Tokat ili Kazova yöresinde domates yetiştiriciliğinin ekonomik analizi

Abstract

60 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İ. ÖZET VE SONUÇ Bu araştırma domates üretimi bakımından Tokat ilinde önemli bir yeri olan Kazova yöresinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın esas amacı; domates üretim dalının kârlılık derecesini saptamak ve yetiştiriciler tarafından uygulanan üretim teknikleri ile önerilen üretim tekniklerini ekonomik acıdan karşılaştırmaktır. Bunun yanında ele alınan ürünün hasat ön cesi maliyetlerini ve mevcut pazarlama sistemlerinin belirlenmesi ile. genelde üretim ve pazarlama sorunlarını çözümlemesine katkıda bulunması amaçlanmıştır. Çalışmada değerlendirilen veriler, ele alınan üründe belirlenen populasyon içinden `Tabakalı Tesadüfi örnekleme Yöntemi` ile seçilen 81 isletme üzerinde i 992 yılı itibarıyla anket yoluyla toplanmıştır,, Söz konusu, veriler üc parsel grubuna ayrılarak incelen miştir, üreticiler tarat ından* uygulanan üretim tekniğinin değerlendirilmesinde Çoklu Doğrusal Regrasyon Analizinden yararlanılmıştır. Araştırma yöresinde domates üretimi buğday veya seker pancarı ile münavebeli olarak yetiştirilmektedir. Yörenin ürün deseni içerisinde bulunan % 2:'lik sebze payında domatesin önemli bir yeri vardır ` Çalışmada elde edilen bulguları aşağıdaki şekilde özet lemek mümkündür ` İ. Tokat îli Kazova yöresinde domates üretimi yaygındır. 2. Tohum sağlamada üreticilerin yarıdan fazlası alım fiyatından ziyade istenilen çeşit ve kalitede tohum bulunama61 masının önemli bir sorun olduğunu i -fade etmişlerdir» 3. Tohum çeşidi olarak üreticiler arasında Linda olarak bilinen 22x74 kullanılmaktadır, üreticilerin yetiştirecekleri domates türünün belirlenmesinde, alıcı grupların etkisi görülmektedir » 4. Sürüm, diskaro veya kültüvatör çekme, karık alma iş lemleri kapsayan toprak islemede uygulama sayısı bakımından uzmanların önerilerine göre yetersiz kalınmaktadır» özellikle sürüm ve diskaro veya kültürvatör çekme işlemi mevcut orta lama düzeyin altında kaldığından verim azalmaktadır, Karık alma işlemi ise verimi olumlu yönde etkilemektedir» 5» Bunun yanında tekniğe uygun gübreleme yapıldığını söylemek mümkün değildir» üreticilerin `Â 90' ndan -fazlası top rak analizine gereken önemi göstermemektedir» 6. incelenen isletmelerdi? Ciltlik gübresi kullanımına ise dikkat edilmekte ve yörede domates üretimine başlanılmadan üretim yapılacak alan ci-ftlik gübresi ile zenginleştirilmektedir 7. Domates yetiştiriciliğinde.uygulanan çapalama ve bel gibi bakım islerinde önemli bir sorun bulunmadığı ancak bakım isleri için daha çok işgücüne ihtiyaç olduğu söylenebilir, 8. İncelenen domates üretim parsellerinde uygulanan ilaçlama sayısı ve tekniği önerilene yakındır» Ancak araş tırmanın yapıldığı 1992 yılı itibariyle domates üretim alanlarında yaygın olarak görülen ve ertesi üretim dönem lerinde de kendini, gösterebilen domates mildiyösü ve virüs hastalıkları ile bir şekilde mücadele edilmesi zorunluluğu62 bulunma k tadır. 9. Domates üretim alanlarının sulanmasında karık usulü sulamanın benimsendiği.saptanmıştır. Uygulanan sulama ara lıkları veya sulama sayısı genelde önerilenden uzak olduğunu söylemek mümkündür, yapılan regresyon analizinde ürünün sulanmasında işgücü kullanımının mevcut ortalama düzeyinde verimi olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. 10. Domates pazarlamasında toptancılar ve komisyonculuk olmak üzere başlıca iki a.r&cı gruba rastlanmaktadır» Bunun yanında il - ilce pazarlarında direkt tüketiciye satış -fabri kalara satış» diğer illerde satış gibi ürünün pazar 1 anmasına rastlanmıştır. 11. Elde edilen ürünün tamamını isletme içerisinde de ğerlendiren işletmelere de rastlanılmaktadır. 12. Domates pazarlamasında alıcıların az sayıda olmasına karsın kalabalık üretici kesimi karsısında -fiyat üzerinde daha etkili ve güçlüdürler. Buna karsın alıcı grupların belirli cesit ve kalitede ürün alarak secici davranmaları yörede domates üretiminde standardizasyana gidilmesine katkıda bulunmaktadır. Yukarıda söz edilen bulguların ilgili il ve ilce tarım kuruluşları ve araştırma kurumları tarafından değerlendirilerek sorunların çözümüne katkıda bulunacak girişim ve düzenlemelere gereksinim duyulmaktadır. Bu konu üzerindeki çalışmaların ve çabaların yoğunluğu oranında üreticilerin gelirlerinde bir artış sağlanabileceği ve mevcut kaynakların daha. ekonomik bir şekilde kullanılabileceği söylenebilir»

