Psikolojik danışma öz yeterliği: Kişilik özellikleri, durumluk-sürekli kaygı düzeyleri ve geçmiş eğitim yaşantıları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, psikolojik danışmanların kişilik özellikleri, durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri, çalışma süreleri ve geçmiş eğitim yaşantılarına ilişkin algı düzeylerinin psikolojik danışma öz yeterlikleri üzerindeki yordayıcı etkisini incelemektir. Veri toplama sürecinde 270 kişiye ulaşılmış ancak yanlış ve eksik dolduran 21 katılımcı veri setinden çıkartılarak, analizler 167 erkek, 82 kadın olmak üzere 249 kişi üzerinde yapılmıştır. Katılımcıların yaşları 21-54 ( = 29.88; S = 6.92) arasında değişmektedir. Veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu, Durumluk Kaygı Ölçeği (DKÖ), Süreklilik Kaygı Ölçeği (SKÖ), Sıfata Dayalı Kişilik Testi (SDKT) ve Psikolojik Danışma Öz Yeterlik Ölçeği (PDÖYÖ) kullanılmıştır. Veriler SPSS 15.0 kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın alt problemlerini cevaplamak için t-testi, tek yönlü ANOVA, person momentler çarpımı kolerayon analizi ve aşamalı doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. t-testi analizinin bulgularına göre psikolojik danışma öz yeterliği puanları cinsiyete göre farklılık göstermemektedir. Bunun yanında, psikolojik danışma öz yeterliliği puanları lisans eğitimi dışında başka bir eğitim alıp-almaya göre sadece PDÖYÖ'nün oturumu yönetme alt boyutunda farklılaşmıştır. Ayrıca psikolojik danışma öz yeterliliği puanları eğitim düzeyine göre sadece PDÖYÖ'nün oturumu yönetme alt boyutunda farklılaşmıştır. Bu sonuca göre lisansüstü eğitime sahip psikolojik danışmaların oturumu yönetme becerileri öz yeterliği puanları lisans eğitimine sahip olanlardan daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Bunun yanında psikolojik danışma öz yeterliliği puanları çalışılan kurumun türüne göre farklılaşmamıştır. Yapılan aşamalı doğrusal çoklu regresyon analizine göre psikolojik danışmanların kişilik özellikleri, sürekli kaygı düzeyleri, geçmiş eğitim yaşantılarının yeterliğine ilişkin algı düzeyleri psikolojik danışma öz yeterliğini anlamlı şekilde yordamıştır. Anahtar kelimeler: öz yeterlik, kişilik, psikolojik danışma öz yeterliği, psikolojik danışman, durumluk-sürekli kaygı, danışma becerileri.

The purpose of this study is to examine the relationship between personality traits, state and trait anxiety levels, beliefs in the efficacy of educational backgrounds, and psychological counseling self-efficacy of psychological counselors. Data processing was performed on 167 female and 82 male, 249 people in total. The participants age ranged from 21 to 54 ( = 29.88; S = 6.92). Demographical Information Form, State Anxiety Scale (SAS), Trait Anxiety Scale (TAS), Personality Test Based on Adjective (PTBA) and Counselor Self- Efficacy Scales (CASES) were used to gather data. Data were analyzed by using SPSS 15.0. In order to answer the problems of the current study, t-test, one-way ANOVA, person product moment correlation anali and multiple linear regression analysis were used. According to the results of the analyses, the psychological counseling self-efficacy scores do not show differences in terms of gender, however. Psychological counseling self-efficacy scores have only shown difference in the managing a session sub-dimension of the CASES other than that of having received undergraduate education. According to this result, managing a session skills and self-efficacy scores of the psychological counselors who have received another counseling training are higher than those without additional trainings. Furthermore, the psychological counseling self-efficacy scores have shown difference only in the managing a meeting sub-dimension of the CASES. According to this result, it has been concluded that psychological counselors with post under graduate education have higher self-efficacy scores in managing a session. On the other hand, the psychological counseling self-efficacy scores have not shown difference in terms of the types of the institutions the counselors work in. According to the results of the hierarchic multiple regression analysis, personality traits, trait anxiety levels, perception levels about the efficacy of the background education has significantly predicted the psychological counseling self-efficacy. Keywords: self-efficacy, personality, counseling self-efficacy, psychological counselor, state-trait anxiety, counseling, counseling skills.