Soğan temizleme ve sınıflandırma makinesinde, en uygun iş etkinliğini veren makine çalışma parametreleri ve yapısal özelliklerinin saptanması

Abstract

ÖZET SOĞAN TEMİZLEME VE SINIFLANDIRMA MAKİNASINDA, EN UYGUN İŞ ETKİNLİĞİNİ VEREN MAKİNA ÇALIŞMA PARAMETRELERİ VE YAPISAL ÖZELLİKLERİN SAPTANMASI Savaş GÜÇLÜ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makinaları Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 2000,46 Sayfa Danışman : Doç. Dr. Ömer Faruk TAŞER Jüri : Doç. Dr. Ömer Faruk TAŞER Jüri : Doç. Dr. Gazanfer ERGÜNEŞ Jüri : Yard. Doç. Dr. Naif GEBOLOĞLU Bu çalışma, Türkiye'de Amasya İli Merzifon İlçe' sinde 1998 soğan hasat sezonunda yapılmıştır. Çalışmada daha önce lokal şartlarda soğan başkesmeyi, sınıflandırmayı ve ambalajlamayı mekanize etmek üzere imal edilen bir soğan harman makinası kullanılmıştır. Makina, soğan yapraklarını keserek üç farklı büyüklükte sınıflandırma yapmaktadır. Türkiye'de soğan üretimi mekanizasyon uygulamalarından yoksun bir şekilde devam etmektedir. Ekstansif üretim, işçilik giderlerini artırmakta ve sonuçta soğan üretim maliyetleri yükselmektedir. Araştırmanın amacı; soğan üretiminde mekanizasyonun artırılarak maliyetlerin düşürülmesi ve makinanın geliştirilmesi için soğan harman makinasımn yapısal karakteristiklerini ve en uygun çalışma parametrelerini ortaya çıkarmaktır. Deneme kapsamında; makinanın neden olduğu zedelenme, başkesme ve sınıflandırma özelliklerini tespit etmek amacıyla, bıçak devri, kesme yüksekliği ve elek devirlerinin her biri 5 farklı değerde denenmiş ve aşağıdaki sonuçlar alınmıştır: Bıçak devrinin artması durumunda zedelenmelerde artış görülmüştür. Bıçak devri ile zedelenme arasındaki korelasyon katsayısı (R2 = 0,7298) olarak gözlenmiştir. Zedelenme oranına bağlı olarak en yüksek bıçak devri 1407 d/d' dır. Makina için en uygun çalışma devri ise 1300 d/d olarak tespit edilmiştir. Kesme yüksekliğinin normal değeri olan 25 mm' den azaltılması durumunda, zedelenme oranlarında artış gözlenmiştir. Zedelenme oranına bağlı olarak en düşük kesme yüksekliği 25 mm' dir. Kesme yüksekliği 25 mm iken, zedelenme oram % 8,25 olarak tespit edilmiştir.II Elek devrinin artması durumunda başı kesilmemiş soğan oranında ve sınıflandırma etkinliğinde azalma tespit edilmiştir. Elek için uygun devir 400 d/d olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, soğan harman makinası üzerinde zedelenmeye etki eden faktörlerin, elde edilen sonuçlar doğrultusunda, yeniden düzenlenmesi ile dünyada üretilen soğan hasat ve harman makinalan seviyesine indirilecektir.

Ill ABSTRACT ON ONION CLEANING AND CLASSIFICATION MACHINE, IDENTIFING WORKING PARAMETERS THAT GIVE THE MOST APROPRIATE WORK EFFICIENCY AND STRUCTURAL PROPERTIES Savaş GÜÇLÜ Gaziosmanpaşa University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Agricultural Machinery Master Thesis 2000, 46 Pages Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ömer Faruk TAŞER Jury : Assoc. Prof. Dr. Ömer Faruk TAŞER Jury : Assoc. Prof. Dr.Gazanfer ERGÜNEŞ Jury : Asst. Prof. Dr. Naif GEBOLO?LU The study was carried out in Merzifon district of Amasya province, in Turkey, during onion harvest period of 1998. An onion processing machine, formerly produced at local conditions, to mechanize top cutting, sorting and packaging processes in onion production, was used in the study. The onion processing machine was produced to cut the top and sort the onions in three different categories, according to the size. In Turkey, onion is produced without any mechanization practices. Manual production requires high cost labor power, which increases the cost of the onion production at the end. The purpose of the research was to identify the structural characteristics and most appropriate operation parameters of the a machine, which would subsequently help in improving it and mechanisation of post harvest onion processes, concequently, lowering the cost of onion production. In the course of experimentation; in order to identify bruising, top cutting and sorting effectiveness of the machine; top cutting height, knife cutting speed and sieve rotation were experimented, in five different positions each. The results achieved were observed as follows: Firstly, an increase in bruising was observed, depending on the acceleration of the knife rotation speed. Correlation coefficient between increase in knife rotation and bruising (R2) was 0,7298. In terms of bruising percentage the highest knife rotation was 1407 times per minute. As for the most appropriate knife rotation, the observed figure was 1300 tpm.