Psikolojik danışmanlar açısından terapötik ittifakın incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, psikolojik danışmanların bağlanma stilleri, genel öz yeterlik inançları ve danışma öz yeterlik inançları, danışanlarıyla kurdukları terapötik ittifak düzeylerini yordama güçlerini incelemektir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırma, en az 1 yıldır alanda çalışan ve haftada en az 1 psikolojik danışma yapan 421 okul psikolojik danışmanı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları, çalışma kapsamında geliştirilen Terapötik İttifak Ölçeği: Psikolojik Danışman Formu; yine çalışma kapsamında geliştirilen Kişilerarası Bağlanma Stilleri Ölçeği; Lent, Hill ve Hoffman (2003) tarafından geliştirilen, Pamukçu ve Demir (2013) tarafından ise Türkçe'ye uyarlanan Psikolojik Danışma Öz Yeterlik İnançları Ölçeği; son olarak Schwarz ve Jerusalem (1995) tarafından geliştirilen, Yeşilay, Schwarzer ve Jerusalem (1997) tarafından Türkçe'ye uyarlaması yapılan Genel Öz Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Hipotez test modelinin analizi için AMOS paket programlarından yararlanılarak yol analizi yöntemi kullanılmıştır. Yol analizi sonucunda test edilen modele ilişkin elde edilen uyum katsayıları incelendiğinde, CFI = .99, IFI = .99, NFI = .99, TLI = .98, GFI = .99 ve AGFI = .98 olduğu bulunmuştur. Ki-Kare/Serbestlik Derecesi (χ² / sd), 1.37; RMSEA değerleri .03 olduğu görülmektedir. Ki-Kare ve RMSEA değerlerinin .05'ten küçük olduğu analiz sonucunda ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda, psikolojik danışmanların güvenli bağlanma stilinin terapötik ittifak düzeylerini anlamlı ve pozitif yönde yordayıcı gücünün olduğu ortaya çıkmıştır (β= .22, p< .01). Araştırma bulgularına göre; kaygılı bağlanma stilinin terapötik ittifakı doğrudan yordamada negatif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu (β= -.15, p< .01), kaçınmacı bağlanma stilinin terapötik ittifakı doğrudan yordamada, negatif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmektedir (β= -.16, p< .01). Aynı zamanda, psikolojik danışmanların danışma öz yeterlik inancının terapötik ittifakı pozitif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur (β= .43, p<.01). Araştırmanın diğer önemli bir sonucu ise, güvenli bağlanma stilinin danışma ittifakını yordamasında danışma öz yeterliliğinin aracılık rolünün anlamlı olduğunun bulunmasıdır (Sobel t=9.29, p<.01). Araştırmanın analizi sonrasında elde edilen bulgular, alanyazındaki araştırma sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır. Ayrıca, tartışma bölümünde, terapötik ittifak, bağlanma stilleri, genel ve danışma öz yeterliği değişkenlerinin kuramsal özellikleri dikkate alınmıştır. Araştırmanın son bölümünde araştırmanın sonuçları kapsamında; psikolojik danışma uygulamalarına, yeni araştırmalara ve alanla ilgili politika geliştirmeye yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this study is to examine counselors' attachment styles, general self-efficacy believes and counselor self-efficacy believes and prediction effects of therapeutic alliance levels with clients'. The research which used relational screening model conducted on 421 of school psychological counselors who are working in this area for a year and conducting at least one psychological counseling session in a week. Therapeutic Alliance Scale: Psychological Counselor's Form; Interpersonal Attachment Styles Scale which are developed within the study; Psychological Counseling Self-Efficacy Scale which is developed by Lent, Hill and Hoffman (2003) and adopted into Turkish by Pamukçu and Demir (2013) and finally General Self-Efficacy Scale which is developed by Schwarz and Jerusalem (1995) and adopted into Turkish by Yeşilay, Schwarzer ve Jerusalem(1997) are used in the research as the data collection tools. Likewise, correlation analysis is also conducted in order to determine whether there is a multiple attachment or lack of correlation problem. Afterwards, path analyse method was used utilizing AMOS package programs in order to analyse hypothesis test model. CFI was found as .99, IFI was .99, NFI was .99, TLI was .98, GFI was .99 and AGFI was .98 when the fit coefficients acquired regarding the model tested are examined in consequence of the path analyse. Chi-Square/Degree of Freedom (χ² / sd) was found as 1.37 and RMSEA values were found as .03. Values of Chi-Square and RMSEA are under .05 point is revealed in the result of the analyse. As a result of the research, secure attachment style of the psychological counselors has an effect of substantially and positively predicting therapeutic alliance levels (β= .22, p<.01). According to the findings of the research, preoccupied attachment style has a negative and substantial effect on predicting therapeutic alliance directly (β= -.15, p<.01) and avoidant attachment style also has a negative and substantial effect on predicting therapeutic alliance directly (β= -.16, p< .01). There withal psychological counselors' counseling self-efficacy belief predicts therapeutic alliance positively and substantially (β= .43, p<.01). In the meanwhile, another key result of the research is finding that counseling self-efficacy's mediatory role on secure attachment style's predicting therapeutic alliance (Sobel t=9.29, p<.01). Findings acquired after analysing the research are discussed comparing with research results in the technical literature. On the other hand, therapeutic alliance, attachment styles, general and counseling self-efficacies variances' theoretical characteristics are taken into consideration in the discussion. In the last part of the research, suggestions on psychological counseling applications, new studies and policy making on the field of the study are made within the results of it.