Nazmi Mehmed Efendi`nin Mesnevi tercümesi

Abstract

17. yüzyıl, Osmanlı İmparatorluğunda siyasi, askeri, sosyal ve iktisadi alanlarında bozulmaların görüldüğü bir dönemdir. Öyle ki bu dönemde, devletin güvenliğinden sorumlu olan Yeniçeri Ocağı, devletin ve halkın başına dert olmuş, başkent İstanbul'da huzur adına bir şey bırakmamıştır.İç karışıklıkların ve gerilemelerin görüldüğü bu ortamda H. 1032'de İstanbul'da dünyaya gelen Şeyh Mehmet Nazmi Efendi, seksen yıllık yaşamı boyunca IV. Murad, I. İbrahim, IV. Mehmet, II. Ahmet ve son olarak da II. Mustafa'nın saltanatlarına şahit olmuştur. Henüz genç yaştayken Tasavvufa merak salıp Halvetiye Tarikatına mensup olmuş, daha sonra şeyhlik ve vaizlik yapmıştır.Nazmi Efendi'nin Hediyetü'l İhvân, Divan, Mi'yâr-ı Tarikat-ı İlahi, Sırr-ı Ma'nevi ve Mev'iza-i Mücahede adlarında bilinen toplam beş eseri vardır. Eserlerinde ?Nazmî? mahlasını kullanan şair, çevresini saran tasavvufu ve mensubu bulunduğu tarikatı eserlerine yansıtmıştır.Bu çalışmada 1112'de vefat eden Nazmi Efendi'nin Süleymaniye Kütüphanesi, Hasan Hüsnü Paşa Bölümü 693 nolu Mesnevi çevirisinin tamamını kapsayan yaklaşık 4400 beyti incelenmiştir.Ayrıca yazarın içinde bulunduğu çevre ve yüzyıl ana hatlarıyla anlatılmıştır. Bunu yanında el yazması kaynaklar taranarak, Nazmi Efendi hakkındaki bilgiler orjinaline sadık kalınmak suretiyle verilmiştir. Çalışmamızda yararlanılan kaynaklar gerek ?Kaynakça Bölümü?nde gerekse dipnotlarla belirtilmiştirAnahtar Kelimeler: Nazmi Eendi, Şeyh, Divan, Mesnev

17th century was an era in which Ottoman Empire was exposed to detoriation in politics, military power and social areas. In this time period, Janissaries, who were once responsible for the safety of the Ottoman Empire, turned into a significant problem which created social unrest in society.In this period, when the Ottoman Empire was exposed to social chaos and inner political problems, Sheikh Nazmi Mehmet Efendi was born in 1032 in Istanbul. He saw the reigns of IV. Murat, I. Ibrahim, IV. Mehmet, II. Ahmet and II. Mustafa. He developed a passion for Sufism and joined the Halvetiye sect. He was a poet who preached and became a sheikh.Nazmi Mehmet Efendi has five major works which are Divan, Hediyyetül İhvan, Mi?yar?ül- Tarikat-I ilahi, Sırr-ı Manevi (Turkish prose translation of Defter-i evvel of Mesnevi Şerif), Mev?iza-I Mücâhede. The poet who used the appellation of Nazmi reflected the Sufism and his sect that encompassed him in his works.In this dissertation, 4400 verses of the translation of Mesnevi which is recorded with the number of 693 in Süleymaniye Library Hasan Hüsnü Paşa bookshelves are analyzed.In this dissertation, the literary environment and important social phenomenon of the century is briefly explained. Also, some information about Nazmi Efendi is given paralleling with the manuscripts which are about him. The sources that are benefited for writing this dissertation is given in bibliography page and shown in footnotes.Key words: Nazmi Efendi, 17th century, Mesnevi, Divan