Türkiye ekonomisi`nde yaşanan 1994- 2001 ekonomik krizlerinin ve 2008 küresel ekonomik krizinin imalat sanayi sektörüne etkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ekonomik ve finansal krizlerin öncelikle teorik olarak tanımlanması, ve Türkiye'de yaşanan 1994 ve 2001 ekonomik krizlerinin ve tüm dünyayı etkileyen 2008 küresel ekonomik krizinin incelenerek oluşum etkenleri ve çözüm yollarının ortaya konularak ve bu krizlerin imalatve sanayi sektörüne etkilerini faktör analizi ve ayırma analizi yöntemi ile araştırılmasıdır.Bu çalışmada, 1994 ve 2001 ekonomik krizleri ile 2008 küresel ekonomik krizinin İstanbul Menkul kıymetler Borsasında (İMKB) işlem gören imalat sanayi firmaları üzerindeki etkisi finansal oranlar kullanılarak faktör analizi ve ayırma analizi yardımıyla incelenmiş ve bazı çözüm ve önerilerde bulunulmuştur. Bu amaçla, imalat sanayinde faaliyet gösteren firmaların 1991 ve 2011 yılları arasındaki finansal tablolarından elde edilen finansal oranlar Faktör analizine tabi tutularak üç faktör (verimlilik, risk ve karlılık) altında toplanmıştır. Elde edilen bu üç faktör, ayırma analizi kullanılarak 1994, 2001 ve 2008 krizlerindeki etkileri bakımından araştırılmıştır. Sonuç olarak, risk ve karlılık, krizlerin öncesi ve sonrasının ayırt edilmesinde verimliliğe göre daha etkili bulunmuştur.

The aims of this study were (a) to define theoretically economic and financial crises (b) to show the reasons and solutions of the economicand financial crises occurredin Turkey in 1994 and 2001, and 2008 global economic crisis by investigating those crises in detail and (c) to determine the effects of the crises on manufacture sector by performing factor analysis and discrimination analysis methods.In this study, effects of 1994 and 2001 economic crises and 2008 global economic crisis on the manufacturing industry firms traded in Istanbul Stock Exchange were investigatedby factor analysis and discrimination analysis using financial ratios and some solutions and proposals were presented. For this aim,the financial ratios obtained from the financial tables occurred between 1991 and 2001 in the firms carrying on a business in the manufacture industry were treated with factor analysis and grouped under 3 factors (productivity, risk and profitability).Then those 3 factors were investigated in terms of their effects in 1994, 2001 and 2008 crises by discrimination analysis. In the results, risk and profitability were found to be more efficient than productivityin the discrimination of before and after of the crises.