İzmirli İsmail Hakkı`nın Moğol tarihli eserinin transkripsiyonlu metni ve araştırılması

Abstract

XIII. asırdan itibaren bütün medenî dünyada merak edilmiş olan Moğollar'ın Tarihi, ilişkide bulunmuş oldukları çeşitli milletler tarafından erken zamanlardan beri incelenmeye başlanmıştır. Biz de burada Moğollarla ilgili transkripsiyon çalışmamızın yanısıra geniş bilgiler vermeyi amaçladık. Araştırmamızı yaparken bunu ikiye ayırarak yaptık.'' Moğol Tarihi'' isimli bu eserin kıymeti erken dönemde Osmanlı tarihçileri tarafından anlaşılmış ve devrin Maarif Vekâleti bünyesinde Mustafa Rahmi tarafından üç kitap halinde Fransızcadan Osmanlı Türkçe'sine tercüme edilerek yayınlanmıştır. Tezimiz iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde giriş ve değerlendirme kısmına yer verdik. Bu bölümde transkripsiyon çalışmasının daha iyi anlaşılabilmesi için transkribe edilen kitabın içeriğinin detaylarına inilerek gerekli bilgiler verilmeye özen gösterilmiştir. Buradaki ulaşılmak istenen amaç, sade bir transkripsiyon çalışmasından ziyade detayları ortaya çıkararak araştırmamızı daha yararlı hale getirmektir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise transkripsiyon edilen metin bulunmaktadır. Bu bölümün sonunda da hata sevap cetveli bulunmaktadır. Araştırmamızın son kısmında ekler bölümünde kitabın Osmanlıca metnini koyduk. Ayrıca metnin içinde geçen önemli kişi ve yer isimlerini dizin kısmında göstererek tezimizi daha anlaşılabilir hale getirilmeye çalıştık. Anahtar Kelimeler: Moğollar, Cengiz Han, Orta Asya, İran, Hindistan, Babür.

The history of Mongolians, which has intrigued the historians since 13th century, has been keenly studied by the different peoples with whom The Mongolians were in touch with. The present study aims to provide useful information about the Mongolians, apart from transcribing some documents written about them. For this reason, the study was divided into two sections.The book named `The History of The Mongols` is understood to have been appreciated very early by The Ottomans, and it was translated from French into Ottoman Turkish by Mustafa Rahmi, who was granted supported by the ministry of education of his time, in the form of three volumes.The First Section is made up of Introduction and Evaluation. This part elaborates on the content of the book transcribed for this study. The purpose of this section is to contribute to the usefulness of the present study rather than simply transcribe a text written on The Mongols.The Second Section presents the transcribed text. Care was taken to avoid any miscues or misreading, and, with this in mind, a corrigendum was prepared and added to the end of this study.The part of this study presents the authentic text written in Ottoman Turkish as an appendix. Also, an index was prepared for the names of the persons and places mentioned in the original text for a better understanding of this study.Keywords: Mongols, Cenghis Khan, Central Asia, Persian, India, Babur.