Ergenlerde madde kullanımına neden olan psikososyal faktörlerin incelenmesi

Abstract

Bireyin, kullandığı maddeyi bırakmak istese de bırakamaması, kullanma dozunu giderek artırma eğilimi gösterip, zararı fark ettiği halde kullanmaya devam etmesi, madde kullanımını, bıraktığında ortaya yoksunluk belirtilerinin çıkması ve vaktinin ciddi bir kısmını madde arayarak geçirmesi madde bağımlılığını ifade eder (Ögel, 2001). Madde kullanımı, yeni ve farklı yaşam arayışlarının üst seviyede olduğu ergenlik dönemindeki birey için, çoğu zaman önü alınamayacak sorunlara yol açmakta ve toplum açısından ciddi endişelere neden olmaktadır. Bu araştırmada, ergenlerde madde kullanımına neden olan psikososyal faktörleri incelemek amacıyla Orta Karadeniz Bölgesinin bir ilinde ulaşılan madde kullanıcısı 14 ergen ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Nitel yöntemden yararlanılan bu araştırmada, madde kullanıcıları ile yapılan görüşmelerde tutulan ses kayıtları yoluyla elde edilen verilerde; kodlama, verilerin temalarının belirlenip düzenlenmesi, bulguları tanımlama ve yorumlama şeklinde içerik analizi yapılmıştır. Yapılan bu araştırma sonucunda `maddeye duyulan merak, maddeler hakkında sağlıklı bilginin olmayışı, maddelere kolay ulaşım, çevresinde madde kullananların varlığı (olumsuz model), kişiyi meşgul edecek yararlı ve kolay ulaşılabilir uğraşıların olmayışı, kişisel ve ailevi problemlerin varlığı ergenlerde madde kullanımına neden olan psikososyal faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Anahtar kelimeler; ergenlik, madde, madde kullanımı, psikososyal faktörler.

Drug addiction refers to failure to quit drug even if an individual wants to leave it, tendency to increase the usage dosage gradually and continue to use it even though they realize the damages, occurrence of signs of deprivation when one stops using drugs and spending a significant part of one's time by searching drugs (Ögel, 2001). Substance use often leads to problems that cannot be abated for an individual who seeks a new and different life preeminently and causes serious concerns for the society. In this study, thorough interviews were held with 14 substance adolescent users in a province in the Central Black Sea Region in order to examine the psychosocial factors that cause substance use in adolescents. In this study in which qualitative methods were utilized, the data obtained through voice recordings which were kept during the thorough interviews with drug addicts and people around them were subjected to content analysis such as coding, organizing and determining the theme of the coded data, identification of findings, and interpretation. In the result of this study, `curiosity about drugs, lack of reliable information about drugs, easy access to drugs, presence of drug users close by (negative model), lack of useful and easily-accessible occupation to keep one busy, perceiving personal and household problems come along as psychosocial factors causing substance use in adolescents.Keywords; adolescence, drugs, substance use, psychosocial factors.