Üstün zekalı öğrenciler ve eğitimlerine yönelik tutum ölçeği

Abstract

Bu çalışmanın amacı Gagné ve Nadeau (1991) tarafından geliştirilen ve orijinal adı `Opinions about the Gifted Students and Their Education` olan `Üstün Zekâlı Öğrenciler ve Eğitimlerine Yönelik Tutum Ölçeği`nin Türkçe'ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin belirlenmesidir. Araştırmaya, uygun örnekleme yöntemiyle 530 kişi dâhil edilmiştir. Bunlardan 373'ü Karadeniz ve İç Anadolu Bölgelerindeki 7 farklı ilden 30 farklı ilkokul, ortaokul ve lisede çalışmakta olan farklı branşlardaki öğretmenlerden oluşmaktadır. Diğer 157 kişi ise Orta Karadeniz Bölgesinde yer alan bir üniversitede formasyon eğitimi alan ve farklı branşlarda lisans eğitimini tamamlamış olan öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin 123'ü kadın, 250'si erkek; öğretmen adaylarının ise 95'i kadın, 62'si erkektir. Toplamda 530 katılımcının 218'i kadın ve 312'si erkektir. Veriler araştırmacı tarafından tek seferde toplanmış ve daha sonra Excel programı yardımıyla rastgele ikiye bölünmüştür. Verilerin ilk yarısı olan 265 kişi ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve diğer yarısı olan 265 kişi ile de Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Verilerin analizi için SPSS ve LISREL programları kullanılmıştır. Ölçümlerin güvenirliğinin tespiti için 530 kişilik veri setinin tamamı kullanılarak Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı hesaplanmıştır. Güvenirlik katsayısı .72 olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini incelemek için temel bileşenler analizine dayalı AFA ve maksimum olabilirliğine (maximum likelihood) dayalı DFA uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda binişik değer gösteren yedi, madde toplam kolerasyonu düşük olan üç (x < .2) ve communality değeri (x < .2) düşük olan dört madde olmak üzere toplam 14 madde ölçekten çıkarılmıştır. Ölçekte kalan 21 maddenin altı faktör altında istatistiksel olarak anlamlı biçimde toplanabildikleri görülmüştür. AFA'ya dayalı olarak KMO değeri .76 bulunmuştur. Bartlett Küresellik Testi anlamlılık düzeyi p < .00 çıkmıştır. AFA sonucunda ölçek altı faktör altında incelenmiş, bu altı faktör alanyazın göz önünde bulundurularak Destek İhtiyacı, Dışlanma ve İzolasyon, Özel Eğitim Gerekliliği, Toplumsal Değer, Sınıf Atlama ve Yetenek Gruplaması olarak tanımlanmıştır. Bu altı faktör DFA ile test edilerek doğrulanmıştır. Bu altı boyutun öz değerleri sırasıyla şu şekildedir. 1. Boyut 3,64, 2. Boyut 1,97, 3. Boyut 1,82, 4. Boyut 1,50, 5. Boyut 1,28 ve 6. Boyut 1,14'tür. Açıklanan toplam varyansa katkıları ise sırayla şu şekildedir: 1. Boyut 17,371, 2. Boyut 3,648, 3. Boyut 8,689, 4. Boyut 7,156, 5. Boyut 6,105 ve 6. Boyut 5,459 6 boyuta ilişkin DFA sonuçları x2/sd = 1.73, RMSEA = .04, SRMR = .06, CFI = .92, GFI = .92, NFI = .84 ve NNFI = .91 olarak tespit edilmiştir. Veriler incelendiğinde uyum iyiliği indislerinden, x2/sd'nin 2'den küçük olduğu ve mükemmel uyum gösterdiği; RMSEA değerinin .06'dan küçük olduğu ve GFI, CFI, IFI ve NNFI değerlerinin .90'nın üzerinde çıkarak kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmektedir. Sonuç olarak araştırma bulgularına dayanarak ve uyarlanan ölçeğin sınırlılıkları göz önünde bulundurularak bu ölçeğin araştırmacılar tarafından kullanılmasının uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Üstün Zekâlı ve Yetenekli, Öğretmen, Aday Öğretmen, Tanılama

The aim of this study was to adapt and evaluate the psychometric properties of the scale of `Opinions about the Gifted Students and Their Education` into Turkish, which was developed by Gagne and Nadeau (1991). The study included 530 students or candidate teachers who were sampled conveniently. 373 of the participants were teachers sampled from Black Sea and Central Anatolia Regions of Turkey. They were working in 30 different primary, middle, and secondary level schools in 7 different cities. The other 157 participants were candidate teachers, who earned bachelor degrees from various majors and were studying in a teacher training program in a university, which is located in Black Sea Region of Turkey. There were 123 female and 250 male teachers, and 95 female and 62 male candidate teacher among the participants. In total, there were 218 female and 312 male participants in the study. The data were collected at one point in time. Then, the participants were divided into two parts randomly with the help of Excel program. An Exploratory Factor Analysis (EFA) was performed with the first half including 265 people and then a Confirmatory Factor Analysis (CFA) was conducted with the other half including 265 people. SPSS and LISREL software were used to analyze the data. Cronbach's alpha coefficient was calculated to assess the internal consistency of the measurement on the scale. The reliability coefficient was calculated as .72. To examine the construct validity of the scale, an EFA based on principal component analysis and a CFA based on maximum likelihood were applied. KMO value was found 0.76. Bartlett Test produced statistically significant result (p < .00). Regarding the results of the EFA analysis, 7 undifferentiated items, 3 items of which total correlations were low (x < .2), 4 items of which communality value were low (x < .2), totally 14 items were removed from the scale. Remaining 21 items were gathered under 6 factors. These 6 factors were named as Support Requirement, Exclusion and Isolation, Special Education Needs, Social Values, Skipping Class, and Skill Grouping. These six factors emerged from EFA were also tested by the CFA. Eigenvalues of these six dimensions were as follows, respectively: 3,64, 1,97, 1,82, 1,50, 1,28, and 1,14. The contribution to the variance totally explained was as follows, respectively: 17,371, 3,648, 8,689, 7,156, 6,105, and 5,459. The CFA produced results related to 6 dimensions as follows: x2/sd = 1.73, RMSEA= .04, SRMR= .06, CFI = .92, GFI = .92, NFI = .84 NNFI = .91. It was observed that the Adjusted Goodness-of-Fit Index that is x2/sd was below 2 and fit perfectly, RMSA value was below .06, and GFI, CFI, IFI, and NNFI values were above .90, which are acceptable level. Based on the findings, it can be concluded that the adapted scale with its limitations is appropriate to use by researchers in the field.Keywords: Gifted and Talented, Teachers, Candidate Teachers, Identification