Kara Koyunlular ve Ak Koyunlular dönemlerinde Tebriz

Abstract

Tebriz, bugün İran İslâm Cumhuriyeti'nin sınırları içinde, Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan önemli bir şehirdir. Kalabalık nüfusu, sosyokültürel, ticari ve tarihi konumuyla İran'ın en önemli kentlerindendir. Tebriz, nüfus açısından İran'ın Tahran, Meşhed ve İsfahan'dan sonra gelen dördüncü büyük şehridir.Tebriz, siyasal ve sosyal açıdan asırlardır önemli bir konumdadır. 13. ve 14. yüzyıllarda dünya ticaretinde çok önemli bir yere sahip olmuştur. Doğu-Batı ticaretinde kilit rol oynayan Tebriz, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunmasından dolayı bu önemini hep korumuş, bir Orta Çağ kültür merkezi olmuştur. Tebriz gerek içinde barındırdığı Türk nüfusu ve gerekse İran'ı yüzyıllar boyunca yöneten Türkler açısından bakıldığında bizim için önem arz eden bir merkezdir.Tebriz, tarihi boyunca birçok medeniyetin varlığına şahit olmuş ve birçoğuna başkentlik yapmıştır. Kara Koyunlu ve Ak Koyunlular da bu şehri hâkimiyet altına alan devletler arasında yer almaktadır. 1406'da Kara Koyunlu hükümdarı Kara Yusuf'un eline geçen şehir bu devlet zamanında başkent olarak kullanılmıştır. Daha sonra 1468'de Ak Koyunlu hükümdarı Uzun Hasan Kara Koyunluları yenerek kendi devletinin başkentini Diyarbakır'dan Tebriz'e taşımıştır.Buradan yola çıkarak hazırlamış olduğumuz bu tezin, öncesinde yapılmış olan araştırmalara katkı sağlayacağı ve daha sonralarda yapılacak olan çalışmalara da kaynak teşkil edeceği düşüncesindeyiz.Anahtar Kelimeler: Kara Yusuf, Uzun Hasan, Türkmen Devletleri

Tabriz is an important city which is East Azerbaijan State's government center in boundaries of Iran Islam Republic. With its crowded population, sociocultural, trading and historical location, it is one of the most important city of Iran. Tabriz is fourth biggest city following Tehran, Mashhad and Esfahan in terms of population.Tabriz is in an important location for centuries in terms of political and social. It was an important role in the world trade in 13th and 14th centuries. Tabriz which played a key role on East-West trading, retained this importance thanks to being on the Silk and Spice Route and had became a Middle-East cultural center. Tabriz is a center that had importance for us from the view of both Turkish population in its boundaries and Turks who governed for centuries.Tabriz was witness several civilisation and was capital city of several of them. Qara Qoyunlus and Aq Qoyunlus are the states which were domineer of this city, too. This city which was conqured by Kara Yusuf who is emperor of Aq Qoyunlus in 1406 was being governed as capital city in this government's age. Afterwards, Aq Qoyunlu Emperor Uzun Hasan defeated Qara Qoyunlus and he relocated his own government's capital city from Diyarbakır to Tabriz.We think that this thesis we prepared that based on these arguments will contribute to researches which did priorly and be source of the following studies. Key Words: Kara Yusuf, Uzun Hasan, Turkmen States