1960-1965 yılları arası Türkiye`de siyasal, sosyal ve ekonomik hayat

Abstract

Bu çalışmada, 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası Türkiye'nin siyasi, sosyal ve ekonomik meseleleri konu edinilmiştir. 4 bölümden oluşan bu çalışmanın giriş kısmında çok partili siyasi hayata geçiş ve Demokrat Parti dönemi incelenirken, birinci bölümde 27 Mayıs darbesi ve darbenin oluşturduğu MBK idaresi dönemi ele alınmıştır. İkinci bölümde 1961 seçimlerinden 1965 seçimlerine kadar geçen koalisyon hükümetleri dönemi incelenirken, üçüncü bölümde dönemin ekonomik, dördüncü bölümde de sosyal meseleleri üzerinde durulmuştur.Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde ilk defa gerçekleşen bu müdahalenin başrolünde yer alanlar, oluşumu, sebepleri ve sonuçları ilk bölümde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca, darbenin beraberinde getirdiği yeni kurumlar, Milli Birlik Komitesi'nin dış politikası, ordu, yargı ve üniversitede yapılan tasfiyeler ele alınmıştır. Bu bölümün sonunda ise, siyasi hayatın normalleşmesi çabaları etrafında siyasi partilerin durumları, anayasa referandumu ve 1961 seçimleri değerlendirilmiştir.27 Mayıs'ın Türk siyasi hayatına getirdiği en büyük yeniliklerden biri, değiştirilen seçim sistemi ve partilerin yeterli oy desteğini sağlayamamaları nedeniyle koalisyon hükümetlerinin kuruluşu olmuştur. Türkiye'de ilk defa uygulanan bu sistem sonucu art arda kurulan 4 koalisyon hükümeti ve bu süreçte yaşanan siyasi hadiseler çalışmanın ikinci bölümünde ele alınmıştır.Darbenin siyasi hayata olduğu kadar ekonomik ve sosyal hayata da etkileri olmuştur. Ekonomik açıdan sıkıntılar yaşayan Türkiye, bundan çıkış yolu olarak planlı ekonomi, turizm, Ortak Pazar'a katılım yollarını aramıştır. Ayrıca ekonomi modelinin ne olması gerektiğine ilişkin basında ve siyaset sahnesinde yapılan yoğun tartışmalar üçüncü bölümde ele alınmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise ülkenin biriken ve gitgide artan sosyal meseleleri ele alınmıştır. Nüfus artışına bağlı olarak gelişen, sağlık, konut, işsizlik ve eğitim meseleleri etrafında ortaya konulan çözümler bu bölümde değerlendirilmiştir. Bu çerçevede, sağlıkta sosyalizasyon, toprak reformu, yeni üniversitelerin açılması, aile planlaması ve ucuz mesken projeleri dönemin öncelikli projeleri arasındadır.

This study focuses on the political, social and economic issues of Turkey after 1960 military coup. It consists of four parts. The introduction section investigates the transition to the multiparty system and the Democrat Party era while the first section focuses on 26th May coup and the era of National Unity Committee which was formed by coup force. The second section investigates the coalition governments period between 1961 and 1965. The third section focuses on the economic and the fourth section focuses on the social issues of the era.The leading actors, formation, reasons and results of this coup that happened for the first time in the history of Republic of Turkey are tried to be revealed in the first part. Moreover, the newly founded institutions by the coup force, the foreign politics of the National Unity Committee, and the discharges within the military, justice and universities are focused. At the end of this section, the positions of political parties, constitution referendum and 1961 elections are evaluated within the framework of efforts to normalize the political life. One of the biggest novelties brought by the 27 May is the election system and the coalition governments. Four consecutive coalition governments resulting from the election system and the political issues during this period are addressed in the second section of the study.The military coup had effects on economic and social life in addition to political life. Having economic problems, Turkey looked for a way out by planned economy, tourism, and joining the Common Market. Discussions about what the economy model should be are addressed in the third section. In the last and fourth section, the increasing and accumulating social problems of the country are addressed. The solutions reached around the health, residency, unemployment and education issues, which developed depending on the increase in population, are evaluated in this section. Within this frame, socialization in health, land reform, opening of new universities, family planning and cheap residence projects are of top priority.