Sözcük öğretimi yoluyla ortaokullarda Türkçe dil bilincinin kazandırılması

Abstract

Türkçe sahip olduğu söz varlığı ile dünya dilleri arasında üst sıralarda yer alabilecek bir kapasiteye sahiptir. Çünkü Türkçenin yazı dilini esas alarak hazırlanan ve `söz varlığının yanı sıra bütün bilim, sanat ve spor terimlerini, yer adlarımızı, kişi adlarımızı, bölge ağızlarımızdaki ve kaynaklarımızdaki sözcükleri, deyimleri içeren Büyük Türkçe Sözlük'te söz, deyim, terim ve ad olmak üzere toplam 616.767 söz varlığı bulunmaktadır` (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com-bts Erişim Tarihi: 04.04.2015). Üstelik Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğundan, sözcük kök ve gövdelerine uygun ekler getirmek suretiyle sonsuz sayıda Türkçe sözcük üretmek mümkündür. Yani Türkçenin söz varlığı, ihtiyaç duyulan her durumu karşılayabilecek bir niteliğe ve niceliğe sahiptir. Türkçenin bu zenginliğinin gelecek nesillere aktarılması, kullanılabilirliğinin arttırılması veya dilin zenginliğine zenginlik katılması ancak kullanıcıların Türkçe dil bilincini edinmiş olmaları ile mümkündür. Bireylerin bu dil bilinci genellikle okul çağında ve Türkçe eğitimi derslerinde şekillenmektedir. Özellikle ergenliğe geçiş sürecinde şekillenen algıların ömür boyu etkili olduğu bilinmektedir. Bu döneme denk gelen ortaokul yılları ve bu süre zarfında verilen Türkçe derslerinin Türkçe dil bilincini kazandırması, Türkçe anlatım olanaklarını göstermesi ve anlatım becerileri gelişmiş bireylerin yetişmesine aracılık etmesi beklenmektedir. 2005 yılından sonra etkinliklerle yürütülen Türkçe derslerinin içeriğinin ve etkinliklerinin bu beklentiye cevap verecek biçimde düzenlenmiş olması gerekir. Bu araştırma durumun böyle olup olmadığını denetlemesi bakımından önemlidir. Ayrıca tespit edilen eksikliklerin nasıl giderilebileceğinin gösterilmesi açısından da yol gösterici niteliktedir. Bunu gerçekleştirebilmek için çalışma, `Türkçe ders kitaplarında sözcük öğretimi için hazırlanan etkinlikler Türkçenin zenginliklerini kavratacak biçimde tasarlanmış mıdır?` ve `Sözcük öğretimi etkinlikleri Türkçe dil bilinci kazandıracak biçimde tasarlanmış mıdır?` problem cümleleri üzerine kurulmuştur. Bu problem cümleleri aynı zamanda, `Türkçenin zenginliklerini kavratmak ve öğrencilere dil bilinci kazandırmak için Türkçe çalışma kitabındaki etkinlikler nasıl iyileştirilebilir?` sorusunun cevabını da ortaya çıkarmıştır. Bu problem cümleleri 2014-2015 eğitim öğretim yılında ortaokullarda okutulan Türkçe çalışma kitaplarındaki sözcük öğretimi ile ilgili etkinlikleri dikkate alınarak soruşturulmuştur? İnceleme neticesinde Türkçe çalışma kitaplarında sözcük öğretimi ile ilgili 369 etkinliğin varlığı saptanmıştır. Bunların 47'si 5.sınıf FCM Yayınlarına, 79'u 5.sınıf MEB Yayınlarına, 65'i 6.sınıf Gizem Yayınlarına, 24'ü 6.sınıf MEB Yayınlarına, 33'ü 7.sınıf Cem Yayınlarına, 30'u 7.sınıf MEB Yayınlarına, 62'si 8.sınıf Yıldırım Yayınlarına, 29'u 8.sınıf MEB Yayınlarına aittir. Bu etkinliklerin 177 tanesinin dil bilinci kazandırmak ve Türkçenin zenginliklerini göstermek bakımından yeterli olduğu, 192 etkinliğin ise bu amaçları gerçekleştirebilmeleri için yeniden düzenlenmesi gerektiği tespit edilmiştir. Bu yüzden Milli Eğitim Bakanlığının ilgili birimleri Türkçe etkinlik kitaplarını seçerken daha dikkatli davranmalı, Türkçe dil bilinci kazandırmayan etkinlikleri düzelttirmeli ve öğrencilere Türkçenin zengin sözcük hazinesini gösteren, Türkçe sözcükler kullanmalarını özendiren kitapları hazırlatmalıdır

Turkish language has a capacity to step forward amongst other languages with its wide vocabulary. Turkish Grand Dictionary, which has been prepared based on written language, has 616,767 phrases and words that contains vocabulary, terminology of science, art and sport also place names, human names , words and phrases that is distinctive to specific regions and idioms. On top of that Turkish is an agglutinative language which makes it render possible to create almost infinitive numbers of Turkish words by adding preoperative suffixes into roots and stems. Hence Turkish language is essentially capable of providing necessary words for any kind of circumstances by its how h of quality and quantity. It is only possible in order to maintain and inherit the language into next generations or increasing its usability and enrichment by gaining consciousness about the Turkish language. In fact this consciousness has been carved into a shape during school years and Turkish lectures. It's been known that perspectives which have been molded into the deep consciousness during the transition of the teenage years affect the individuals how he rest of the life. how he reason education of the youth brains by Turkish lectures should highly focus on developing consciousness of the language, indicating different variety of expression techniques, it is also should be expected how he schools which effects these years to be able to help raising people with high functioning expression skills. Contents and the activities of the Turkish lectures which have been mostly run by activates since 2005 should be properly arranged to satisfy these expectations. This research is important to detect if the situation is whether like this or not. Furthermore the research is to how us how we can overcome the inadequacy that we've detected, if there is any. To be able to achieve that this study has been based on the questions such as `Do Turkish how have been equipped with activities that focuses on teaching vocabulary which it does comprehend the idea of passing on the richness of Turkish languages into kids?` and `Do these vocabulary teaching activates have been prepared in a way to create language consciousness?` These questions also revealed the answer of `How can we improve the activities in the Turkish workshop how to comprehend the richness of the language and to create language consciousness to the kids?` These questions have been ask to take the activities which are related to vocabulary on the workshop of the Turkish lecture book in 2014 – 2015 education year into consideration. As a result of research there have been detected 369 activities about vocabulary teaching in the Turkish workshop book. Activities belong to these in order; 47 of them to the fifth grade FCM how he r, 79 of them to the fifth grade MEB how he r, 65 of them to the sixth grade Gizem how he r, 24 of them to the sixth grade MEB how he r, 33 of them to the seventh grade Cem how he r, 30 of them to the seventh grade MEB how he r, 62 of them to the eighth grade Yıldırım how he r, 29 of them to the eighth MEB how he r.177 of these activities are adequate enough to comprehend the richness of the language and to create language consciousness but the remaining 192 should be determined to be re-established to achieve the same goals. Therefore relative departments under Ministry of the Education should be more cautious while choosing which ones to be the Turkish workshop how and nevertheless the how that doesn't develop language consciousness how he kids should be re-established and The Ministry should encourage publishers to prepare how that how students the rich vocabulary of the language and persuades to use them.