Özel yetenekli tanısı almış ve almamış öğrencilerin denetim odağı ve öz-düzenleyici öğrenme stratejileri açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın genel amacı; ortaokul öğrencilerinde denetim odağının öz-düzenleyici öğrenme stratejileri (öz-düzenleme, bilişsel strateji kullanımı) ve motivasyonel stratejileri (öz-yeterlik, içsel değer, sınav kaygısı) ne düzeyde yordadığını incelemek ve özel yetenekli olarak tanılanmış ve tanılanmamış öğrencileri denetim odağı, öz-düzenleyici öğrenme stratejileri ve cinsiyet açısından incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama türünde bir araştırmadır. Araştırma 2016-2017 eğitim-öğretim yılında, Orta Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yer alan 5 farklı ildeki ortaokulda okuyan 276 erkek ve 277 kız olmak üzere toplam 553 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin 212'si özel yetenekli olarak tanılanan öğrenci iken 341'i özel yetenekli olarak tanılanmayan öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, Öğrenmeye İlişkin Motivasyonel Stratejiler Ölçeği, Nowicki-Strickland İç-Dış Denetim Odağı Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler, SPSS 22.0 aracılığı ile analiz edilmiştir. Özel yetenekli tanısı alan ve almayan öğrencilerde denetim odağının, öz-düzenleyici öğrenme ve motivasyonel strateji düzeylerini yordayıp yordamadığını test etmek için öncelikli olarak korelasyon analizi yapılmıştır. Korelasyon analizinde ilişkisi ortaya konan değişkenlerin yordama gücünü incelemek için basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Öz-düzenleyici öğrenme ve motivasyonel strateji puanlarının özel yetenekli olarak tanılanıp tanılanmamaya ve cinsiyete göre farklılığını test etmek için bağımsız gruplar t-testi analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, özel yetenekli tanısı alan ve almayan öğrencilerde denetim odağı ile en yüksek anlamlı ilişki motivasyonel stratejilerden içsel değer arasında bulunmuştur. Özel yeteneklilerde denetim odağı ile en düşük anlamlı ilişki öz-düzenleyici öğrenme becerilerinden bilişsel strateji kullanımı arasında olurken, özel yetenekli olmayanlarda en düşük anlamlı ilişki sınav kaygısı ile olmuştur. Yapılan regresyon analizine göre özel yetenekli olarak tanılanan öğrencilerde denetim odağının toplam varyansına en yüksek katkısının olduğu değişken öz-yeterlik iken, en düşük katkısının olduğu değişken ise bilişsel strateji kullanımı olmuştur. Özel yetenekli olarak tanılanmayan öğrencilerde ise denetim odağının toplam varyansına en yüksek katkısının olduğu değişken içsel değer iken, en düşük katkısının olduğu değişken ise sınav kaygısı olmuştur. Özel yetenekli tanısı alan öğrencilerin daha fazla iç denetim odağı yöneliminde olduğu, özel yetenekli olmayan öğrencilerin ise daha fazla sınav kaygısı taşıdıkları belirlenmiştir. Kız öğrencilerin öz-düzenleme, bilişsel strateji kullanımı, içsel değer ve sınav kaygısı puanlarının erkek öğrencilere göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu, cinsiyete göre öğrencilerin denetim odağı ve motivasyonel stratejilerden öz-yeterlik puanlarında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür.

The main purpose of this study is to examine at which level the locus of control predicts self-regulatory learning strategies (self-regulation, use of cognitive strategy) and motivational strategies (self-efficacy, intrinsic valuation, test anxiety), and to examine students diagnosed as gifted and non-gifted ones in terms of locus of control, self-regulatory learning strategies and gender among middle school students. The type of research is relational screening. The study was carried out with a total of 553 students, 276 boys and 277 girls, attending 5 different middle schools located in the Central Black Sea and Central Anatolia regions in the academic year of 2016-2017. While 212 of the students are diagnosed as gifted students, 341 of the students are non-gifted. The data were obtained through the personal information form, the Motivational Strategies for Learning Scale and the Nowicki-Strickland Internal-External Locus of Control Scale. The data were analyzed using SPSS 22.0. First, a correlation analysis was performed to test whether locus of control in students diagnosed as gifted and non-gifted ones predicts levels of self-regulatory learning and motivational strategy. A simple linear regression analysis was carried out to examine predictive power of the variables, indicated correlation in the analysis. The independent samples t-test analysis was performed to test whether the scores of self-regulatory learning and motivational strategy differ in terms of being diagnosed as gifted and non-gifted, and of gender. According to research findings, intrinsic valuation from motivational strategies was found to have the most significant relationship with locus of control in students diagnosed as gifted and non-gifted ones. While use of cognitive strategy from self-regulatory learning skills in gifted students was found to have the least significant relationship with locus of control, test anxiety was found to have the least significant relationship in non-gifted ones. According to the regression analysis, the self-efficacy was the variable in which locus of control had the highest contribution to its total variance, while use of the cognitive strategy was the variable in which it had the lowest contribution in students diagnosed as gifted. In students who are not diagnosed as gifted, the intrinsic valuation was the variable in which locus of control had the highest contribution to its total variance, while test anxiety was the variable in which it had the lowest contribution. It was indicated that students diagnosed as gifted were more internal locus of control oriented, while non-gifted students were found to have more test anxiety. It was found that girls' scores of self-regulation, cognitive strategy use, intrinsic valuation and test anxiety were significantly higher than those of male students, and that there was no significant difference in students' scores of locus of control and self-efficacy from motivational strategies in terms of gender.