Sosyal bilgiler 5. sınıf öğretim programında yer alan gözlem becerisinin kazandırılmasına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen görüşleri (Tokat Merkez ilçe örneği)

Abstract

Bu çalışmada Tokat ili Merkez ilçede yer alan sosyal bilgiler öğretmenlerinin, sosyal bilgiler 5. sınıf öğretim programında yer alan gözlem becerisini öğrencilere kazandırma durumlarına ait görüşleri ele alınmıştır. Bu araştırmada, nitel araştırma tekniklerinden yarı yapılandırılmış mülakat (görüşme) uygulanmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin gözlem becerisi hakkındaki görüşleriyle ilgili bilgi toplamak amacıyla görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formunun hazırlanmasında uzman görüşlerine başvurulmuştur. Görüşme formunu uygulamak için Tokat merkez ilçede yer alan ortaokullardaki sosyal bilgiler öğretmenlerinden çalışma grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubu, şehir merkezinde yer alan 13 ortaokuldaki, merkez ilçeye bağlı kasabalarda yer alan 5 ortaokuldaki, merkez ilçeye bağlı köylerdeki 3 ortaokuldaki toplam 21 sosyal bilgiler öğretmenini kapsamaktadır. Yapılan bu araştırmada sosyal bilgiler öğretmenlerinin sayısı değil ortaokul sayısı ölçüt olarak alınmıştır. Araştırmanın amacına uygun alt problemler oluşturulmuştur. Alt problemlere ait verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Toplanan bilgilerin analizi betimsel analiz yöntemi ile yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin gözlem becerisi hakkında yeterli bilgiye sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenleri, gözlem becerisinin sosyal bilgiler programındaki yerinin uygun olduğunu belirtmişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin önemli bir kısmı gözlem becerisi hakkında herhangi bir çalışmaya katılmadıklarını ve bunun gerekçelerini ifade etmişlerdir. Gözlem becerisini kazandırmak için kullanılan yöntemlerden en çok problem çözme yöntemine ağırlık vermişlerdir. Gözlem becerisini kazandırma da grupla öğretim tekniklerini daha çok tercih etmişlerdir. Gözlem becerisini geliştirmek için sınıf dışı etkinlikler yapmışlardır. Sosyal bilgiler öğretmenleri gözlem becerisinin öğretimi hakkında MEB kaynaklarını yetersiz bulmuşlardır. Ortaokulların ve ortaokul çevrelerinin gözlem becerisinin kazanımına uygun olmadığını ifade etmişlerdir. Gözlem becerisinin öğrencilere kazandırılmasından sonra öğrenciler istenen davranışları sergilemişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenleri sosyal bilgiler labaratuvarı ve dersliğinin olması konularında önerilerde bulunmuşlardır. Anahtar kelimeler: Sosyal Bilgiler Programı, Beceri, Öğretmen Görüşleri, Gözlem

In the present study, reflections of social studies teachers on acquisition of observation skill aspect of fifth grade social studies curriculum were investigated. Semi-constructed interview technique, a qualitative investigation method, was employed in the study. An interview form was prepared to collect data on reflections of social studies teachers on observation skill. Expert opinion was taken in the preparation of interview form. Study group was established by teachers of social studies teaching in middle schools in Central District of Tokat Province. Study group consisted of 21 social studies teachers from 13 middle schools in Tokat town, 5 middle schools in smaller towns in Central District and 3 middle schools in villages of Central District. Number of middle schools, not the number of teachers, was taken into consideration as criterion. Sub-items suitable for the purpose of the study were established. Semi-constructed interview technique was used to collect data about sub-items. Data was analyzed using descriptive analysis method. Analysis showed that social studies teachers had enough knowledge on observation skill.Social studies teachers had positive ideas for placement of observation skill in social sciences curriculum. A major part of social studies teachers mentioned that they did not participate in any study involving observation skill and revealed their reasons for it. Of the methods used for acquisition of observation skill, they stressed problem solving most. They preferred group-teaching methods for students to gain observation skill. Social studies teachers carried out outside the classroom activities to improve observation skill. They considered that the resources of Ministry of National Education about teaching observation skill were insufficient. The teachers reported that middle schools and middle school environments were not suitable for the acquisition of observation skill. After students acquired the observation skill, they acted out the desired behavioral patterns. Social studies teachers mentioned the necessity to establish laboratories and classrooms specifically designed for social studies.Key words: Social Studies Program, Skill, Teachers' opinions, Observation