M.9 anacı üzerine aşılı elma çeşitlerinde modern terbiye sistemlerinin vegetatif ve generatif gelişmeye etkisi

Abstract

Ülkemizde bodur anaçlar üzerine elma yetiştiriciliği son yıllarda kapama bahçelerile yayılmaya başlamıştır. Ancak kültürel işlemlerdeki aksaklıklar nedeniyle verim vekalitede istenilen seviyeye ulaşılamamıştır.Bu çalışma 2005-2006 yıllarında Tokat linde Dimes - Kazova Vasfi Diren Tarımşletmesine ait elma bahçesinde yürütülmüştür. Araştırmada M.9 anacı üzerine aşılı Gala,Fuji, Bareburn ve Jonagold çeşitlerine Vertical Axis, Palmet ve HYTEC (Hybrid tree cone)terbiye sistemleri uygulanmıştır. Uygulanan terbiye sistemlerinin çeşitlerin ağaç ve meyveözelliklerine ve verime etkileri ayrıntılı olarak incelenmiştir.Çalışmamızda ağaç özellikleri olarak; ağaç boyu, taç genişliği, taç hacmi, gövdeçapı, vegetatif sürgünler, meyve dalları, yaprak sayı ve alanları, Meyve özellikleri olarak,meyve sayısı, meyve eni, meyve boyu, meyve ağırlığı, SÇKM oranı, pH'sı, meyve etisertliği, titre edilebilir asitlik gibi kriterler incelenmiştir. Ayrıca ağaç başına ve dekaraverim tespit edilmiştir.2005 yılında ağaçlarda en düşük taç hacmi HYTEC terbiye sistemi uygulananJonagold çeşidinde 475,95 cm³ , en yüksek taç hacmi ise palmet sistemi uygulanan Fujiçeşidinde 1028,89 cm³ olarak ölçülmüştür. 2006 yılında en düşük tac hacmi HYTECsistemi uygulanan jonagold çeşidinde 1057,52 cm³ , en yüksek palmet terbiye sistemiuygulanan Fuji çeşidinde 1751,15 cm³ olarak ölçülmüştür.Ortalama meyve ağırlıkları 2005 yılında en düşük değer 167,53 g ile HYTECsistemi uygulanan Braeburn çeşidinde, en yüksek değer 235,06 g ile vertical axis sistemiuygulanan Fuji çeşidinde bulunmuştur. 2006 yılında en düşük değer 129,03 g ile hytecsistemi uygulanan Jonagold çeşidinde, en yüksek değer 183,23 g ile palmet sistemiuygulanan Braeburn çeşidinde bulunmuştur.SÇKM miktarları 2005 yılında %13,66 ile vertikal axis sistemi uygulanan Braeburnçeşidinde en düşük, %16,75 ile HYTEC sistemi uygulanan Fuji çeşidinde en yüksek olarakbulunmuştur. 2006 yılında en düşük değer % 11,75 ile HYTEC sistemi uygulanan Galaçeşidinde, en yüksek değer %16,58 ile palmet sistemi uygulanan Jonagold çeşidindebulunmuştur.1,5 x 3 m dikim sıklığında çeşitlerin verimleri 2005 yılında 210,92 kg/da ile palmetsistemi uygulanan Fuji çeşidinde en düşük, 697,34 kg/da ile palmet sistemi uygulanan Galaçeşidinde en yüksek olarak bulunmuştur. 2006 yılında 104,77 kg/da ile HYTEC sistemiuygulanan Jonagold çeşidinde en düşük, 950,02 kg/da ile vertikal aksis sistemi uygulananGala çeşidinde en yüksek olarak bulunmuştur.Çalışmamızda Gala ve Fuji çeşitleri en verimli çeşitler, vertikal aksis ve palmetterbiye sistemleri uygulanabilir sistemler olarak belirlenmiştir.Anahtar kelimeler : M.9 anacı, elma çeşitleri, terbiye sistemleri, ağaç ve meyveözellikleri

This study aiming to elucidate the misapplications of modern training systemswhich are commonly used in the apple trees grafted on dwarf rootstocks was carried out inapple orchard of Tokat Dimes- Kazova Vasfi Diren Farm in 2005-2006. Vertical axis,HYTEC and palmet training systems were applied on Gala, Fuji, Braeburn and Jonagoldapple varieties grafted on M.9 rootstock, and the effects of these training systems on thefruit and tree characteristics were evaluated in the study.Crown sizes of trees were affected with the training systems applied. The lowestcrown size (475,95 cm³) was observed on the Jonagold variety applied by HYTECtraining system and the biggest crown size (1028,89 cm³) was seen on Fuji cultivarpracticed by palmet training system in 2005. In the following year, similarly, the smallestcrown sizes (1057,52 cm³ ) from Jonagold variety practiced by HYTEC training systemand biggest sizes of crowns (1751,15 cm³) from Fuji cultivar applied by palmet trainingsystem were obtained.When fruit sizes were considered, the smallest fruits (167,53gr) from Braeburnvariety practiced by HYTEC system and the biggest ones (235,06gr) from Fuji varietypracticed by vertical axis training system were harvested in 2005. In the second year, onthe other hand, the smallest fruits (129,03gr) were obtained from the Jonagold withHYTEC system and the largest fruits (183,23gr) from Braeburn with Palmet system.The total yields obtained were also ranged with the training systems applied and thecultivars used in the two years of observations, where the lowest total yield was obtainedfrom the Fuji cultivar with palmet system in 2005 (210,92 kg/da) and from Jonagold withHYTEC system in 2006 (104,77 kg/da). The highest total yields, on the other hand, wereharvested from Gala with palmet system in 2005 (697,34 kg/da) and from Gala withvertical axis system in 2006 (950,02 kg/da).According to years observation, finally, Gala and Fuji cultivars applied by verticalaxis and palmet training systems gave better results than other cultivars and trainingsystems.Key Words : M.9 rootstock, apple varieties, training systems, yield, tree and fruitcharacteristic