Regional economic integration of Central Asian countries

Abstract

ÖZET Bağımsızlıkla birlikte ekonomik bir çıkmaz içinde kalan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, sekiz yıl boyunca ekonomik sorunların çözümüyle uğraşmışlardır. Bu süre içinde kendi milli para uygulamalarına başlamışlar büyük oranlarda özelleştirmeyi gerçekleştirmişlerdir. Karşılaştıkları hiper enflasyon oranlarım %1 500-2000' lerden %40'lara düşürmüşlerdir. Kendi merkez bankalarım kurmuşlar bankacılık sektörünü de oluşturmaya başlamışlardır. Kısacası liberal ekonomiye geçişte ilk adımı atmışlardır. Ekonomik kalkınmayı gerçekleştirmek için de gerekli yasal düzenlemeleri yaparak yabancı yatıranları teşvik etmeye başlamışlardır. Şu anda çok riskli olan bu bölgeye uzun vadede büyük yatırımlar olacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca Sovyet döneminden kalan eski teknojiyi yenilemek için Türkiye, ABD ve benzer ülkelerle ve de IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası örgütlerle teknik yardım ve işbirliği anlaşmaları yaparak kredili yardımlarından faydalanmışlardır. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri BDT ülkelerine ve özellikle Rusya'ya olan ekonomik bağımlılıklarını azaltmak için Sovyet dönemi ürün tek-tipleştirmesini kırmaya çalışmış, ürün çeşitlendirmesine gitmişlerdir. Dış ticaretlerinde BDT dışı ülkeler de yer almaya başlamış ve dış dünya ile olan ticari hacimleri her geçen gün artmıştır. Ayrıca dış dünya ile olan Rusya merkezli bağlantılarına alternatif olarak büyük yol ve boru hattı projelerine girişmişlerdir. Ekonomik nitelikli ikili ve çok taraflı bölgesel antlaşmalar yapmışlar, IMF, Dünya Bankası gibi uluslararası örgütlere üye olmuşlardır. Bu ülkelerin kısa vadede yapması gereken; pazar ekonomisi için gerekli olan kurumlan tam olarak oluşturup uygun para ve maliye politikalarıyla istikrarlı bir şekilde işlemesini sağlamaktır. Bunun için dış ticaret kısıtlamalarım kaldırmaları ve serbest ticareti sağlamaları gerekmektedir. Ulusal paralarım konvertibl hale getirip rekabet edebilecekleri endüstrilere yoğunlaşabilirlerse dış dünyaya entegrasyon süreçleri hızlanacaktır.Uzun vadede ise Avrupa Birliği benzeri bölgesel ekonomik ittifaklar oluşturup daha güçlü bir ekonomiye sahip olmaları, daha geniş pazarlara açılıp mamul mallar pazarlayabilen ülkeler haline gelebilmeleri olasılığı vardır. Bunu gerçekleştirmek için de bölge ülkeleri arasındaki ilişkileri arttırıp büyük çaplı boru hattı projeleri, yol projeleri gibi ortak girişimleri gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

ABSTRACT After the independence, faced with an economic stalemate the Central Asian Turkic Republics have been concentrated on their economic problems for the last eight years in the course of these time they have set their own national currencies and paved an important way in privatization. They have achieved to down grade their hyperinflation from % 1500-2000 to below %40. They have established their own central banks and banking sector has been started to develop. Shortly, speaking they moved the first step towards a liberal economy. For the promotion of foreign investment they have maid legal adjustments. Though containing high risk in the short run it wouldn't be wrong to respect great investments in the future. In addition they have maid technical assistant and cooperation agreements with Turkey, other countries and US and also with the institutions like IMF and World Bank for the sake of modernizing the Soviet technological remnants. Central Asian Turkic Republics have tried to achieve diversification in production aiming to decrease their economic dependencies on CIS states especially on Russia. In their foreign economic transaction the proportion of non-CIS states have been steadily increasing. As an alternative to the Russian centered ties to the external world the get in to great road and pipe line project. In addition to the membership agreements with international organizations like IMF and World Bank they have signed bilateral and multilateral regional agreements. The necessary task for these countries in the short run is to establish the necessary institutional framework for a healthy marked economy backed with suitable fiscal and monetary policies for these and they have to eliminate the trade barriers and promote free trade if they would make their currencies convertible and concentrate themselves in to the specialization in the fields they could compete in the World markets it would be easier for them to integrate in to the World economy. In the long run there is possibility to establish regional organizations like European Union, which would mean better economic conditions and would enable them to markettheir products into large areas. To achieve these the relations between the countries in these region has to be improved and great collective projects like roads and pipe line projects has to be carried out.