Erzurum yöresinde nadası kaldırmaya yönelik değişik toprak işleme–ekim yöntemlerinin bazı işletme parametreleri ve enerji kullanım etkinliği

Abstract

Bu araştırma Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme alanında yağışa dayalı tarım koşullarında yürütülmüştür. Erzurum yöresinde nadas alanlarının farklı toprak işleme–ekim yöntemleriyle kaldırılması kapsamında, farklı toprak işleme–ekim yöntemlerinin; toprak penetrasyon direnci, işletme ve bitki gelişim parametreleri ile enerji etkinliği yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada buğday–nadas ve buğday–fiğ münavebe yöntemlerinde uygulanan; Geleneksel toprak işleme (TS1, kulaklı pulluk+kültivatör+ kombikrüm+üniversal ekim makinası), Azaltılmış toprak işleme–1 (TS2, kültivatör+kombikrüm+üniversal ekim makinası), Azaltılmış toprak işleme–2 (TS3, dik rotavatör+üniversal ekim makinası) ve Doğrudan ekim (TS4, doğrudan ekim makinası) yöntemlerinden yararlanılmıştır. İşletme parametrelerinden; efektif iş başarısı, yakıt tüketimi, insan ve makina işgücü ihtiyacı, açısından anıza doğrudan ekim yöntemi diğer uygulamalardan daha iyi sonuçlar vermiştir. Buğday verim değerleri incelendiğinde uygulanan münavebeler arasında istatistiksel anlamda fark çıkmadığı, uygulanan toprak işleme yöntemlerinin verim parametrelerine etkisinin önemli olduğu görülmüştür (P< 0.01). Enerji etkinlik değerlerinde münavebeler arasında enerji oranı, enerji verimi, net enerji üretimi değerlerinde buğday–fiğ, özgül enerji değerlerinde ise buğday–nadas münavebesinden en iyi sonuçlar elde edilmiştir. Toprak işleme yöntemleri arasında dört enerji etkinlik parametrelerinde de anıza doğrudan ekim yönteminden diğer yöntemlere göre daha iyi sonuçlar elde edilmiştir. Yapılan bu çalışmayla, bölgemizde yağışa dayalı tarım koşullarında alternatif toprak işleme yöntemlerinin uygulanabilirliği belirlenmiş ve bu yöntemlerle münavebenin azaltılabileceği veya kaldırılabileceği sonucuna varılmıştır.

This research was carried out at the experimental fields of the Eastern Anatolia Agricultural Research Institute under rainfed agricultural conditions. Comparison of different soil tillage methods in terms of soil penetration resistance, enterprise and plant development parameters and energy efficiency was aimed within the removing of fallow by different soil tillage–planting methods in Erzurum. Four different tillage systems; traditional soil tillage (TS1,moldboard plough+cultivator+combined harrows+universal sowing machine), reduced soil tillage–1 (TS2, cultivator+combined harrows+universal sowing machine), reduced soil tillage–2 (TS3, vertical rotator machine+sowing machine) and direct drilling (TS4, direct sowing machine) in wheat-fallow and wheat-vetch rotation were used. Stubble direct drilling method produced the best results in terms of effective labor success, fuel consumption, and man and machine labor requirement, seedling emergence, seedling emergence degree, average germination time and however low values were obtained from the traditional method. By considering wheat yield, it was obtained that the difference between the rotations was not statistically different and the effect of soil tillage methods on yield parameters was statistically significant (P < 0.01). The best results were obtained from wheat–vetch application in energy ratio, energy yield, net energy production values between alternations in energy efficiency values and wheat–fallow alternation in specific energy values. Better results were obtained from direct stubble drilling subject in all four energy efficiency parameters than the other methods between soil tillage methods. By this study, the applicability of alternative soil tillage methods under rainfed agricultural conditions was determined and it was concluded that the fallow application might be reduced or removed by these methods.