Eğitim harcamaları ve verimlilik ilişkisi: OECD ülkeleri üzerinde bir inceleme

Abstract

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, son yıllardaki en önemli ekonomi konularının başında sürdürülebilir ekonomik büyüme gelmektedir. Sürdürülebilir ekonomik büyüme için eğitimli insan kaynağı ve bu kaynağın verimlilik seviyesi önemli yer teşkil etmektedir. Eğitim vasıtasıyla niteliği ve becerisi artan işgücü, verimliliği artırarak hem gelir dağılımının daha adil olmasında hem de ekonominin gelişmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Beşeri sermaye teorisinde ileri sürülen eğitimin verimliliği pozitif anlamda etkilediği varsayımı ve bu varsayıma karşı ileri sürülen eleştiri (eğitimin, verimlik üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır) bu çalışmanın problemini oluşturmaktadır. Bu problemden yola çıkarak çalışma, 1998-2011 dönemi için eğitim harcamaları değişkenleri ile belirlenen sektörlerin işgücü verimliliği arasındaki uzun dönemli ilişkiyi araştırmayı amaçlamıştır. Bu bağlamda 45 adet hipotez kurulmuş, bu hipotezler panel eşbütünleşme, DOLS ve FMOLS testleri vasıtasıyla incelenmiştir. Analizlerde eğitim harcamaları olarak beş değişken, verimlilik değişkeni için sekiz sektör belirlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre; `Eğitim harcamalarının, verimlilik üzerinde pozitif bir etkisi vardır` genel hipotez bağlamında kurulan 45 adet alt hipotezin 10 tanesi değişkenlerin gerekli koşulları sağlamaması nedeniyle analizlere dahil edilememiştir. Analize dahil edilen 35 alt hipotezin 22 tanesinin pozitif ve istatistiksel anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede eğitime hizmetlerine yapılan yatırımların genel işgücü verimliliği ve belirlenen 4 sektörde işgücü verimliliğini yükselttiği amprik olarak ortaya koyulmuştur. Dolayısıyla beşeri sermaye teorisinin ileri sürdüğü `eğitimin, işgücü verimliliğini artırdığı` görüşü ile bu çalışmanın sonuçları uyum göstermektedir.

Sustainable economic growth has been the most important issue of economics in developing and developed countries in recent years. Educated human source and productivity level of this source have an importance for the sustainable economic growth. Having a better quality and skills through education, labor force plays a vital role both in fair income distribution and in the development of economy by increasing the productivity. The assumption that the education affects the productivity positively, which is argued in the theory of human capital, and the criticism towards this assumption (education has no effect on productivity) constitute the problem of this study. Based on this problem, this study aimed at investigating the long-term relationship between the variables of education expenditures and the productivity of labor in particular sectors during the 1998-2011 period. Within this context, 45 hypotheses were determined, and these hypotheses were investigated through panel cointegration, DOLS and FMOLS tests. Five variables for the education expenditures and eight sectors for the productivity variable were determined for the analyses. According to analysis results, 10 out of 45 sub-hypotheses, which were determined within the context of `education expenditures have a positive effect on productivity`, were excluded from the analyses since they didn't meet the required conditions. 22 out of 35 sub-hypotheses, which were included in the analyses, were determined to be positive and statistically significant. Within this framework, it was empirically proved that investments on educational services increased labor productivity in general and in 4 sectors. Therefore, the argument of human capital theory, which is `education increases the productivity of labor`, is consistent with the result of current study.