Tuhfetü`r-Riyâz Hilali`l-Hiyâz adlı yazma eserin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETBu tez, Tuhfetü'r-Riyaz Hilali'l-Hiyaz adlı yazma eserin transkripsiyonu ve değerlendirilmesini ihtiva eder. `Beş makale üzerine tertip olunduğu` belirtilen bu eserin ilk makalesi adaletle hükmetme ve zulümden kaçınma, ikincisi sultanların tarihi -ilk peygamberden son peygambere kadar-, üçüncüsü Abbasi Halifesi Memun ile kardeşi Emin'in arasında geçenler, dördüncüsü Mervani Halifesi Yezid b. Velid b. Abdülmelik (III. Yezid) ile II. Velid arasında geçen hadiseler, beşinci makale ise Hürmüz oğlu Şapur ile Rum Kayseri arasında geçenler üzerinedir.Kitapta bol bol hadis-i şerifler ve Kuran'dan âyetler zikredilir. Bu yöntem, Klasik siyasetname geleneğinin bir yansıması olup, siyasetin meşruiyetini bulduğu İslam hukukuna olan atıflar sık sık yinelenir.Eserin manzum kısımlarında hadis-i şeriflerin manaları açıklanırken, nesir kısımlarındaki hikâyeler de akıcı bir şekilde ara ara manzum olarak anlatılır. Manzum ve nesir kısımların gidişatında belli bir kural görülmez, anlaşıldığı kadarıyla müellif metnin akışına göre manzum ya da nesir olarak yazmayı seçmiştir.Kitapta Dört Halife, Şapur ve Kayser'den de bahsedilir. `Tarihten ders çıkarma` görevi taşıyan her siyasetname gibi, bu kitabın asıl amacı hükümdarlara kıssadan hisse kazandırmaktır.Anahtar Kelimeler: Nasîhatü'l-mülûk, Nasihatnâme, II. Bayezid

ABSTRACTThis thesis contains the transcription and evaluation of the manuscript named Tuhfetü'r-Riyaz Hilali'l-Hiyaz. The first article of this book `which is composed of five articles` is about ruling with justice and avoiding persecution. The second is the history of the sultans - from the first prophet to the last one; the third contains the events between the Abbasi Caliphate Memun and his brother Emin, the fourth the events between Mervani Caliphate Abdulmelik's son Yazid and Velid the Second, the fifth the events between Hürmüz's son Şapur and the Greek Caeser.The book contains plenty of hadiths and verses from the Qur'an. With this method, which is a part of the tradition of classical politics, references to Islamic sharia, which it finds legitimacy of politics, are often repeated.The meanings of the hadiths are also explained in the sections written in verse, and the narratives in prose parts are sometimes described as written in verse in a fluid way. There is no specific rule in the course of the verse-prose parts, as far as the author has chosen to write it as verse or prose according to the flow of the author's text.It is mentioned in the book from the Four Caliphs, Shapur and Caeser. Like every political book bearing the task of `teaching lessons from the past`, the main purpose is to provide the monarchs with learning lessons from experiences.Key Words: Nasîhatü'l-mülûk, Nasihatnâme, II. Bayezid