Konaklama işletmelerinde personel güçlendirme düzeyine etki eden örgüt kültürü tipleri: İstanbul ili örneği

Abstract

Küreselleşmenin etki alanının giderek genişlediği günümüzde işletmeler, değişim hızına ayak uydurabilmek ve dünya piyasalarında rekabetçi gücünü sürdürebilmek için geleneksel yönetim teknikleri yerine modern yönetim tekniklerine ihtiyaç duymuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda geliştirilen çağdaş yönetim teknikleri arasında örgüt kültürü tipleri ve personel güçlendirmede yer almaktadır.Örgüt kültürü ile ilgili tipolojiler incelendiğinde, örgütlerin ruhunun daha kolay anlaşılmaya başlandığı görülecektir. Zaman içerisinde pek çok yönetim bilimci örgüt kültürünü incelemiş ve kültürel tipolojiler geliştirmiştir. Personel güçlendirme seviyesi örgüt kültürü tipinin gücü ile ilgilidir. Konaklama işletmelerinde uygulanan personel güçlendirme düzeyine etki eden örgüt kültürü tiplerinin belirlenmesi amacına yönelik olarak, İstanbul İli'nde turizm işletme belgesine sahip dört ve beş yıldızlı otellerde çalışan 436 işgörene anket uygulanmıştır. Anket üç bölümden oluşmaktadır. Anketin birinci bölümünde, otellerde çalışan işgörenlerin demografik özelliklerine ait (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, görev yaptığı departman, sektördeki çalışma süresi, işletmedeki çalışma süresi, (eğer alınmışsa) alınan turizm eğitiminin türü) ve çalıştıkları işletmelere ilişkin özellikler (çalıştığı işletmenin statüsü) dokuz soruda yer almaktadır. Anketin ikinci bölümünde konaklama işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgüt kültürü tiplerini belirleyebilmek için `Kurumsal Değerler Ölçeği` kullanılmıştır. Kurumsal değerler ölçeği dört örgüt kültürü tipini ölçen toplam 20 sorudan oluşmaktadır. İlk beş soru da adhokrasi kültürünü, altıncı sorudan onuncu soruya kadar klan kültürünü, onbirinci sorudan onbeşinci soruya kadar bürokrasi kültürünü ve onaltıncı sorudan yirminci soruya kadar ise pazar kültürünü belirlemeye yönelik sorular bulunmaktadır. Anketin üçüncü bölümünde ise personel güçlendirme algılarını ölçmek için `Güçlendirme Düzeyi Ölçeği` kullanılmıştır. Bu ölçek ise toplam 16 sorudan oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan ölçeğin genel geçerlik ve güvenirliğine ilişkin gerekli analizler yapılmış olup, yüzde frekans, kolerasyon ve regresyon analizleri de yapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda ortaya çıkan araştırma bulgularına göre; katılımcılar tarafından örgüt kültürü tiplerini oluşturan adhokrasi, klan, bürokrasi ve pazar kültürüne ait boyutların `ölçek orta değeri olan 3'ün üzerinde` algılandığı belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, personel güçlendirme düzeyine etki eden dört örgüt kültürü tipinden elde edilen sonuçlarda anlamlı farklılıklar bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Örgüt Kültürü, Örgüt Kültürü Tipleri, Güçlendirme, Personel Güçlendirme, Konaklama İşletmeleri.

With the gradual expansion in domain of globalization in nowadays, businesses need contemporary techniques instead of traditional ones in order to keep pace with the rate of change speed and continue their competiveness in the world markets. Among the contemporary management techniques developed for this need, types of organizational culture and empowerment are also found. When examining typology of organizational culture, organization sprit will then be seen to be understood more easily. Many scientists of management have investigated organization culture and developed cultural typologies throughout years. The level of empowerment is related to power of organizational culture type. A total of 436 employees working in four and five stars hotels in Istanbul were surveyed for the purpose of determining type of organizational culture affecting the level of empowerment in accomodation. The questionnaire consists of three parts. In the first part, there are 9 questions relating to demographic characteristics (sex, age, education, department they work, employment duration in the business, type of tourism training taken (if any) and characteristics of business they work ( the statute of business they work). In the second part, `corporate values scale` was used in order to determine organizational culture type of employees working in accomodations. `Corporate values scale` consists of 20 questions measuring type of organizational culture. There are questions for determining adhocracy (the first five questions), clan (6th to 10th questions), bureaucracy (11th to 15th questions) and market (16th to 20th question) cultures. In the third part of the questionnaire, empowerment level scale was used to measure empowerment perception. This scale contains 16 questions. The required analyses relating to general validity and confidence of the scale used in this study were performed. In addition, percentage frequency, correlation and regression analyses were also used. According to the results obtained from analyses performed, it has been determined that participants perceive dimensions of adhocracy, clan, bureaucracy and market that constitute organizational culture types with a value of 3, which is the mean value of scale. According to results of this study, there were significant differences in the effects of four organizational culture types on empowerment. Key Words: Organizational Culture, Organization Culture Types, Empowerment, Staff Empowerment, Accomodation.