Bazı adaçayı türlerinin uçucu yağ ve ekstraktlarının iki noktalı kırmızı örümcek tetrancyhus urticae koch (Acarina: Tetranychidae) `ye karşı etkinliklerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada adaçayı (Salvia spp) bitkisinin ekstrakt ve uçucu yağlarının İki Noktalı Kırmızı Örümcek (TSSM) Tetranychus urticae Koch (Acarina: Tetranychidae)'ye karşı repellent ve akarisit etkisi laboratuvar koşullarında araştırılmıştır. 2015 yılında gerçekleştirilen repellent etki çalışmasında Lamiaceae familyasına ait dört adaçayı (Salvia officinalis L., Salvia sclarea L., Salvia verticillata L., ve Salvia tomentosa Mill.) türünden su distilasyon yöntemi ile uçucu yağlar elde edilmiş ve dört farklı doz (% 0.5, %1, %2, %4 µl/l) uygulanmıştır. Uçucu yağ çalışması sonrasında, dört bitkide repellent etki göstermiştir. 72. saat sonrasında repellent oranı (%70 )'yla S. tomentosa' nın en etkili bitki olduğu saptanmış olup sırasıyla bunu S. sclarea (%69), S. verticillata (%65) ve S. officinalis (%62) takip etmiştir. Akarisit etki çalışmasında aseton ekstraktı ile dört farklı doz (%1, %3, %6 ve %12) T. urticae ergin dişi bireylerine uygulanmıştır. Denemede, 144. saat sonunda en etkili bitkinin S. sclarea'nın olduğu tespit edilmiştir. 144. saat sonrası akarisidal etki sonuçları sırasıyla S. sclarea (%83), S. verticillata (%77), S. tomentosa (%75), S. officinalis (%71) olarak görülmüştür. Ayrıca çalışma sonuçları akarisidal ve repellent etki oranının uygulanan konsantrasyon artışı ile önemli ölçüde arttığını göstermiştir. Uçucu yağ ve bitki ekstraktı uygulamasında denemeler 4 tekerrürlü olarak kurulmuş, her deneme 3 kez tekrarlanmıştır.

In the present study plant extracts and essential oils of sage (Salvia spp) plants were investigated for their repellent and acaricidal activity against on Two Spotted Spider Mites (TSSM) Tetranychus urticae Koch (Acarina: Tetranychidae) under laboratory conditions. The treatment was preformed to study the effect of repellent activity in 2015, essential oils were obtained by water distillation method belongs to Lamiaceae (Salvia officinalis L. , Salvia sclarea L., Salvia verticillata L., ve Salvia tomentosa Mill.) and implemented four different doses (0.5%, 1%, 2%, 4% µl/l).After the essential oil study, it was showed that repellent effect in four plants. after 72 hours repellent effect (7%0) of S. tomentosa was the most effective plant found and it was followed by S. sclarea (69%), S. verticillata (65%) and S. officinalis (6%2) respectively. In the acaricidal effect study, four different doses (1%, 3%, 6% and 12%) with acetone extract were applied to against T. urticae adult female. In the experiment, it was found that S. sclarea was the most effective plant at the end of the 144 hours. Acaricidal effects were showed that S. sclarea (%83), S. verticillata (%77), S. tomentosa (%75) and S. officinalis (%71) respectively after the 144 hour. In addition study results revealed that the percent acaricidal and repellent effect increased significantly with an increasing in the applied concentrations. The trials were examined such that each concentration had 4 repeats and each trial 3 times.