Çorum İskilip koşullarında bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi üzerinde bir araştırma

Abstract

ÖZET ÇORUM - İSKİLİP KOŞULLARINDA BAZI EKMEKLİK VE MAKARNALIK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNİN VERİM VE VERİM UNSURLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA Ali SULUK Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 2002, 65 Sayfa Danışman Jüri Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Prof. Dr. Mehmet KILINÇ Prof. Dr. Bayram SADE Bu çalışma, bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi amacıyla 2000-2001 vejetasyon döneminde Çorum - İskilip koşullarında yapılmıştır. Araştırmada Türkiye' nin değişik bölgelerinde üretimi yapılan 26 adet ekmeklik ve 1 1 adet makarnalık buğday çeşidi kullanılmıştır. Deneme, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Toplam 111 parselden oluşan denemenin parsel alanı 0,8 m. x 5 m. = 4,0 m2' dir. Ekim, 5 m uzunluğunda ve 20 cm aralığında açılan sıralara, her bir çeşit 4 sıra olacak şekilde 4 Kasım 2000 tarihinde elle yapılmıştır. Çalışmada, toprak analiz sonuçlarına göre dekara 12 kg N ve 6 kg P2O5 hesabıyla gübre verilmiştir. Araştırmada tane verimi yanında önemli verim unsurları da incelenmiştir. Denemede makarnalık buğdaylarda başakçık sayısı ve başakta tane sayısı hariç incelenen tüm özellikler yönünden çeşitler arasında önemli farklar saptanmıştır. Tane verimi ekmeklik buğdaylarda 312,5 - 744,8 kg/da, makarnalık buğdaylarda ise 255,5 - 629,9 kg/da arasında gerçekleşmiştir. En yüksek tane verimi ekmeklik buğdaylarda 744,8 kg/da ile Momtchill, makarnalık buğdaylarda 629,9 kg/da ile Altın 40-98 çeşidinden elde edilmiştir. Bir yıllık sonuçlara göre Çorum-İskilip bölgesi için herhangi bir çeşit önermek mümkün değildir. Ancak ilk yıllık sonuçlara göre, makarnalık buğdaylarda Altın 40-98 ve Fırat-93 çeşitleri, ekmeklik buğdaylarda Momtchill ve Pamukova-97 çeşitleri ön plana çıkmışlardır. Çalışmanın daha uzun süre yapılarak uygun çeşitlerin belirlenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler : Ekmeklik buğday, makarnalık buğday, verim, verim unsurları

n ABSTRACT A STUDY ON DETERMINING YIELD, YIELD COMPONENTS OF SOME DURUM AND BREAD WHEATS IN ÇORUM - İSKİLİP CONDITION Ali SULUK Gaziosmanpaşa University Gradute School of Natural and Applied Science Department of Field Crops Master Thesis 2002, 65 pages Supervisor Jury Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Doç. Dr. Sabri GÖKMEN Prof. Dr. Mehmet KILINÇ Prof. Dr. Bayram SADE This study was conducted to determine yield and yield components of some bread and durum wheat varieties at Çorum-İskilip ecological conditions during 2000-2001 growing season. Totally 26 bread wheats and 1 1 durum wheat cultivars which were grown on different areas in Turkey were used. The experimental design was a Completely Randomized Block Design with three replication. It was consisted of 1 1 1 plots. Plot size was 0.8 m x 5 m= 4.0 m2 including four rows per plot. Sowing was made by hand on November 4th, 2000. Fertilizer rates were calculated as 120 kg N and 60 kg P2O5 per hectare, according to soil test results. In the study, besides grain yield, important yield components of varieties were also investigated. Significant differences were found among both durum and wheat cultivars for all characters studied except number of spikelet per spike and number of seed per ear in durum varieties. Grain yield of bread wheats was between 3125 and 7448 kg/ha while those of durum wheat were between 2555 and 6299 kg/ha. The highest grain yield at bread wheat was obtained from Momtchill with 7448 kg/ha. Altın 40-98 durum wheat produced the highest grain yield (6299 kg/ha). According to one year results, it is not possible to recommend a variety for Çorum-Iskilip regions. However Altın 40-98 and Firat-93 varieties from durum wheat, Momtchill and Pamukova-97 varieties from bread wheat looked promising. In order to suggest a cultivar, this study should be continued for a number of years. Key word: Bread wheat, durum wheat, yield, yield components