Akkaraman kuzuların besi gücü ve Karkas özelliklerine cinsiyet ve besi başı ağırlığının etkisi ve besinin ekonomik analizi

Abstract

ÖZET AKKARAMAN KUZULARIN BESİ GÜCÜ VE KARKAS ÖZELLİKLERİNE CİNSİYETİN VE BESİ BAŞI A?IRLI?ININ ETKİSİ VE BESİNİN EKONOMİK ANALİZİ Hayrettin KOÇ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Kuzuların besi ve karkas özelliklerinde cinsiyetin ve besi başı ağırlığının etkisini araştırmak, ve bu etkiler altında beside yemden yararlanma ve besiye son verilecek ekonomik optimum noktayı belirlemek amacı ile yapılan bu çalışma 2.5 aylık aylıkken sütten kesilen Akkaraman kuzularında uygulanmıştır. Kuzular besinin başmda 25 kg ve dana az ağırlığa sahip erkek ve dişilerle, 26 kg ve daha fazla ağırlığa sahip erkek ve dişiler olarak dört alt gruba ayrılmıştır. Bu alt grupların ortalama besi başı ağırlıkları, sırasıyla 23.15± 0.63 kg, 23.30 ±.63 kg, 29.95 ± 0.63 kg ve 29.90 ± 0.63 kg dır. Kuzular, toplam 56 günlük besinin ilk 36 günü %88.30 kuru madde, %8.00 ham kül, %1.75 ham yağ, % 16 ham protein ve % 10 ham selüloz ihtiva eden fabrika yemi yamsıra korunga kuru otu ile yemlenmişlerdir. Besinin son 20 gününde fabrika yeminin yerini arpa almış, korunga kuru otunun verilmesine besi süresince devam edilmiştir. Bu, araştırmanın yapıldığı Ulaş Tarım İşletmesindeki rutin uygulamadır. Kuzular besi süresince haftada bir aç karnına tartılarak tek tek canlı ağırlıkları, alt grup seviyesinde ise yem tüketimleri belirlenmiştir.Besi sonunda her bir alt gruptan 4'er adet olmak üzere toplam löadet kuzu kesilmiş ve karkas özelliklerine ait değerler alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda, cinsiyetin, günlük ağırlık artışı, toplam ağırlık artışı ve besi sonu ağırlığında; besi grubu, besi başı ve sonu ağırlığı, kesim ağırlığı, sıcak ve soğuk karkas ağırlığında; besi başı ağırlığı regresyon olarak, besi sonu ağırlığı, kesim ağırlığı ile sıcak ve soğuk karkas ağırlığının varyasyonunda genellikle çok önemli (P<.0.01) varyasyona sebep olmuşlardır. Cinsiyet x besi grubu interaksiyonu ele alınan özelliklerin varyasyonunun hiçbirinde önemli çıkmamıştır. Erkek kuzular dişilere göre daha fazla ortalama günlük, ortalama toplam ağırlık kazancı sağlamış, 1 kg canlı ağırlık artışı için daha az kesif yem tüketmiş, daha fazla ortalama kesim, sıcak, soğuk karkas ağırlığı ve soğuk karkas randımanı vermiştir. 26 ve daha fazla canlı ağırlıkla besiye başlayan besi grubu daha az ortalama günlük ve toplam ağırlık artışı sağlamasına ve 1 kg canlı ağırlık artışı için daha fazla ortalama kesif yem tüketmiş olmasına karşılık, kesim özelliklerinin hepsinde ve besi sonu ağırlığında 25 kg ve daha az canlı ağırlıkla besiye başlayanlardan daha yüksek ortalama vermişlerdir. Yemden yararlanma oram dışında ele alınan besi ve karkas özeUMerinin hepsinde 26 kg ve daha yüksek canlı ağırlıkla besiye başlayan erkek kuzular en iyi performansı göstermişlerdir. En düşük performans gösterenler ise günlük ve toplam ağırlık artışı, yemden yararlanma ve soğuk karkas randımanında 26 kg ve daha fazla ağırlıkla besiye başlayan dişiler, diğer özelliklerde 25 kg ve daha düşük ağırlıklarla besiye başlayan dişiler olmuştur. Erkek ve dişi kuzu grupları ile besi gruplarında uygulanan besi süresi içinde ekonomik optimum nokta yakalanamamıştır. Cinsiyet x besi grubu interaksiyonuna ait alt gruplardan 25 ve daha az ağırlıkla besiye başlayan dişilerde ekonomik optimum nokta 8. haftada gerçekleşmiştir. Diğer alt gruplarda ise 56 günlük besi süresi ekonomik optimum nokta için kısa kalmıştır. Beside günlük ve toplam ağırlık artışı, besi sonu ağırlığı, 1 kg canlı ağırlık için tüketilen kesif yem miktarı, kesim ağırlığı, sıcak ve soğuk karkas ağırlığı ile soğuk karkas randımanına ait genel ortalamalar, sırasıyla 243.5± 6.8 g, 13.64 ± 0.39 kg, 40.24 ±0.50 kg, 4.52 kg, 41.53±0.71kg, 20.04±0.42kg, 19.56 ±0.43 kgve%46.97±0.48dir. Anahtar Kelimeler: Akkaraman, Besi ve Karkas özellikleri, Ekonomik Optimum Nokta.

ii ABSTRACT THE EFFECT OF SEX AND INITIAL BODY WEIGHT ON THE FATTENING AND CARCASS CHARACTERISTICS OF AKKARAMAN LAMBS AND ECONOMICAL ANALYSES OF FATTENING Hayrettin KOÇ Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agriculture Engineering Masters Thesis 1996,... page Supervisor : Prof.Dr.Mustafa Kemal ÖZSOY Jury : Prof.Dr.Kamil DO?AN Jury : Prof.Dr.Mustafa Kemal ÖZSOY Jury : AssocProf.Dr.Ergön DEMİR la this study, 20 mele and 20 femele Akkaraman lambs that were weaned at 2.5 mounts of age were used. Lambs were fed, in accordence with the routine applications of Ulaş Stete Farm, with 0.5 kg alfaalfa hay per day perlamb and concentrete ad libitum for 56 days after weaning. Lamb were divided by four subgroups according to their initial body weighs. These groups were: males with lower body wight than 25 kg, females with lower body weigh than 25 kg; meles with higher body wigh than 26 kg, females with higher body weight than 26 kg. The variation due to sex and fattening group were in highly significant (PO.01) on average daily gain, total gain and final weigh; initial and final weight, slaughter weight, hot and cold carcass weight, respetfvely. The linear regression coeficiant of initial body weigh were highly significant (PO.01) on final weight, slaughter weight, hot and cold carcass weight. Males lambs with higher body weight than 26 kg showed at the best performance for fattening and carcass characteristick studied. The economic point of fattening couldn't be determined in all groups except females with lower body weigh than 25 kg. The economic point of fattening this group wes end of the fattening period. Key Words: Akkaraman, Fattening Performance, Carcass Characterstics, Economic Optimum Point.