The importance of caspian oil for Azerbaijan to integrate into the democratic world community: Implications of oil revenues, oil piperlines and nogorno Karabakh dilemma

Abstract

ÖZET Sovyetler Birliği'nin dağılması, ortaya çıkan yeni cumhuriyetler için bazı avantajlarla beraber riskler de getirdi. Eski imparatorluğun otokrat mirasım terk edip yeni tip bir yapılanmaya gitmek isteyen bu cumhuriyetler için sermaye birikimi son derece gerekli. Bazılarının ellerinde bulundurduğu büyük doğal zenginlikler, ekonomilerinin dönüşümlerinde sosyal kurumlaşmalarının tamamlanmasında ve devletleşme sürecinde kendilerine büyük kolaylıklar sağlayacak gibi görünmektedir. Ne var ki, doğal zenginlikler aynı zamanda bazı riskleri de beraberlerinde getirebilirler. Sözü edilen alanlardaki kurumlaşmaların yerlerine getirilmelerinde bazı yaklaşımlar bu kurumlaşma sürecine yeni anlamlar katabilir. Doğal kaynakların muhtemel risklerini göz önüne alırsak,hangi oranda zengin olmaktan daha çok gerekli olan bu zenginliğin verimli ve etkili bir biçimde kullanılmasıdır. Dağılmadan sonra en çok ilgi gören yerlerden birisi de önemli oranda doğal zenginliğe sahip olan Azerbaycan. Rusya eski ayrıcalıklı alışkanlığından, îran ve Türkiye bölgesel birer güç olmalarından, Batılı devletler ise bu doğal zenginliklere olan ilgilerinden dolayı pastadan iyi bir pay almak için burada bulunmaktalar. Yüzeysel bir bakış bölgedeki durumu değerlendirirken zenginliklerden etkilenip durumu değerlendiremeyebilir, halbuki madalyonun diğer yüzü görüntünün çok da iç açıcı olmayabileceğini göstermektedir. Habib Burgiba'nın deyişiyle `Petrol iki tarafı keskin bir kılıçtır.` Çünkü petrol gelirleri bir sistemi dejenere etmede son derece etkilidir. Kamu harcamaları için, bu gelirleri yatırıma dönüştürüp ekonomik faaliyetleri canlandırarak vergi toplama sisteminin kurulamaması, bunun yerine bu harcamaların petrol gelirleri ile finanse edilmeleri sorumuz ve otokrat yöneticiler, halktan uzak bir yönetim ve ihmal edilmiş halk kitleleri doğurabilir. Petrol çıkarma ve boru hatları mücadeleleri Azerbaycan için bir diğer handikaptır. Rusya, İran ve Ermenistan durumdan maksimum yararlanma adına çabaharcamaktadırlar. Rusya darbelere başvurmakta ve Ermenistan'a silah sağlamaktajran Dağlık Karabağ çatışmasında Ermenistan'ı desteklemekte, Ermenistan ise petrol anlaşmalarına dahil olmak ya da en azından ana boru hattının kendi topraklarından geçmesi için uğraşmaktadır.

Ill ABSTRACT The disintegration of the Soviet Union provided some great concurrent opportunities and risks for the republics of the old regime. The capital accumulation is needed to move from the old autocratic regime of the Soviet legacy to a new type of state formation. The natural wealth of some republics may give them tremendous advantages to transform their economies social institutions and state formation process. However, together with advantages those resources bear some implied jeopardy as well. Some approaches determine and charge a meaning to social and administrative activities and guide formation of institutions in those fields. No matter how much having abundant natural resources and wealth, yet utilization of those for positive ends in efficient and effective way is crucial matter as long as they bear some risks as well. Azerbaijan, a country lying on some substantial amount of oil wealth, is one of the point of focus after disintegration. Russia, as a former master, Iran and Turkey, as the other big players in the region and some western states with their appetites whetted by the natural resources, seek for influence in the region to get a fair share from the pie. A superficial sight may be unlikely to appreciate the situation and impressed by that natural wealth of the republics. However a profound one can easily see what is really going on at the behind of the scene. As Habib Bourgiba said, `Oil is a two edged sword.` Because oil revenues can drive a system into corruption with irresponsible and autocratic rulers, unattended officials and ignored public. The struggle for oil extraction and transportation is another issue may wreak havoc Azerbaijan. Russia, Iran and Armenia all try to get some extra edge in the game by putting forth their policies in order get the indicator to point themselves. One of them organizes coup d'etats and provides Armenia with military equipment,IV another one supports Armenia in the Nagorno Karabakh dilemma and one another arranges assaults to Azerbaijani territory and presses for oil pipeline to pass through its territory.