Turkish foreign policy towards Africa: Motivations and interests 2001-2010

Abstract

Türkiye'nin Afrika ülkelerine resmi olarak yönelimi 1998 yılında Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan ?Afrika Eylem Planı? ile başlamıştır. Bu tarihten sonra Türkiye'nin yaşamış olduğu 1999, 2000 ve 2001 ekonomik krizlerinin etkisiyle bu girişim hayat bulamamasına rağmen, Türk dış politikası'nın Afrika ülkelerine karşı ilgisi 2003 yılında Hazine Müşteşarlığı tarafından hazırlanan ?Afrika Ülkeleri ile Ticari ve Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi? belgesi ve Türkiye Hükümeti'nin 2005 yılını ?Afrika Yılı? ilan etmesi çerçevesinde ivmelenmiştir. Birinci Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi 2008 yılında İstanbul'da yapılmıştır. Türkiye, Afrika ülkelerinin destekleriyle, 2009-2010 dönemi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Olmayan Üye'si olarak seçilmiştir. Afrika ülkeleri ile yoğun ilişkileri neticesinde Türkiye, Afrika Birliği ile ülke-kıta ilişkisi içerisinde olan yedi ülkeden birisi olarak tanınmış ve; OECD ve Afrika Kalkınma Bankası tarafından hazırlanan ?2011 Afrika'nın Ekonomik Görünümü? adlı raporda Çin, Hindistan ve Brezilya'nın yanında kıtadaki ?önemli oyuncular?dan biri olarak gösterilmiştir.Bu çalışma Türkiye'nin Afrika ülkeleri ile gelişen ilişkilerini yakın zaman içerisinde gerçekleşen gelişmeler ışığında sunmaya çalışmıştır. 2001-2011 yılları arasında Türk dış politikası'nın Afrika'ya yönelik ilgi ve motivasyonları ortaya konularak analiz edilmiştir. Türk dış politikası'nın Afrika ülkelerine yönelik girişimleri, resmi girişimler başlığı altında incelendiği gibi; Türk sivil toplum kuruluşları'nın faalaiyetleri de yeni Türk dış politikası'nın yaklaşımları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Türk dış politikası'nın Afrika açılımının isabetli yönetildiği ve ilerleme kaydedildiği bulgulardan gözlemlenmektedir. Bu açılım, sürdürülebilir ve kurumsal bir dış politika anlayışı çerçevesinde, önümüzdeki yıllarda Türk dış politikası'nın başarılı örneklerinden biri olarak gösterilmeye aday bir örnek olmayı hak edebilir. Türkiye'nin Afrika ülkeleri'ne yönelik dış politikası için bazı öneriler de sunulmuştur.Anahtar kelimeler: Türkiye-Afrika ilişkileri, Türkiye'nin Afrika'ya yönelik dış politikası, Türk dış politikası'nın Afrika yöneliminin nedenleri

African orientation of Turkey started in 1998 with an official Turkish activism document entitled `Turkey?s Opening up to Africa?. Although the process was decelerated with Turkey?s economic crisis in 1999, 2000, and 2001, it was accelerated again by the Improvement Strategy on Trade and Economic Relations with African States document in 2003 and announcement of the `Year of Africa? in 2005. The First Turkey-Africa Cooperation Summit was held in Istanbul in 2008. Turkey had been elected as a non permanent member of the UN Security Council for 2009 and 2010 with African states? support. Because of its intensified relations with Africa, African Union classified it as country to continent relation in which Turkey is recognized a country which one of the seven non-African partners of the African Union. Turkey was shown as one of the new ?important players? along with China, India, and Brazil in the continent of Africa by the ?African Economic Outlook 2011? prepared by the Africa Development Bank and OECD.This work plans to provide an overview of Turkey?s recently improving relations with African countries. The paper aims to examine Turkey?s foreign policy toward Africa and to analyze the driving force behind this foreign policy between 2001 and 2010. The initiatives of Turkish Foreign Policy towards African countries have been analyzed under the title of official initiatives whereas the activities of Turkish NGO?s have been evaluated under the new approach of Turkish Foreign Policy. The evidences show that Turkish foreign policy has been managed consistently; and as a result of this, improvements on relations are clearly recorded. If the policy is ensured to be sustainable and institutionalized in a comprehensive framework, it might be shown one of the successful case studies of Turkish foreign policy. The work also will present future perspectives that may contribute to improve Turkey-Africa relations.Key words: Turkey-Africa relations, Turkey?s foreign policy towards Africa, Turkey?s Africa orientation, motives of Turkish foreign policy towards Africa