Tokat il merkezindeki ilköğretim 12 yaş öğrencilerde DMFT indeksi ve ilişkili faktörler

Abstract

Dişlerin ve diş etlerinin sağlıklı olmasının, sağlıklı bir yaşam üzerinde rolü büyüktür. Genel sağlık hizmetleri içinde önemli bir yeri olan diş ve diş eti hastalıklarına yönelik hizmetlerin doğru planlanabilmesi için, ağız-diş sağlığı ve hastalıklarıyla ilgili istatistiksel bilgilere ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı, Tokat ilinde, 12 yaş grubu öğrencilerde ağız-diş sağlığı profilini ortaya çıkarmak, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'nün 2000 yılı hedeflerine ulaşılıp ulaşılamadığını öğrenmek ve bu bulguların, bazı sosyo-demografik özellikler ve ağız sağlığına ilişkin alışkanlıklar gibi değişkenlerle ilişkisini tespit etmektir.Araştırma Tokat Valiliği ve İl Milli Eğitim Müdürlüğünden gerekli izinler alınarak Tokat ili Merkez ilçesi Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı İlköğretim Okullarında öğrenim gören 12 yaş öğrencileri üzerinde, 1-15 Haziran 2011 tarihleri arasında yapılmıştır. Nüfusa orantılı küme örneklem yöntemi ile hesaplanarak 26 ilköğretim okulunda 10`ar kişilik 30 küme çalışmaya dahil edilmiştir. Veriler t testi, Mann Whitney U ve Pearson ki-kare testleri kullanılarak karşılaştırılmıştır. Sonuçlar %95 güven aralığında, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.Araştırmaya 126'sı erkek, 174`ü kız olmak üzere toplam 300 öğrenci katılmıştır. Araştırma verilerinin toplanması için öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik durumlarını, diş fırçalama ve diş çürüğüne sebep olan yiyeceklere yönelik beslenme alışkanlıklarını ortaya koyacak sorular yöneltilmiş ve hemen sonrasında intra-oral muayene yapılmıştır. Çocukların %98'i kendine ait bir diş fırçası olduğunu beyan etmiştir. Ancak günde 2-3 defa dişlerini fırçalayanların oranı %57 idi. Haftada bir kaç kez şeker-çikolata ve kola vs asitli içecek tüketimi ise sırasıyla %57.9 ve %42.3 olarak saptanmıştır. Çürük, eksik ve dolgulu diş indeks değeri 3.33 olarak saptanmıştır (Decayed-Missing-Filled Teeth; DMFT). Cinsiyete göre DMFT indeksinin dağılımı istatistiksel olarak anlamlı değildi (p=0.317). Muayene edilen çocukların %82'sinin ağzında çürük diş mevcuttu. Annenin eğitim düzeyi ve ailede aynı evi paylaşan birey sayısının çürük diş sayısı ile istatistiksel olarak anlamlı ilişki gösterdiği saptanmıştır. Dolgulu diş sayısı, çocukların cinsiyeti, diş fırçası değiştirme sıklığı, babanın mesleği ile; kayıp diş sayısı ise ailede aynı evi paylaşan birey sayısı ile istatistiksel olarak anlamlı ilişki göstermiştir (p<0.05). Çalışmamızda elde ettiğimiz sonuçlara göre; Tokat ilinde tespit edilen çürük diş oranı ve DMFT indeksi ülkemiz ortalaması olan 1,9 değerine göre de yüksek olup DSÖ'nün hedeflerinden çok uzaktadır. Bu durum her ne kadar özellikle sosyo-ekonomik durumla ilişki gösterse de, içme suyu flor oranlarının da incelenmesi gerektiğini düşünmekteyiz.Sonuç olarak, koruyucu diş hekimliği ve tedavi hizmetleri, eğitim programları ile desteklenerek, çocuklara yönelik olarak yaygınlaştırılmalı, düzenli diş hekimi ziyaretlerinin altı aylık aralıklar ile yapılması sağlanmalı, flor oranı ölçülerek Türkiye flor haritası güncellenmeli, yetersiz bulunan bölgelerde gerekli takviye sağlanmalıdır.

A healthy teeth and gingiva are very important for a healthy life. Data of oral-dental health status is necessary to plan the health care services for oral diseases. The purpose of the study was to evaluate the oral-dental health status of 12 years aged students in Tokat and to detect its relationship with nutrition, teeth brushing and socio-economic level. The study was conducted on 12 years aged students of primary schools in Tokat city center following the obtaining of the necessary permissions from Governorship of Tokat and Directorate of National Education, between June 1-15, 2011. 30 clusters consisted of 10 students each were included from 26 schools by calculating cluster sampling method of proportioned to population. Data was analyzed by using t test, Mann Whitney U test and Pearson chi-square test. Results were evaluated in 95% confidence interval and 5% significance level. There was 126 male and 174 female of 300 students in the study. Questions for the teeth brushing, nutrition and socio-economic level were asked to participants and intra oral examinations were carried out. Ninety eight percent of the students had their own toothbrush. On the other hand, only 57% of them were brushing their teeth twice or three times in a day. Frequent consumption of sugar or chocolate and drinking of acid juice like coke ratios were 57.9% and 42.3%, respectively. Decayed-Missing-Filled Teeth index (DMFT) was 3.33 and the distribution of DMFT according to gender of the students was statistically insignificant (p=0.317). There was at least one decay in 82% of the students. Education level of the mother and number of the family members showed statistically significant correlation with decay. Gender, profession of father and frequency of changing toothbrush had significant effect on filling; and number of the family members on missing (p<0.05). According to our result, both DMFT index and the percentage of decay were very high than Turkey average of 1.9, which was away of WHO goal. Although there is a relationship especially with socio-economic level, domestic water should be examined for flour levels. In conclusion, preventive dentistry and health care services should be supported with educational programs including children and the people should be encouraged to visit dentist offices in every six months. In addition, renew of Turkey flour map is necessary to give flour support in deficient areas.