Gelişmişlik açısından farklı iki yöredeki tarım işletmelerinin toplumsal ve tarımsal yapısının üretim sistemleri ve tarımsal gelire etkileri üzerine bir araştırma (Tokat ili Kazova ve Artova bölgesi örneği)

Abstract

Bu çalışma gelişmişlik açısından farklı iki yöre olan Tokat ili Kazova ve Artova bölgelerindeki tarım işletmelerini kapsamaktadır. Yapılan tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemi sonucu, Kazova bölgesinde 76 adet; Artova bölgesinde 61 adet tarım işletmesinden anket yöntemi ile elde edilen veriler araştırmanın materyalini oluşturmaktadır. Araştırmada her iki bölgedeki toplumsal ve tarımsal yapının üretim sistemleri ve tarımsal gelire etkileri incelenmiş ve bölgeler arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Çalışmada Kazova ve Artova bölgesinde toplumsal yapı ve tarımsal yapının üretim sistemlerine ve gelire etkilerinin belirlenmesinde; fonksiyonel analizler, başarı analizleri, khi-kare analizleri kullanılmıştır. Araştırmada iki bölge arasında üretim deseni, üretim sistemleri ve tarımsal gelir açısından önemli farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Ayrıca her iki bölgede yer alan tarım işletmeleri arasında toplumsal yapı özelliklerinin benzer olmasına karşın tarımsal gelir büyüklüğünün çok farklı düzeylerde olduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan analizler sonucu toplumsal yapıya ilişkin özelliklerin üretim sistemleri ve tarımsal gelir üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Buna karşılık Kazova bölgesinde arazi varlığı, hayvan varlığı, meyve ve sebze yetiştirilen arazinin oranı, işletme masrafları; Artova bölgesinde ise hayvan varlığı, işletmede kullanılan aile işgücü ve işletme sermayesi gibi tarımsal yapıya ilişkin faktörlerin özellikle tarımsal gelir üzerinde önemli etkilere sahip olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Tarımsal Üretim Sistemleri, Tarımsal Gelir, Toplumsal Yapı, Tarımsal Yapı ve Karşılaştırma

This study covers farms in Kazova and Artova regions having different development level in Tokat province. The material of the study was obtained from 136 farms, which determined by random strafied sampling method placed Kazova (76 farms) and Artova (61 farms) by using survey method. In the study, the effects of agricultural income and farming system of the social and agricultural structure were investigated in the region and interregional comparison was made. Khi- square analysis, performance analysis and functional analysis were used to determine the effects and production system of social and agricultural structure in the region of Kazova and Artova in Tokat province. In the study, significant differences in terms of agricultural income, production system and production pattern between research areas were determined. Besides, although agricultural farms in the two region have almost same characteristics in social structure, agricultural income founding for the two region was different from each other at high level. It is determined that characteristics regarding social structure have no significant effect on the agricultural income and production systems. On the contrary, it is determined that land and livestock assets and the ratio of land produced fruit and vegetable, and operating expenses in Kazova region and livestock asset, family labor used in the farm and operating capital in Artova region have meaningful effects on the agricultural income. Key Words: Agricultural Production Systems, Agricultural Income, Social Structure, Agricultural Structure and Comparison