Farklı mısır (Zea mays L. ) genotiplerinin azot ve fosfor kullanım etkinliklerinin belirlenmesi

Abstract

Azot ve fosfor noksanlığına dirençli ve aynı zamanda azot ve fosfor gübrelemesine cevap veren yeni mısır genotiplerinin geliştirilmesi bitkilerin azot ve fosfor kullanım etkinliğini arttırmada faydalı olacaktır. Bu amaçla tesadüfi deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak N ve P yönünden fakir bir toprakta ( Calcareous Usthocrepts), TTM-8119, Sele, Karadeniz Yıldızı, TTM-813, T-1915, LG-60, LG-55, T-1595, TTM-815 ve Akpınar mısır genotipleri kullanılarak saksı denemesi kurulmuştur. Saksılara azotlu gübre olarak 0, 100, 200 mg N kg`1 dozlarında üre, fosforlu gübre olarak ise H3PO3 0, 50, 100 mg P kg`1 uygulanmıştır. Hasattan sonra bitki kuru madde miktarı hesaplanmış; ve bitki üst kısmında toplam N, P, K içerikleri ve alımları belirlenmiştir. Denemenin yürütüldüğü kireçli toprakta mısır genotipleri arasında N ve P kullanım etkinlikleri açısından önemli farklar bulunmuştur. Sonuç olarak, bu çalışmalar azaltılmış N ve P uygulamaları ile optimum ürün ve kaliteyi sürdürmeyi amaçlayan yeni çeşitleri belirlemeye yönelik yapılan ıslah çalışmalarına değerli bilgiler sağlamak için ilk adım olacaktır.

Devaloping new maize genotypes that are resistant to N and P deficiency and also responsive to fertilizer N and P input will be benefical to increase N and P efficiency of crop. For this aim; a pot experiment, based on a completely randomized design with four replications, was conducted using the N and P deficient soil, Calcareous Usthochrepts. TTM- 8119, Sele, Karadeniz Yıldızı, TTM-813, T-1915, LG-60, LG-55, T-1595, TTM-815 and Akpmar maize genotypes were used for this experiment. Nitrogenous fertilizer as urea at the levels of 0, 100, 200 mg N kg`1 and phosphorus fertilizer as H3PO3 at the levels of 0, 50, 100 mg P kg`1 were applied to the pots. After harvest, plant dry matter yield was recorded, and total N, P, K contents of plants were determined. Significant differences were obtained among maize genotypes to their effectiveness in P and N use under the experimental calcareous soil. As a result; these studies will be a primary step to provide valuable data for the breeding studies on selecting the new varieties to sustaine the optimal yields and quality with reduced N and P supply.Key Words: Maize Genotypes, nitrogen, phosphor