Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki görüşleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin tespit edilmesi; I. sınıf ve IV. sınıf öğretmen adaylarının görüşleri arasında fark olup olmadığının belirlenmesidir. Bu nitel çalışmanın örneklemini 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliğinde eğitim alan 53 I. sınıf, 78 IV. sınıf olmak üzere toplam 131 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki görüşlerini tespit etmek amacıyla ?Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşler? (VNOS) anketi uygulanmış ve 16 öğrenciyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin yanıtları içerik analizi yapılarak, görüşler temalar halinde sınıflandırılmış ve yorumlanmıştır. Ayrıca faklılık olup olmadığının belirlenmesi amacıyla I. ve IV. sınıf öğretmen adaylarının görüşleri karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonuçları, öğretmen adaylarının çoğunun teoriler ve yasaların farklı bilimsel bilgi türleri olduğunun farkında olmadıklarını ve bu iki bilgi türü arasında hiyerarşik bir ilişki olduğuna inanmakta ve bilimin olgusal doğasının farkında olduklarını, bununla birlikte bilimin standart tek bir yönteminin olduğunu; sosyal ve kültürel değerlerden etkilenmediğini; bilim insanlarının araştırmaları sırasında hayal gücü ve yaratıcılıklarını genellikle planlama ve tasarlama aşamasında kullandıklarını; teorinin değişebileceğini ancak yasanın kanıtlanmış, doğruluğu kesin bilgi olduğundan değişemeyeceğini düşündüklerini göstermektedir. Ayrıca, I. ve IV. sınıfların görüşlerinin genel olarak benzer olduğu ancak bilimin sosyal ve kültürel kaynaklı doğası hakkında I. sınıfların; yaratıcı ve hayalci doğası hakkında ise IV. sınıfların daha fazla oranda kabul edilebilir görüşlere sahip olduğu görülmüştür.ANAHTAR SÖZCÜKLER: bilimin doğası / bilimsel bilgi / fen eğitimi / öğretmen adayları / VNOS

The goals of this study were to determine prospective science teachers? (PST) views of the nature of science (NOS) and to describe the differences between the first and forth grade PSTs? views of the NOS. This quantitative study consisted of the sample of 53 first and 78 forth grade PSTs, which were studying at Balıkesir University Necatibey Education Faculty Science Teacher Program at 2006-2007. An open ended questionnaire ?Views of Nature of Science? (VNOS) was used to assess the PSTs? views about the NOS and 16 participants selected for follow-up interviews. The PSTs? responses were analyzed using content analysis method; their views were categorized in themes and interpreted. In order to describe the differences between first and forth grade PSTs? views, the findings were compared. The results of this study revealed that the largest group of the PSTs was not aware of the fact that scientific theories and laws are different kinds of scientific knowledge; they believe that there is a hierarchical relationship between theories and laws. In addition to the majority of their ideas, science has empirical nature and standard scientific method; the scientific knowledge is not socially and culturally embedded; scientists use their imagination and creativity during their investigations at planning and design phase and theories can be changed but laws can not be. And, consequently the investigation pointed out that the first and forth grade PSTs? views about the empirical, theory-laden and tentative nature of scientific knowledge and theories-laws are similar. But first grade PSTs? views about the social and cultural embeddedness and forth grade PSTs? views about the creative and imaginative nature of scientific knowledge are more acceptable.KEY WORDS: nature of science / scientific knowledge / science education / prospective science teachers / VNOS