63 SUMMARY AND CONCLUSION This survey has been conducted in the Kazova Regional Tokat, where tomato© production has an important place in the province» The main aim of the study is to find prof itablenes rate of tomatoe production and compare the proposed produc tion techniques in respect of their being economic. In addition to this, it has also been aimed to determine the preharvest costs and present marketing systems of the studied product and contribute to the general production and marke ting problems. The data evduated in the study has been collectee in 1992 among the main mass of the studied product with the [Ranked Random Exemplify Sampling] method from the chosen 81 far me r s by ma k i ng q ues t i o n na i r e, The data has been divided into three parcel groups ac cording to their sise and studied afterwards multiple iirsar regression An lysis Has been used in evaluating the produc. '.on techniques by the producers. In the study the production cost has been mentioned as `PRe-harvest Cost` because it didn't include the hardest costs » Wiht the computed absolute and proportional prcfit criterion for the unit ^rea, per kilogram of the stucied production branch, the criterion such as the gross production value and costs of work power and Drawbar power have all seen evaluated together «64... In the research area tomato is grown in turns with wheat and sugar beet» In the two percent o-f vegetable production o-f the production pattern in the. area tomatoe has an important j3 JL G& C- £? a ' It is possible to summarise the -findings o-f the study as fol lowss i. Tomatoe is grown widely in Kazava, Tokat» 2. In supplying seed more than half of the producers have expressed t had not finding the desired kinds and quality- seeds is a more important problem than its buying costs» 3. As a seed type 22x74, which is known as linda among the producers is used» In determining the domatoe type to be grown the effect of purchasing groups is an important factor» 4. In soil treatment including plowing disk harrowing or cultivating procedures s.re done under the apresent avarags level, these lessen praductivty positively» 5. Besides, it is impassible to tell that apprapr ta-:?: manuring is carried out» tior ethan 90 percent of the produ cers don't attach required importance to soil analysis» 6. In the studied enterprises they pay attention to using farm manure and before starting to tomatoe production in the area, the -farm manure is enriched» 7. In upkeep i ng such as the hoeying and -Forking applied in tomatoe production there is not any important problem, but it can ve soud that much more working power is needed far upkeep i ng.8. The number of applied medications and techniques used in the studied toroatoe production parcels a.re ap-proximately the some with the suggested ones» Nevertheless considering hat the sorvey had been done in 1992, there seems to be necessity -for -fighting -firmly against the tomatoe mildew and virus illnesses that are widely seen in tomatoe production areas. These also can be seen in the next production periods. 9. In the imigation o-f the tomatoe production areas it was noted that the -furrow method was adapted. The applied irrigation gaps and the number of the irrigation can be sand to be -for -from the suggested ones. In the regression analysis it has been determined that the use o-f working power in the irrigating the product affected the produktivity positively at the present a.va.ra.qe level. İÖ. The pre-harvest production cost in the studied pro- kart is 29158 TL. İİ. In marketing tomatoe we see two main agency groups The whole salers and the commission agents 1 1. addition to these, it has been seen that the products have been sold direct to the consumers -at the city and district, markets, to the factories, an to thoss consumers in other cities. 12. There are some enterprises that use all the obtained product in the enterprise itself while there are others that have no product* 13. In marketing tomatoe as number of consumers is smaller than that of the producers, the consumers are more effective than the producers in determining the price. On the66 other hand the consumers choosing some particular kind and quality tomatoes contributes to the standardization o-F the tomatoe production the region» There is a need -for initiative and arrangements to cont ribute to finding solutions to the problems» This can be car ried out by evaluating the findings mentioned above by the related province and district agriculture institues and resarch centers. It can be said that an increase in the profit of producers can be achieved and persent sources can be used more economic as we attach importance to works and efforts»