Русская литература XIX века в турецких переводах

Abstract

Rus edebiyatı dünya edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Dünyadaki birçok ülkede Dostoyevski, Tolstoy, Çehov bilinmekte ve sevilmektedir. Bu yazarlar 20. yüzyıl dünya edebiyatında güçlü bir etkiye sahiptirler. Ayrıca, Rusya ve Türkiye iki yakın komşudurlar. Komşu ülkelerin birbirlerinin kültürünü bilmeleri önemlidir. Bunun önemi Osmanlı döneminde anlaşılmış ve Rus edebiyatından Türkçeye ilk çeviriler 19. yüzyılda başlamıştır. Sonraki yıllarda çevirilerin sayısı artarak devam etmiştir. Rus edebiyatından Türkçeye yapılan çevirilerin sistematik hale getirilmesinin zamanı gelmiştir. Çok sayıda çeviri içinde inceleme yapmak için bu gereklidir. Ayrıca Rus edebiyatından yapılan çevirilerdeki eksikliklerin belirlenmesine katkı sağlayacaktır. Bu amaçla bu çalışma yapılmaktadır.Araştırmanın amacı ? Türkçeye çevrilen bütün Rus edebiyatı eserlerini sistematik hale getirmektir.Giriş bölümünde seçilmiş konunun güncelliğine, araştırmanın hedef ve amacının formüle edilmesine, araştırmanın metodolojisi ve konusunun gösterilmesine, çalışmanın teorik ve pratik öneminin belirlenmesine yer verilmiştir.Birinci bölüm Osmanlı döneminde çevrilen 19. yy. Rus edebiyatı eserlerine ayrılmıştır. Bu bölümde Arap harfleriyle basılmış çeviriler sistematik hale getirilmiştir. Bu period belki de en fazla öğrenimin olduğu ve bununla beraber kitapların çevirmenlerinin, tarihlerin, ve basım yerlerinin yazıldığı zamandır.İkinci bölüm 1930 ? 1980 yılları arasında çevrilen 19. yy. Rus edebiyatı eserlerine ayrılmıştır. Bu dönemde 19. yy. Rus edebiyatının önemli yazarlarının bütün en önemli eserleri çevrilmiştir. Tam bu yıllarda Türk okuyucular Rus edebiyatının altın çağıyla tanışabilmişlerdir.Üçüncü bölüm 1990 ? 2010 yılları arasında çevrilen 19. yy. Rus edebiyatı eserlerine ayrılmıştır. Sovyetler Birliğinin parçalanmasından sonra Türkiye'de Rus kültürüne karşı aşırı derecede bir ilgi başlamıştır. Bu yıllarda Rus klasikçilerinin sanatsal eserlerinin yanında felsefi, dini, politik ve ekonomik makaleleri ve mektupları da çevrilmiştir. Çeviriler yeni bir seviyeye ulaşmıştır.Sonuç bölümünde araştırmanın tamamı geleneksel olarak özetlenmiş, çalışma sonuçlarının pratik ve teorik kullanımına öneriler getirilmiştir.

The Russian literature of XIX century borrows one of the leading seats in the world literature. In each country know and love Dostoevsky, Tolstoy, Chekhov. These writers have rendered the most powerful influence on the world literature of XX century. Besides Russia and Turkey are great neighbours. And to know culture of neighbour countries, it is necessary in all senses. In Turkey, it has understood during the Ottoman period. In Ottoman empire in XIX century, there were first translations of the Russian literature into Turkish language. In each decades, the quantity of translations has increased. It is clear that we are in need of systemizing translations of the Russian literature into Turkish language. Firstly, it is necessary to be guided in the sea of translations; secondly, it will help to detect those or other blanks in translations of the diverse Russian literature, to designate new problems. The given work aims to contribute to this goal.Objective of research ? to systematize all translations of works of the Russian literature into turkish language.The selected subject matter is proved in introduction, objectives and research problems are stated, the object and methodology of research are specified, it is defined the theoretical and practical importance of work.The first chapter is devoted to translations of the Russian literature of XIX century, executed in Ottoman empire. Here the translations printed still Arabian letters are systematized. This period was, perhaps, studied the most. At the same time and in this period it is necessary to specify names of some translators, separate dates and seat of publishing house.The second chapter is devoted to translations of the Russian literature of XIX century, executed in 1930-1980 years. During this period, the most significant works of all leading writers of the Russian literature of XIX century have been translated all. These years the Turkish reader could get acquainted with the Golden Age of the Russian literature really.The third chapter is devoted to translations of the Russian literature of XIX century, executed in 1990-2010 years. After disintegration of Soviet Union, in Turkey the next wave of interest to Russian culture begins. These years, philosophical, religious, publicistic articles and letters of authors of Russian Classics are translated besides their art works. Translations reach into a new level.In the conclusion, research traditionally are summed, recommendations on theoretical and to practical implementation of results of work are stated.