Tokat ekolojik şartlarında sorgum-sudanotu melezinde farklı sıra aralığı, ekim normu ve azot dozlarının verim ve bazı agronomik özelliklere etkisi

Abstract

ÖZET TOKAT EKOLOJİK ŞARTLARINDA SORGUM - SUDANOTU MELEZİNDE FARKLI SIRA ARALIĞI, EKİM NORMU VE AZOT DOZLARININ VERİM VE BAZI AGRONOMİK ÖZELLİKLERE ETKİSİ. Harun ASLAN Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 1998,48, sayfa Danışman : Yard.Doç.Dr. Selahattin İPTAŞ Jüri : Prof. Dr. M. Emin TUGAY : Prof. Dr. Uğur BÜYÜKBURÇ : Yard.Doç.Dr. Selahattin İPTAŞ Bu araştırmada; Tokat - Kazova sulu şartlarında birinci ürün olarak yetiştirilen sorgum - sudanotu melezinde, farklı sıra aralığı, ekim normu ve azotlu gübre dozlarının verim ve bazı agronomik özelliklere etkilerini belirlemek amacıyla, 1995 yılında Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi araştırma alanında yürütülmüştür. Araştırmada Pioneer 988 isimli sorgum - sudanotu melezi, iki farklı sıra aralığı (17.5 ve 35.0cm), üç değişik ekim normu (1.5, 3.0 ve 4.5 kg/da) ve dört ayrı azot dozu (3, 6, 9 ve 12 kg/da) kullanılmıştır. Deneme Tesadüf Bloklarında `Bölünen Bölünmüş Parseller` deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Ana parsellere sıra aralığı, alt parsellere ekim normu ve alt alt parsellere azot dozları yerleştirilmiştir. Denemede bütün parsellere 10 kg/da hesabıyla P205 verilmiştir.Bitkiler tam çiçeklerime döneminde iken elle hasat edilmiştir. Denemeden elde edilen sonuçlar- varyans analizine tabi tutulmuş ve bazı karekterler arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular özet olarak aşağıda verilmiştir: 1. Sıra aralığı yeşil ot ve kuru madde verimini önemli düzeyde etkilemiştir. 17.5 cm sıra aralığında 12568.4 kg/da olan yeşil ot verimi, 35.0 em'de 9231.1 kg/da'a düşmüştür. 2. Ekim normu ana sap kalınlığı, yaprak boyu, yaprak eni, tek bitki ağırlığı ve kum madde verimini önemli düzeyde etkilemiştir. Ekim normunun artmasıyla ana sap çapı, yaprak eni, yaprak boyu ve tek bitki ağırlığı azalmaktadır. 3. Sıra aralığı ve ekim normu kimyasal kompozisyonu etkilememiştir. 4. Azot dozlarının agronomik ve kimyasal özelliklere etkisi görülmemiştir..Anahtar Kelimeler : Sorgum x sudanotu melezi, sıra aralığı, ekim normu, azotlu gübre dozu, agronomik özellikler, kimyasal kompozisyon.

ABSTRACT EFFECT OF ROW SPACING, SOWING RATE AND NITROGEN FERTILIZATION ON THE YIELD AND SOME AGRONOMIC CHARACTERS OF SORGHUM- SUDANGRAS HYBRID IN TOKAT ECOLOGICAL CONDITIONS. Harun ASLAN Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Field Crop Science Masters Thesis 1998,45, page Supervisor : Asst. Prof. Selahattin İPTAŞ Jury : Prof. Dr. M. Emin TU?A Y : Prof. Dr. Uğur BÜYÜKBURÇ : Asst. Prof. Selahattin İPTAŞ This study was conducted to determine the effect of row spacing, sowing rate and nitrogen levels on yield and some agronomical characters of sorghum-sudangrass hybrid grown as first crop under irrigated conditions of Tokat-Kazova in the experimental area of Agriculture Faculty of Gaziosmanpaşa Univesity in 1995 year. In this study, the sorghum-sudangrass hybrid cv. Pioneer 988 was grown, using two row spacing (17.5 and 35.0 cm), three sowing rate ( 1.5, 3.0 and 4.5 kg/da) and four nitrogen fertilizations (3, 6, 9 and 12 kg N/da). The experiment of a split - split plots awargement of a randomized complete block design in which row spacing were main plots, sowing rate subplots and nitrogen applications sub - sub plots. Plants were planted on May 25 1995 byIV hand. 10 kg P205 and 3, 6, 9 and 12 kg N/da were applied All of the phoshorus and nitrogen fertilizer were applied at sowing. Plants were harvested by hand when at the fill blooming stage. The results of variance analyses showed that there were statistically significant differences some characters in this research. The result taken from the experiment can be summerized as followings,. 1. Row spacing did significantly effect herbage and dry matter yield. Herbage yield were obtained from 17.5 cm(12568.4 kg/da) and 35.0 cm (9231.1 kg/da) row spacing. 2. Sowing rate did effect influence of the stem diameter, leaf lenght, leaf width, weigjt of plant and dry matter yield. Tire stem diameter, leaf lenght, leaf width and weigh of plant as rate of sowing rate increased. 3. Row spacing and sowing rate did not significantly influence of chemical composition. 4. N applications did not affect yield and agronomic characters. Key Words : Sorghum x sudangrass hybrid, row spacing, sowing rate, nitrogen fertilizer, agronomic characters, chemical composition.