Tokat yöresinde yetiştirilen önemli üzüm çeşitlerinin (Viti vinifera L.) hasat zamanlarının tespiti

Abstract

Bu araştırma, 1996 ve 1997 yıllarında Tokat Merkez ilçe Emirseyit beldesinde; Erbaa ilçesinin Üzümlü, Bağpınarı ve Doğanyurt köylerinde; Niksar ilçesinin Gözpınarı köyü ve Gökçeli beldesinde; Zile Merkezde; Turhal ilçesinin Dökmetepe, Necip ve Akbuğday köylerinde; Pazar ilçesinin Üzümören beldesindeki üretici bağlarında yapılmıştır. Deneme materyali olarak her ilçede Narince ve Çavuş üzümlerine ilaveten Erbaa'da Kardinal ve Hafizali, Merkez ilçede Hatun Parmağı, Zile 'de Götübenli ve Misket üzüm çeşitleri kullanılmıştır. Araştırma sonunda incelenen çeşitlerin fenolojik özellikleri; ben düşme tarihinden itibaren tanenin uzunluk, çap, ağırlık ve hacmi; şıranın asit (tartarik asit), SÇKM ve pH içeriği tespit edilerek grafikleri çizilmiştir. îki yılın ortalaması olarak ilçelere göre Narince üzümünün olgunluk indisi: Merkez ilçenin yamaç arazisinde 30.3:1, Merkez ilçenin taban arazisinde 34.2:1; Erbaa' mn Üzümlü köyünde 28.8:1, Bağpınarı köyünde 26.0:1, Doğanyurt köyünde (Goble) 28.1:1 ve Doğanyurt köyünde (Kordon) 28.1:1; Niksar'ın Gözpınarı köyünde 26.4:1 ve Gökçeli beldesinde 27.1:1; Pazar'ın Üzümören beldesinde 31.6:1; Turhal'ın Dökmetepe köyünde 28.6:1, Necip köyünde 28.7:1 ve Akbuğday köyünde 27.9:1; Zile'de 28.7:1 (Goble) ve 27.2:1 (Kordon) olarak tespit edilmiştir. Çavuş üzümünün olgunluk indisi: Merkez ilçenin yamaç arazisinde 20.8:1, Merkez ilçenin taban arazisinde 32.6:1; Erbaa'nın Bağpınarı köyünde 24.9:1, Doğanyurt köyünde 23.1:1; Pazar'ın Üzümören beldesinde 29.3:1; Turhal'ın Necip köyünde 22.4:1 ve Akbuğday köyünde 28.9:1; Zile'de 25.6:1 olarak belirlenmiştir. Ayrıca Erbaa ilçesinde Cardinal ve Hafizali üzüm çeşitlerinin olgunluk indis değerleri 25-30:1 olarak; Zile ilçesinde Misket ve G.Benli üzüm çeşitlerinin olgunluk indis değerleri sırasıyla 23-25:1, 20-22:1 olarak belirlenmiştir. Yöredeki bağlarda en erken olgunlaşma Erbaa ilçesinde olmuş bunu sırasıyla Turhal, Niksar, Merkez ilçe, Pazar ve Zile takip etmiştir. Goble şeklinde terbiye edilen bağlar diğerlerine göre 7-11 gün erkencilik sağlamıştır.Anahtar Kelimeler : Tokat Yöresi, Bağcılık, Üzüm çeşitleri, Hasat Zamanı, Fenoloji, pH, SÇKM, Asitlik, Olgunluk.

This study was carried out in the grape growers' vineyards in Emirseyit village of Tokat; Üzümlü, Bağpınarı and Doğanyurt village of Erbaa county; Gözpınarı and Gökçeli villages of Niksar county; in Zile county; Dökmetepe. Necip and Akbuğday villages of Turhal county; Uzümören village of Pazar county in 1996 and 1997. Narince and Çavuş grape varieties were experimented in all countiess as experimental materials. Besides these varieties, Hafizali and Cardinal grape varieties in Erbaa county; Hatunparmağı grape variety in Emirseyit village; Götübenli and Misket grape varieties in Zile county were also used as experimental. At the End of this study, phenological stages of the grape varieties and length, diameter, weight and volume of the berry and acidity (tartaric acid), TSS and pH of berry juice determined after coulure, and they illusturated in figures. Ripening indis calculated as the avarage value of two years Narince grape variety were determined as follows; 30.3:1 on slope area, 34.2:1 on area in Emirseyit village, 28.8:1 in Üzümlü village, 26.0:1 in Bağpınarı village, 28.1:1 in Doğanyurt village of Erbaa county; 36.4:1 in Gözpınarı village and 27.1:1 in Gökçeli village of Niksar county; 31.6:1 in Uzümören village of Pazar county; 28.6:1 in Dökmetepe village, 28.7:1 in Necip village and 27.9:1 in Akbuğday village of Turhal county; 28.7:1 in Zile county. Ripening indis calculated as the avarage value of two years Çavuş grape variety were determined as follows; 20.8:1 on slope area, 32.6:1 on floor area in Emirseyit village, 23.1:1 in Doğanyurt village and 24.9:1 in village Bağpınarı of Erbaa county; 29.3:1 in Uzümören village of Pazar county; 28.9:1 in Akbuğday village of Turhal county; 25.6:1 in Zile county. Moreover; ripening indis calculated as the avarage value of two years Cardinal and Hafizali grape varieties were determined 25-30:1 in villages of Erbaa county; and respectively Misket and G.Benli 23-25:1, 20-22: in Zile county, Ripening of the variety was earliest in Erbaa county and follewed by Turhal, Niksar, Emirseyit, Pazar and Zile fallowed.Key Words: Tokat Region, Viticulture, Harvesting time, Grape Varieties, Phenology, pH, Total Soluble Solids (TSS), Total Acid (TA), Ripening, Ripening Indis (TSS/TA)