İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe ders kitabının yazım kuralları, noktalama işaretleri ve dil bilgisel bazı hususlar açısından irdelenmesi

Abstract

Bir toplumun parçası olan bireyden yaşadığı coğrafyanın dilini en iyi şekilde bilmesi ve onu en iyi şekliyle kullanabilmesi beklenir. Bu kazanımın sağlanabilmesi için de okullara büyük bir sorumluluk düştüğü aşikârdır. Okullarda bu kazanımı Türkçe dersi sağlar. Türkçe dersinde bu kazanımı sağlayan en önemli unsur, ders kitabıdır. Ders kitabının ise; dil bilgisi kurallarına, yazım kurallarına ve noktalama işaretlerine uygun olması gerekir. Bu çalışmada 2016-2017 eğitim-öğretim yılında okullarda verilen `İlköğretim Dördüncü Sınıf Türkçe Ders Kitabı` yazım yanlışı, noktalama işaretleri ve dil bilgisinin bazı hususları (sözcük yapısı, fiil çatısı, fiilimsi türleri) ve dil bilgisel anlatım bozukluğu açısından incelenmiştir. Bu çalışma, tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın verileri kitaptan doküman incelemesi yaklaşımıyla toplanmıştır. `İlköğretim Dördüncü Sınıf Türkçe Ders Kitabı` üç parçadan oluşmaktadır. Dördüncü sınıf Türkçe ders kitabındaki ifadeler incelenerek her bir okuma metni için dil bilgisinin bazı hususlarıyla (sözcük yapısı, fiil çatısı, fiilimsi türleri) ilgili tekrar sayıları belirlenmiş ve ders kitabına ait tekrarlar yüzde (%) olarak ifade edilmiştir. Ayrıca; yazım yanlışı, noktalama işaretleri ve dil bilgisel anlatım bozukluğunda yapılan analizlerde sorunlu olan noktalara tek tek temas edilmiş ve sorunlu ifadeler betimsel olarak sunulmuştur. Sonuç olarak, kitapta on altı adet yazım yanlışı vardır. Noktalama işaretlerinin yerli yerinde ve kuralına uygun şekilde kullanılmamasından kaynaklanan hata sayısı ise, on sekiz adettir. Kitapta en çok kullanılan sözcük yapısı türü, basit sözcüktür. Basit sözcüğü sırasıyla; türemiş sözcük ve birleşik sözcük takip etmektedir. Kitapta en çok kullanılan öznesine göre fiil türü, etken fiildir. Etken fiilden sonra en çok kullanılan fiil türleri sırasıyla; edilgen fiil, dönüşlü fiil ve işteş fiildir. Kitapta en çok kullanılan nesnesine göre fiil türü, geçişli fiildir. Geçişli fiilden sonra en çok kullanılan fiil türleri sırasıyla; geçişsiz fiil, oldurgan fiil ve ettirgen fiildir. Kitapta en çok kullanılan fiilimsi türü sıfat-fiildir. Sıfat-fiilden sonra en çok isim-fiil kitapta kendisine yer bulmuştur. Kitapta en az yer alan fiilimsi türü ise, zarf-fiil olarak tespit edilmiştir. Kitapta on üç adet dil bilgisel anlatım bozukluğu tespit edilmiştir.

It is expected from an individual being a part of the society to know the language of the geography he lives and to use the language in the best way. It is obvious that schools have a great responsibility for achievement of this expectation. Turkish lessons in schools ensure this capability. The most important element that provides this achievement in Turkish lessons is the textbook. The course book must comply with grammar rules, spelling rules, and punctuation marks.In this study, `4th Class Turkish Language Teaching Textbooks` delivered in the schools in the year of 2016-2017 were examined in terms of erroneous, punctuation marks and some aspects of grammar knowledge (word structure, verb structure, verbal types). This study is a descriptive study in the screening model. The data of the research were collected by the approach of the document review. `The Primary School Fourth Class Turkish Textbook` consists of three parts. Expressions in the fourth class Turkish textbooks were examined and the number of repetitions related to the language knowledge for each reading text (word structure, verb structure, vernacular types) was determined and the repetitions in the textbook are expressed as percent (%). Also; spelling mistakes and mistakes in punctuation marks, and spoken language were determined one by one in the analysis of language and the problematic expressions are presented descriptively.As a result, there are sixteen misspellings in the book. The number of errors arising from the fact that punctuation marks are not used in place and not used in accordance with the rules is eighteen. The most commonly used type of word structure in the book is simple word. Simple word is followed by derived words and compound words respectively. The mostly used verb type in the book is active verb. The most frequently used verb types according to subject following active verb are passive verb, reversible verb and affirmative verb. The type of verb according to the most used object in the book is the transitive verb. The most frequently used verb types according to object are transitive verbs. The most widely used verb type according to objective is the adjective-verb. After the adjective-verb the mostly used verb is name-verb in the textbook. In the book, the least common type of verbal was identified as verbal adverb. In the book thirteen grammatical lexical errors were detected.