Füruzan`ın hikayelerinde modern kent-birey ilişkisi

Abstract

Türkiye'de modernleşme hareketleri 1950'lerden sonra sanayinin ve teknolojinin ilerlemesiyle insanı da içerisine alan bir duruma meydan vermiştir. Geleneksel kültürün yetiştirdiği insan, modernizmin ezici tesiriyle kendisini toplumdan soyutlamaya başlamış, Batı düşüncesinde individualism olarak ortaya çıkan bireyciliğin esaretine uğramıştır. Kendisine ve topluma yabancılaşan birey, genel toplumsal kuralların dışına çıkmakta, manevî bağlarını yitirmekte, maddeye ve doğaya bağımlı bir hâle gelmektedir. Özellikle, kimliğini dört başı mamur bir biçimde inşâ edememiş taşra halkının, modernizmin çepeçevre kuşattığı kentlere yaptıkları göçler sonucunda kendilerini boşlukta bulmaları vâkidir. Cinsellik, yabancılaşma, insandan ve toplumdan kaçış bireyin hayatının merkezine doğru yol almaktadır.Türk edebiyatında bireyin kentle olan serüveni, yabancılaşma, göç ve bireysellik üzerinden pek çok yazar ve şair eser kaleme almıştır. Kuşkusuz bu sanatçıların en öne çıkanlarından biri de Füruzan'dır. 1970'lerin başında yayımladığı ilk hikâye kitabı Parasız Yatılı'dan son hikâyelerini topladığı Sevda Dolu Bir Yaz'a kadar, modern kentte bireyin kim olduğuna sıkça yer vermiştir.Bu tez kapsamında Füruzan'ın altı hikâye kitabını merkeze alarak Füruzan'da modern kent ve birey ilişkisinden bahsedilmiştir. Birinci bölümde Füruzan'ın biyografisi, tez konusuna paralel bir biçimde, oldukça kapsamlı anlatılmıştır. İkinci bölümde modern kent tarihi, göç ve göçle ortaya çıkan insan ve bireyselliğin tarihi üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise, Füruzan hikâyeleri doğrultusunda, kente ait olamayan birey, bireyin teknoloji ve eşyayla imtihanı, bireyin cinsellikle olan irtibatı söz konusu edilmiştir. Bunların yanısıra bozulan kent mimarîsinin bireydeki tesiri ve bir modernizm ürünü olarak sinemanın varlığı tartışılmıştır. Vardığımız sonuç kısmı ve kaynakçayla tezimize son verilmiştir.Anahtar kelimeler: Füruzan, modern kent, birey, göç, yabancılaşma, cinsellik, mimarî

Modernization movements in Turkey have included human after 1950s with industrial and technologic development. The human, which has been raised by traditional culture, set out to abstract him from the society due to overwhelming influence of modernism, and has been incurred to captivity of individualism which emerged in Western thinking. The individual, alienated to himself and the society, gets beyond general social rules, and loses spiritual nexuses, and becomes dependent on the matter and nature. Especially, as a result of immigrations to the cities of rural people, who could not establish their identity in a wholly fashion and whom have been enveloped all around by the modernism, they may find themselves not knowing what to do. Sexuality, and alienation, and escape from human and society have been marching towards the core of the individual?s life.In Turkish literature, lots of author and poet have written literary work on the adventure of the individual with the city, alienation, and individualism. Certainly, Füruzan is too one of the most prominent artists. She has oftenly expressed who is the individual in modern city from her first book, or Parasız Yatılı, to Sevda Dolu Bir Yaz, in which she has compiled her last stories.In the frame of this dissertation, I have addressed the relationship between modern city and individual by taking Füruzan?s six stories to centre. In the first part, in parallel with the dissertation subject, Füruzan?s biography has been told comprehensively. In the second part, history of modern city, and of immigration, and of human and individualism emerged through immigration have been addressed. In the third part, in aacordance with Füruzan stories, individual who does not belong to the city, the test of the individual with technology and goods, and individual-sexuality nexus have been mentioned. In addition, the impact of distorted city architecture on the individual and the existence of cinema as a modernism product have been discussed. I finished the dissertation with the conclusion part and with the bibliography.Key Words: Füruzan, modern city, individual, immigration, alienation, sexuality, architecture.