Tokat ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek bazı silajlık Sorgum (Sorghum bicolor L.)çeşitlerinin adaptasyon yeteneklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2010-2011 vejetasyon döneminde Tokat-Kazova ekolojik koşullarında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı Tokat ekolojik koşullarına bazı sorgum çeşitlerinin adaptasyonunu belirlemektir. Bu amaç için özel tohumluk firmalarından sağlanan 5 çeşit sorgumun ( Sorghum bicolor L.) bitki boyu, tam çiçeklenme zamanı, yaş ot verimleri, kuru madde verimi, tek bitki ağırlığı, salkım ağırlığı, yaprak sayısı, salkım/sap oranı, asit deterjan lif oranı ve nötral deterjan lif oranları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, salkım/sap oranları bakımından çeşitler arasında fark istatistiksel olarak önemsiz bulunurken, bitki boyu, tam çiçeklenme zamanı, yaş ot verimleri, kuru madde verimi, tek bitki ağırlığı, salkım ağırlığı, yaprak sayısı, asit deterjan lif oranı ve nötral deterjan lif oranı bakımından istatiksel olarak önemli bulunmuştur. En yüksek bitki boyu Jumbo (281,7 cm), en düşük bitki boyu Rox (215,0 cm) çeşitlerinden elde edilmiştir. Kuru madde verimi 1661,5?963,8 kg/da arasında değişiklik gösterirken, en yüksek kuru madde verimi Fito 26250 (1661,5 kg/da), en düşük kuru madde verimi Rox (963,8 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir. Ham protein oranı % 12,98-8,31, yaş ot verimi 7273,8-4653,3 kg/da, tam çiçeklenme zamanı 69,67- 63,00 gün, tek bitki ağırlığı 457- 343 g, salkım ağırlığı 21,57-12,99 g, asit deterjan lif oranı % 47,05-36,35, nötral deterjan lif oranı %71,39-59,98 arasında değişmiştir. Yaprak sayısının ise 9,86- 7,90 adet/bitki arasında değişiklik gösterdiği belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, Tokat ekolojik şartlarında kuru madde verimi bakımından Digestivo, Fito 15280, Fito 26250, ham protein oranı bakımından ise Digestivo, ve Jumbo çeşitlerinin yüksek performans gösterdiği belirlenmiştir.2012, 47 sayfaAnahtar Kelime: Silajlık sorgum, KM verimi, ADF, NDF

This research was conducted under the ecological conditions of Kazova District of Tokat province in the vegetation period in 2010 year. The aim of the study was to determine adaptation of sorghum (Sorghum bicolor L.) cultivars in Tokat ecological conditions. For this purpose, in five sorghum cultivars obtained from the private seed companies were determined some agronomic traits such as plant height, flowering time, green herbage yield, dry matter yield, weight of a single plant, panicle weight, leaf number, rate of panicle/stem, acid detergent fiber and neutral detergent fiber percentages. Although differences among cultivars in rate of panicle/stem was statistically insignificant, plant height, flowering time, green herbage yield, dry matter yield, weight of a single plant, panicle weight, leaf number, acid detergent fiber and neutral detergent fiber percentages were significant. The tallest plant height (281.7 cm) was obtained from Jumbo, the shortest (215.0 cm) from Rox. Dry matter yields ranged from 963.8 to 1661.5kg/da. The highest dry matter yields were obtained from the cultivar Fito 26250 (1661,5 kg/da), the lowest dry matter yields from Rox (963,8 kg/da). Crude protein ratios, green herbage yield, flowering time, weight of a single plant, panicle weight, acid detergent fiber and neutral detergent fiber were found to be between 12.98 and 8.31 %, 7273.8 and 4653.3 kg/da, 69.67 and 63.00 days, 457 and 343 g, 21.57 and 12.99 g, 47,05 and 36,35 %, 71.39 and 59,98 % respectively. Number of leaf per plant ranged from 9.86 to 7.90.According to the results, it was found out that the cultivars Digestivo, Fito 15280, Fito 26250 for dry matter yield, the cultivar Digestivo and Jumbo for Crude protein ratios values showed high performances in Tokat-Kazova ecological conditions.2012, 47 pagesKeywords: Silage for Sorghum, DM Yield, CP rates, ADF, NDF