Balıkesir il merkezinde motorlu taşıtlardan kaynaklanan emisyon envanterinin hesaplanması

Abstract

Şehirlerde motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazları hava kirliliğinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Motorlu taşıtın özelliklerine bağlı olarak kullanılan yakıtların yakılması sonucu atmosfere salınan CO, VOC, NOx, PM gibi emisyonlar hava kirliliği yaratmaktadırlar. Motorlu taşıtların sayılarının ve kat ettikleri mesafenin artması sonucu motorlu taşıt kaynaklı hava kirliliğini de arttırmaktadır.Motorlu taşıt egzoz emisyonlarını hesaplarken, temel olarak emisyon faktörü ve taşıt parkı bilgisine ihtiyaç duyulmaktadır. Yapılan bu çalışmada, Balıkesir İl merkezindeki araçlarla ilgili kullanılacak veriler, yapılan anket çalışmasıyla elde edilmiştir. 925 olan anket sayısı, toplam araç parkına ve standartlara göre belirlenen araç sınıflarına bağlı olarak belirlenmiştir. Yapılan anketlerle, araçların yıllık, kilometre olarak kat ettikleri mesafe, ortalama hız ve yakıt tüketimleri belirlenmiştir. Bu değerler, toplam araç parkına uygulanmıştır. EMEP-CORINAIR Emission Inventory Guidebook ? 2006'ya bağlı olarak her bir araç sınıfı için emisyon faktörleri hesaplanmıştır. Buradan, yıllık kat edilen mesafe, ortalama hız ve emisyon faktörlerine bağlı olarak egzoz emisyonları hesaplanmıştır.Balıkesir il merkezinde 2007 yılına ait yapılan hesaplamalar neticesinde; egzoz emisyonları COToplam 2263.53 ton/yıl, VOCToplam 531.93 ton/yıl, NOxToplam 1530.30 ton/yıl, PMToplam 90.96 ton/yıl, yakıt tüketimleri FCbenzinToplam=10596.50 ton/yıl, FCLPGToplam=11579.50 ton/yıl, FCdizelToplam=45827.25 ton/yıl CO2Toplam=173046.83 ton/yıl olarak hesaplanmıştır.ANAHTAR SÖZCÜKLER : Balıkesir, hava kirliliği, çevre kirliliği, emisyon, taşıt, CO, VOC, NOx, PM, yakıt tüketimi

The exhaust gasses emitted by motor vehicles in the cities form the important majority of the air pollution. The emissions emitted to the atmosphere such as CO, VOC, NOx and PM cause air pollution as a result of combustion of fuels that are used according as the motor vehicles? specifications. Air pollution caused by motor vehicles is increased in consequence of increasing of the number of motor vehicles and the distance that are driven.While calculating the motor vehicles exhaust emissions, it?s basically needed the emission factor and the information of the vehicle number. In this study, data which will be used related with the vehicles in Balıkesir city center is acquired with the public survey. The test subject number, 925, has been determined depending on the total vehicle number and the determined vehicle classes according as standards. In this public surveys, yearly vehicles? distance that were driven as kilometer, average speed and fuel consumptions are determined. These rates were applied to the total vehicle number. The emission factors were calculated for every vehicle category in accordance with EMEP-CORINAIR Emission Inventory Guidebook ? 2006. The exhaust emissions accordance with the distance that was driven, average speed, and emission factors were calculated from the calculation above.In the result of calculations belonging to 2007 in Balıkesir city center exhaust emissions were calculated as COTotal 2263.53 tones/year, VOCTotal 531.93 tones/year, NOxTotal 1530.30 tones/year, PMTotal 90.96 tones/year and fuel consumption; FCfuel Total= 18638.86 tones/year, FCLPGTotal = 10224.93 tones/year and FCdieselTotal = 43036.11 tones/year, CO2Total 173046.83 tones/year.KEY WORDS : Balıkesir, air pollution, environment pollution, emission, vehicle, CO, VOC, NOx, PM, fuel consumption