Sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: MENA ülkeleri üzerine bir uygulama

Abstract

Sağlık hizmetlerinin artması için yapılan sağlık harcamaları beşeri sermayeyi geliştirip iktisadi büyümeye olumlu yönde katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Beşeri sermayenin giderek önem kazanmasıyla kültür, eğitim, sağlık gibi konulara yapılan harcamaların ekonomik büyümeyle olan ilişkisinin varlığını tespit etmek önem taşımaktadır. Bu amaç doğrultusunda çok sayıda araştırma yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmalarda gelişmiş ülkelerde sağlık harcamalarının ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediğine yönelik çok sayıda bulgu yer alırken, gelişmekte olan ülkeler grubunda yer alan MENA ülkeleri için aynı yönde bir etkinin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2000 - 2015 dönemi için 32 MENA ülkesinde sağlık harcamalarının ekonomik büyümeyle olan ilişkisi panel veri analiz yönteminden hareketle test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre MENA ülkelerinde sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında bebek ölüm hızı ile doğumda yaşam beklentisinin iktisadi büyümeyle pozitif yönde bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The health expenditures for the increase of health services are thought to contribute to positive growth by developing human capital and economic growth. With the growing importance of human capital, it is important to determine the existence of the relationship between spending on topics such as culture, education and health, and economic growth. Numerous researches have been conducted towards this end. While there are a number of findings in these studies that health spending in developed countries has had a positive effect on economic growth, it has been investigated whether MENA countries in the developing countries group are active in the same direction. For this purpose, the relationship between health expenditures and economic growth in 32 MENA countries for the period 2000 - 2015 has been tested with the panel data analysis method. Analysis results show that health spending in MENA countries has a negative effect on economic growth. In addition, the infant mortality rate and expectation of life at birth have reached a positive level with economic growth.