve bu düşüncenin ışığında tezimize başladık. Çalışmamız için 16. yy. şairlerinden Fuzûlî, Bâkî ve Hayâlî Bey divanlarını esas aldık. Divanlarda bulunan gül ile ilgili beyitleri fişledik. Toplanan bu fişleri konularına göre sınıflandırıp tahlil ettik.Çalışmamız sonucunda gülün Klasik Türk Edebiyatı'nda önemli bir yeri olduğunu tespit ettik. Gül, çiçek anlamı dışında peygamber, sevgili, âşık, sultan, içki(şarap), kadeh manalarına gelmekle birlikte insan ömrü, baht, talih, ayna gibi çeşitli manalarda da kullanıldığını tespit ettik. Sonuç olarak gül mazmununun kullanımı ve bu mazmun hakkındaki bilgileri ortaya koymaya çalıştık.

In this thes?s, we tried to explain the rose as a metophor and its relationship with the other flowers. In the other hand, in what way these folwers are used for the element of human being as an assimilation association. We tried to find out and present this learning to the theoretical knawledge. We started our study as accepting the rose as a step to explain the referrded to 16. c.c. poets as Fuzûlî, Bâkî and Hayâlî Bey then we classified them according to their subject matters and analyzed them.As a result of our study, we?ve found out that the rose has a grear place and importance in Divan Literature. We?ve found that rose refers to prothet, loer, beloved, sultan, wine, wine-glasses and also it refers to life time, luck, fortune and mirror. As a conclusion we tired to explain the wape and importance of the metaphor of rose.