The Policy of the committee of union and progress towards caucasian and Turkistan Turks mainly based on memoirs

Abstract

ÖZET Fransız ihtilâli neticesinde ortaya çıkan milliyetçilik akımı bütün imparatorlukları etkilediği gibi Osmanlı Devletini de olumsuz etkilemiştir. Osmanlı Devleti idaresi altında yaşayan gayrimüslim azınlıklar Avrupalı devletlerin de desteğiyle giderek daha iyi bir yaşam standardına kavuşmuş ve bir süre sonra da kendi millî kimliklerini ön plana çıkarmaya başlamışlardır. Osmanlı Devleti 'nin asıl unsuru olan Türkler ise milli kimliğini öne çıkaran en son millet olmuştur. Türkler'in kendi milli benliklerine yönelmesinde Avrupa' daki Türkoloji çalışmalarının gelişmesinin yanında, bazı seyyahların yazdığı hatıralar ve seyahatnamelerin etkisi olmuştur. Ayrıca, Avrupa'da ortaya çıkan yeni ırk teorilerinin, Türkler aleyhinde yapılan yayınların ve Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti üzerindeki emperyalist emellerinin de büyük etkisi olmuştur. Türk aydınlarının kendi kimliğini aramaya yönelik bazı yayınlan olmasına rağmen, Osmanlı idarecileri ve aydınlarının çoğunluğu mümkün olduğu müddetçe bütün unsurları bir arada tutmaya çalışmışlardır. Ancak azınlıkların bağımsızlık isteklerinin giderek artması neticesinde Osmanlı idarecileri -özellikle de Balkan Savaşları neticesinde- artık yavaş yavaş Türkçülük politikasına yönelmek zorunda kalmıştır. Bunun neticesi olarak da başta Türk Ocağı ve Türk Yurdu olmak üzere meşrutiyet döneminde kurulan bir çok Türkçü dernek ve teşkilatlarla ilişki içerisine girmişlerdir. Bu Türkçü derneklerin kurulmasında ve İttihat ve Terakki Cemiyeti 'nin Türkçülük politikası izlemesinde Yusuf Akçura, Ahmed Ağaoğlu ve Hüseyinzade Ali Bey gibi meşrutiyetin ilam ile Türkiye'ye gelen Rusya kökenli aydınların önemli bir etkisi olmuştur. Diğer taraftan yüzyıllardan beri Türk idaresinde bulunan Balkanlar' daki toprak kayıpları ve müslüman Türk halkına yapılan zulümler Türk halkı arasında bir tepki oluşturmuştur. Başta Ziya Gökalp,Ömer Seyfettin ve Tekinalp olmak üzere DiIll bazı aydınların katkıları ile geliştirilen Turan fikride Türkler arasında giderek yaygınlaşmıştır. Kafkasya, Azerbaycan ve Türkistan'daki yaşayan Türkler'in Rus baskısı ve zulmüne karşı kendi varlıklarım korumak amacıyla heyetler göndererek Osmanlı Devleti 'nden yardım istemeleri üzerine İttihat ve Terakki Hükümeti de kendi soydaşlarının bu taleplerine ilgisiz kalmamıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti 'nin bu bölgelere yönelik siyasetinde Türkçülük ve Turan fikMerinin etkisi olmuştur. Diğer taraftan bu faaliyetlerden endişe duyan Ruslar ve İngilizler İttihat ve Terakki'yi her fırsatta pan-İslamizm ve pan-Türkizm yapmakla suçlayarak bu faaliyetleri önlemeye çalışmışlardır. İttihat ve Terakki 'nin Savaş öncesinde başlayan bu faaliyetleri savaş sürecinde hız kazanmıştır. Özellikle de askerlik ve eğitim sahasında yoğunlaşan bu faaliyetler savaş sonrasında da başta Enver Paşa ve Cemal Paşa olmak üzere bir çok Osmanlı subay ve eri tarafından sürdürülmüştür. C

ABSTRACT After discussing the meaning of the word `Turk` the Introduction examines some of the internal and external reasons for the emergence of the idea of Turkism in the Ottoman State. The first part explains the tendency of the Committee of Union and Progress towards Turkism after the 1908 revolution, in the context of the non-Muslim independence movements. The second part examines the reasons for the Committee of Union and Progress's adoption of the idea of Turkish nationalism and its abandonment of Ottomanism. Relations between the CUP and some Turkist associations. In the third part, the effects on the idea of Turkism and the policy of the Committee of Union and Progress of some Turkish intellectuals such as Ahmed Ağaoğlu, Yusuf Akçura, Ismail Gaspıralı and Hüseyinzade Ali, are expounded through an investigation of their thoughts. In the fourth part, the policies of the Committee of Union and Progress towards the Turks living in Crimea, the Caucasus, Azerbaijan, Türkistan and Afghanistan, are scrutinised within the framework of the idea of Turkism. u